Τι είναι η επεισοδιακή υπερφαγία και πως μπορεί να αντιμετωπιστεί

Η Κλινική Διαιτολόγος - Διατροφολόγος, Στέλλα Πετρίδου μας εξηγεί τι είναι επεισοδιακή υπερφαγία, ποια είναι τα χαρακτηριστικά της και πως μπορεί να αντιμετωπιστεί.

Η επεισοδιακή υπερφαγία (BED - Binge Eating Disorder) χαρακτηρίζεται από την κατανάλωση πολύ μεγάλης ποσότητας φαγητού χωρίς το άτομο να μπορεί να σταματήσει να τρώει. Κάποιος λέμε ότι πάσχει από αυτή τη διαταραχή, αν του συμβαίνει τουλάχιστον 2 φορές την εβδομάδα για περισσότερους από 6 μήνες. Οφείλεται στην προσπάθεια του ατόμου να καλύψει τις συναισθηματικές του ανάγκες (θυμό, στενοχώρια, άγχος κ.λπ.) μέσα από το φαγητό.

Η διαταραχή επεισοδιακής υπερφαγίας δεν είναι το ίδιο με το να τρώμε πού και πού κάτι παραπάνω. Το δεύτερο - ασχέτως που είναι επίσης ανθυγιεινό - παρατηρείται συχνά σε πολλούς ανθρώπους. 

Ένα άτομο που υποφέρει από επεισοδιακή υπερφαγία παρουσιάζει τα παρακάτω χαρακτηριστικά:

• Καταναλώνει γρήγορα μία ποσότητα φαγητού πολύ μεγαλύτερη από το συνηθισμένο, μέχρι που τελικά αισθάνεται δυσφορία.
• Αισθάνεται να χάνει τον έλεγχο.
• Καταναλώνει κρυφά φαγητό, γιατί ντρέπεται για τη συμπεριφορά του.
• Αισθάνεται αηδία, κατάθλιψη, αποστροφή και ενοχές μετά το επεισόδιο.

Η επεισοδιακή υπερφαγία διαφέρει από τη νευρογενή βουλιμία στο γεγονός ότι μετά το επεισόδιο, το άτομο δεν προσπαθεί να βρει τρόπους να εξισορροπήσει την υπερκατανάλωση. Δηλαδή δεν προκαλεί εμετούς, δε χρησιμοποιεί καθαρτικά, ούτε ασκείται υπερβολικά. Για το λόγο αυτό είναι δύσκολο να την εντοπίσει κάποιος μη ειδικός.

Τι τροφές καταναλώνονται στην υπερφαγική διαταραχή συνήθως…

Όταν κάποιος βιώνει ένα επεισόδιο υπερφαγίας προτιμά εύγευστα τρόφιμα, φτωχά σε θρεπτικά συστατικά, συνήθως πλούσια σε ζάχαρη και λίπος, αμυλούχα τρόφιμα ή "junk food". Δεν είναι το ένστικτο της αυτοσυντήρησης που τον ωθεί στην υπερκατανάλωση φαγητού, αλλά η ανάγκη του να καλύψει δυσάρεστα συναισθήματα και να ανακουφιστεί ψυχολογικά.

Δεν είναι, επίσης, τυχαίο που οι άνθρωποι αυτοί καταφεύγουν σε τροφές που έχουν συνδυάσει με ευχάριστα γεγονότα της παιδικής τους ηλικίας (γιορτές, ειδικές περιστάσεις κ.λπ.) ή που τους έχουν προσφέρει στο παρελθόν σαν ανταμοιβή καλής συμπεριφοράς, όπως η σοκολάτα και άλλα γλυκά. Έτσι, έχουν καλλιεργήσει στο υποσυνείδητό τους την ιδέα ότι το φαγητό μπορεί να προκαλεί ευχάριστα συναισθήματα και κάθε φορά που αισθάνονται άσχημα καταφεύγουν εκεί. Είναι η παρηγοριά τους, όπως συνηθίζεται να λέγεται σε ελεύθερη μετάφραση η πρακτική του "comfort eating", η οποία όμως, τελικά καταλήγει σε ακόμα πιο δυσάρεστα συναισθήματα όπως ενοχές, αδυναμία χαρακτήρα, αίσθημα αποτυχίας και χαμηλή αυτοπεποίθηση.

Διάγνωση…

Δυστυχώς, η διάγνωση της επεισοδιακής υπερφαγίας -όπως και των περισσότερων διατροφικών διαταραχών- είναι πολύ δύσκολη, γιατί οι πάσχοντες ξέρουν να κρύβονται καλά. Η διαταραχή αυτή εμφανίζεται πιο συχνά σε:

• Νεαρές κοπέλες - ειδικά εκείνες που υιοθετούν ως πρότυπο ομορφιάς τα "ανορεκτικά" μοντέλα.
• Άτομα με έντονο στρες και ψυχολογικά προβλήματα (χαμηλή αυτοεκτίμηση, κατάθλιψη κ.λπ.).
• Άτομα με αυξημένο σωματικό βάρος - χωρίς αυτό να σημαίνει ότι όλα τα υπέρβαρα άτομα έχουν επεισοδιακή υπερφαγία.
• Άτομα που έχουν κάνει πολλές αποτυχημένες προσπάθειες απώλειας βάρους.

Οι μεγάλες αυξομειώσεις βάρους, που οφείλονται στην εναλλαγή των κρίσεων υπερφαγίας με στερητικές δίαιτες, όπως είναι η πλήρης νηστεία ή παράλειψη γευμάτων οδηγούν τους πάσχοντες στο φαινόμενο ανακύκλωσης βάρους (γιο - γιο).

Αντιμετώπιση…

Για την αντιμετώπιση αυτής της διαταραχής χρειάζεται η διατροφική αποκατάσταση από έναν ειδικό, που θα βοηθήσει το άτομο να μάθει περισσότερα για το περιεχόμενο των τροφών που επιλέγει, καθώς και για τις πραγματικές διατροφικές του ανάγκες.

Καθώς όμως πρόκειται για μια διαταραχή της ψυχικής υγείας, είναι απαραίτητη η παρέμβαση ψυχολόγου σε συνεργασία με κλινικό διαιτολόγο, οι οποίοι θα ανιχνεύσουν τις πραγματικές συναισθηματικές ανάγκες που το άτομο προσπαθεί να ικανοποιήσει μέσα από την υπερκατανάλωση τροφής. Συνήθως τα άτομα με διατροφικές διαταραχές έχουν δυσκολίες στη συναισθηματική έκφραση, οπότε ένας ακόμα ρόλος του ψυχολόγου είναι να συμβάλει στην διευκόλυνση της συναισθηματικής έκφρασης.

Στέλλα Πετρίδου

Κλινική Διαιτολόγος - Διατροφολόγος (MSc)

Τηλ: 99038921

Email: stellapetridou@hotmail.com     

Instagram: nutritionplanforlife

Website: nutritionplanforlife.wordpress.com

Facebook: Stella Petridou Clinical Dietitian - Nutritionist