Αυτοί είναι οι λόγοι που το παιδί σας παραπονιέται για πόνους στα πόδια

Τι πρέπει να κάνουν οι γονείς εάν το παιδί τους παραπονιέται για πόνους στα πόδια;

Είναι ένα φαινόμενο μυστηριώδες, αν και πολύ διαδεδομένο. Πρόκειται για τους λεγόμενους πόνους της ανάπτυξης, που «κόβουν» τα πόδια των παιδιών και πιάνουν απροετοίμαστους τους γονείς. Όμως, τι τους προκαλεί και πώς θεραπεύονται;

Το 10% των παιδιών μέχρι έξι χρονών υποφέρουν από τους λεγόμενους πόνους της ανάπτυξης. Όλα διαμαρτύρονται για έναν πόνο στα μπράτσα και στις γάμπες ή για μια επίμονη ενόχληση στις αρθρώσεις, όπως τα γόνατα ή τους αστραγάλους. Καμιά φορά, ο πόνος επεκτείνεται στα επάνω και στα κάτω άκρα.

Ωστόσο, από το ένα παιδί στο άλλο τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του πόνου διαφέρουν πολύ. Άλλα τον αισθάνονται για καμιά δεκαριά λεπτά και άλλα για ώρες, άλλα τον χαρακτηρίζουν ελαφρύ και άλλα πολύ έντονο, άλλα τον περιγράφουν σαν τσίμπημα καρφίτσας και άλλα σαν κράμπα. Ένα πράγμα, όμως, είναι σίγουρο, ανεξάρτητα από το όνομα: ότι οι πόνοι της ανάπτυξης δεν έχουν καμία σχέση με την ανάπτυξη του σκελετού, παρ’ ότι κάποτε θεωρείτο ότι οι σουβλιές αυτές οφείλονταν στο τέντωμα του περιοστέου, δηλαδή της μεμβράνης που περιβάλλει τα οστά. Σύμφωνα με το imommy.gr, αυτή η θεωρία καταρρίπτεται με συγκεκριμένα στοιχεία: τα συμπτώματα εμφανίζονται ακριβώς όταν επιβραδύνεται ο ρυθμός αύξησης του αναστήματος, δηλαδή γύρω στα 5 χρόνια, και εξακολουθούν να είναι έντονα μέχρι την ηλικία των 8-12 ετών, περίοδο κατά την οποία τα παιδιά δεν αναπτύσσονται με πολύ ορμητικό τρόπο - παίρνουν λιγότερο από 6 εκατοστά ετησίως.

Αλλά και η άποψη ότι οι πόνοι είναι πιο συχνοί στα ζωηρότερα παιδάκια, τα οποία με τα συνεχή χοροπηδήματα και τα πήγαινε-έλα καταπονούν τους μυς, ιδίως των κάτω άκρων, δεν έχει πια οπαδούς.

Η αιτία των συμπτωμάτων είναι άλλη και πριν λίγα χρόνια, επιτέλους, εντοπίστηκε. Όπως αναφέρουν οι γιατροί Αμπού-Αράφεχ και Ράσελ στη βρετανική ιατρική επιθεώρηση "Archives of Diseases in Childhood", πρόκειται ουσιαστικά για πόνους στα άκρα που δεν οφείλονται σε καμία πάθηση των οστών ή των αρθρώσεων, και ακόμη λιγότερο στους φοβερούς και τρομερούς ρευματισμούς, αλλά απλώς στο στρες και στις ανησυχίες του παιδιού. Έχει αποδειχθεί ότι τα συμπτώματα εμφανίζονται εντονότερα στα πιο συναισθηματικά και αγχωτικά παιδάκια. Δηλαδή, η διαταραχή έχει την ίδια αιτία με τον περιοδικό πονοκέφαλο ή πονόκοιλο. Το στρες που, ανάλογα με το παιδί ή την οικογενειακή προδιάθεση σε κάποια ομάδα συμπτωμάτων, εκδηλώνεται με διαφορετικό τρόπο. Γι’ αυτό και συχνά συμβαίνει το ίδιο παιδί να παρουσιάζει δύο από τις διαταραχές που προαναφέραμε.

Τέλος, μια μερική επιβεβαίωση της σχέσης μεταξύ στρες και πόνων αποτελούν οι περιπτώσεις κατά τις οποίες οι διαταραχές εξαφανίζονται στη διάρκεια του ύπνου. Για πολλά παιδάκια, ο ύπνος είναι το καλύτερο φάρμακο για τη συναισθηματική ένταση. Αυτό, όμως, δεν ισχύει για όλα. Σε κάποιες περιπτώσεις, μάλιστα, τα μικρά ξυπνούν από την αυξανόμενη ένταση του πόνου. Πάντως, όταν ο πόνος ξυπνά το παιδί το βράδυ ή συνοδεύεται και από άλλα συμπτώματα, όπως πρήξιμο, περιορισμό της κίνησης ή εμετούς, θα πρέπει το παιδί να εξετάζεται από παιδίατρο.

Πως μπορούμε να το βοηθήσουμε;

Λογικό είναι, την πρώτη φορά που το παιδί παραπονιέται για αυτόν τον καινούργιο πόνο, οι γονείς να θεωρήσουν ότι χτύπησε παίζοντας, έστω κι αν δεν υπάρχει κάποιο εξωτερικό σημάδι. Ωστόσο, μπορούν να αποκλείσουν ότι πρόκειται για μωλωπισμό, διάστρεμμα ή, ακόμη χειρότερα, κάταγμα, εφόσον δεν υπάρχει πρήξιμο ή ερεθισμός στην πονεμένη περιοχή. Επιπλέον, ο πόνος συχνά προσβάλλει και τη δεξιά και την αριστερή πλευρά.

Πιο συγκεκριμένα, έχουμε την εμφάνιση των ψυχοσωματικών πόνων της ανάπτυξης όταν:

• Το παιδί περπατά χωρίς να κουτσαίνει, παρ’ ότι παραπονιέται ότι πονάει.
• Μπορεί να πάρει όλες τις στάσεις: κινείται, κάθεται, ξαπλώνει όπως συνήθως.
• Το μέρος ή το άκρο που πονάει έχει φυσιολογική όψη, δηλαδή, δεν είναι πρησμένο, ούτε ερεθισμένο.
• Μπορείτε να λυγίσετε το άκρο του παιδιού χωρίς να αυξάνεται ο πόνος.
• Μπορείτε να περάσετε το χέρι επάνω στην πονεμένη περιοχή χωρίς η πίεση να προκαλεί πόνο, κάψιμο ή μούδιασμα.

Αν συμβαίνουν αυτά, τότε μπορείτε να ακολουθήσετε μια θεραπεία που είναι ό,τι καλύτερο για την αντιμετώπιση του στρες: να καθησυχάζετε το μικρό και να είστε πάντα δίπλα του με φιλάκια, χάδια και αγκαλιές. Εάν ο πόνος δεν περνά, τότε μπορείτε να καταφύγετε στις παρακάτω μεθόδους (τρία φάρμακα). Είναι πραγματικά αποτελεσματικές, τόσο για τα παιδιά όσο και για… τους γονείς. Το παιδί βλέπει τους γονείς να κάνουν κάτι γι’ αυτό και οι μεγάλοι νιώθουν πιο καλά, γιατί μπόρεσαν να κάνουν αυτό το κάτι.

Τρία σίγουρα φάρμακα: 

• Παρακεταμόλη (το καλύτερο παυσίπονο για παιδιά κάτω των 12 ετών).
• Μασάζ στην πονεμένη περιοχή (γιατί, η αίσθηση του παιδιού ότι το φροντίζετε θα βοηθήσει πολύ στην περίπτωση του στρες).
• Μια θερμοφόρα, ντυμένη με ένα παχύ ύφασμα ή με μια πετσέτα, επάνω στην πονεμένη περιοχή (το μυστικό της επιτυχίας είναι το ίδιο με του μασάζ).

Το σημαντικότερο, όμως, είναι να προσπαθήσετε να καταλάβετε τι μπορεί να ταράζει και να ανησυχεί το παιδάκι σας. Να έχετε υπ’ όψιν ότι η συναισθηματική ή ψυχοσωματική ανάπτυξη είναι που πονάει το μικρό, ιδίως εάν πρέπει να προσαρμοστεί σε κάποια αλλαγή που το ταράζει βαθιά, όπως την άφιξη ενός μωρού ή τις πρώτες δυσκολίες στην επαφή με τους συμμαθητές και τη δασκάλα. Η θεραπεία αυτών των φόβων είναι η πραγματική θεραπεία των πόνων της ανάπτυξης, που μπορεί ωστόσο να χρειαστούν αρκετούς μήνες για να εξαφανιστούν εντελώς.

Υπάρχει στην οικογένεια ημικρανία;  

Η ημικρανία είναι ένας πολύ ισχυρός πονοκέφαλος, ο οποίος γίνεται αισθητός σαν χτύπημα ή σφυροκόπημα, συνήθως στη μέση του μετώπου και στους κροτάφους. Όταν εμφανίζεται, το παιδί γίνεται ωχρό και δεν αντέχει το φως. Ακόμη και τα πιο μικρά, όταν υποφέρουν από ημικρανίες, καταφεύγουν στο σκοτάδι και σταματούν κάθε δραστηριότητα. Οι ημικρανίες και οι πόνοι της ανάπτυξης έχουν στενή σχέση. Το 40% των γονέων όσων παιδιών παρουσιάζουν πόνους στα άκρα, παθαίνουν συχνά κρίσεις ημικρανίας.

Όταν πονάει η κοιλιά

Οι περιοδικοί πόνοι στην κοιλιά είναι αντίστοιχοι με τους πόνους στα άκρα, εμφανίζονται τουλάχιστον μια φορά το μήνα επί τρεις μήνες, και εκδηλώνονται στο 10-15% των παιδιών, από 4 έως 14 ετών. Γενικά, το παιδί δείχνει να πονάει στην περιοχή κοντά στον αφαλό. Διαρκούν λίγο, συνήθως 10 ή 20 λεπτά, αλλά είναι πολύ έντονοι, σε βαθμό που στη διάρκεια της κρίσης το παιδί γίνεται ωχρό και σταματά κάθε δραστηριότητα. Και σε αυτή την περίπτωση, το ότι οι πόνοι εμφανίζονται περιοδικά και δεν συνοδεύονται από συμπτώματα όπως εμετούς και πυρετό, αποτελεί καθησυχαστικό στοιχείο για σας τους γονείς.