10 στρατηγικές διαχείρισης του θυμού σε ένα παιδί

Πώς οι γονείς μπορούν να βοηθήσουν το παιδί τους να διαχειριστεί το θυμό του.

Φυσικά και δεν είναι δυνατόν το παιδί σας να μην θυμώνει, να μην νευριάζει ή να μην ενοχλείται. Το ζήτημα είναι πώς θα μάθει να εκφράζει με πιο εποικοδομητικό τρόπο το θυμό, τα νεύρα και όλα αυτά τα αρνητικά συναισθήματα και πώς να τα διαχειρίζεται σωστά.

Οι ψυχολόγοι  Dr. Scott Turansky και Joanne Miller, στο βιβλίο τους Home Improvement, The Parenting Book You Can Read to Your Kids, μας δίνουν μερικούς τρόπους για να μάθουμε τα παιδιά να διαχειρίζονται τον θυμό του. 

1. Βοηθήστε το παιδί να αναγνωρίσει το θυμό του 

Τα παιδιά συχνά δεν αναγνωρίζουν το θυμό. Στην πραγματικότητα αντιδρούν αντανακλαστικά, χωρίς να καταλαβαίνουν τι συμβαίνει. Όταν τους πούμε τώρα θύμωσες πιθανόν και να μην καταλάβουν πως ακριβώς νιώθουν. Βοηθήστε το παιδί εξηγώντας του ότι θυμός είναι ένα συναίσθημα που από μόνο του δεν είναι ούτε καλό ούτε κακό. Ο τρόπος που το εκφράζει κάποιος κάνει την διαφορά. Θέστε λοιπόν τα όρια: (π.χ. μπορώ να φωνάζω αλλά όχι να χτυπώ) και προτρέψτε το να διαλέξει άλλους τρόπους έκφρασης όχι τόσο επιθετικούς (ζωγραφική, δυνατή μουσική και χορός, κουβέντα με έναν φίλο, βόλτα με το ποδήλατο, κ.λ.π). Επίσης, εξηγήστε του πως αν καταφέρει να ελέγχει τον θυμό του, μπορεί να είναι κερδισμένος καθώς θα μπορεί να συζητά και να αναζητά συμβιβαστικές λύσεις σε όσα επιθυμεί. 

2. Μάθετε το να αναγνωρίζει τα σημάδια  

Εξηγήστε του ότι υπάρχουν σημάδια που μας προειδοποιούν όταν θυμώνουμε και ότι αν τα "ακούσουμε" θα μας βοηθήσουν να ελέγξουμε τον θυμό μας. Βοηθήστε το παιδί σας να αναγνωρίσει αυτά τα σημάδια, όπως όταν υψώνεται ο τόνος της φωνής του, τα μάγουλά του είναι ξαναμμένα, σφίγγει τις γροθιές του, η καρδιά του χτυπάει δυνατά, το στόμα του στεγνώνει και η αναπνοή του γίνεται πιο γρήγορη. 

3. Κάνετε ένα βήμα πίσω 

Ο πιο υγιής τρόπος αντιμετώπισης μιας έκρηξης θυμού, είναι η υποχώρηση από μέρους σας. Στο πρώτο τουλάχιστον στάδιο. Αν το αφήσετε μόνο του για δέκα λεπτά στο χρόνο αυτό θα μπορέσει να σκεφτεί ξανά την όλη κατάσταση καθώς και τους λόγους που την προκάλεσαν. Επιπροσθέτως με τη δική μας υποχώρηση δε θα του δώσουμε την ευκαιρία να κλιμακώσει το θυμό του και να γίνει ακόμη πιο έντονος. 

4. Αποστασιοποιηθείτε 

Μια από τις πιο δύσκολες καταστάσεις που καλείται να διαχειριστεί ένας γονιός είναι όταν ο θυμός του παιδιού τους κατευθύνεται πάνω του. Αν δεν είστε προσεκτικοί, θα συνειδητοποιήσετε ότι ο θυμός του μικρού σας πυροδοτεί συναισθήματα που ποτέ δεν είχατε συνειδητοποιήσει ότι θα υπήρχαν μέσα σας. Το καλύτερο είναι να θέσετε από την αρχή τον εξής κανόνα: "στο σπίτι λύνουμε τα προβλήματα όταν είμαστε ήρεμοι και έχουμε τον έλεγχο". Στη συνέχεια παραμείνετε πιστοί στον κανόνα. Για παράδειγμα αν το παιδί είναι θυμωμένο και απαιτεί μια γρήγορη λύση, πείτε του ότι θα το συζητήσετε μετά. Όσο και αν φωνάζει, προσπαθήστε να παραμείνετε ήρεμοι και να μην του δίνετε σημασία μέχρι να σταματήσει. Έτσι θα καταλάβει ότι μόνο όταν ηρεμήσει και έχει τον έλεγχο θα μπορεί να συζητήσει για το πρόβλημά του. 

5. Διδάξτε του στρατηγικές ελέγχου του θυμού 

Μια αποτελεσματική στρατηγική που βοηθάει τα παιδιά να ελέγξουν το θυμό τους ονομάζεται "3+10". Πώς θα τη χρησιμοποιήσει το παιδί σας; Πείτε του ότι όταν νιώσει τα σημάδια του θυμού στο σώμα του τα οποία το προειδοποιούν ότι θα χάσει τον έλεγχο πρέπει να κάνει δύο πράγματα. Αρχικά να πάρει 3 βαθιές ανάσες και στη συνέχεια να μετρήσει αργά από μέσα του μέχρι το 10. Αυτή η τεχνική θα το βοηθήσει να ηρεμήσει. 

6. Μην παραβλέπετε τα συναισθήματα του 

Συχνά οι γονείς παραβλέπουν τα συναισθήματα των παιδιών τους επειδή θεωρούν ότι δεν είναι "σωστά". Αυτό που πρέπει να θυμάστε είναι ότι τα συναισθήματα αυτά υποχωρούν όταν απλώς τα αγνοούμε. Μην βάζετε ως προτεραιότητα στην σκέψη σας και στην συμπεριφορά σας, "τι θα πει ο κόσμος", "τι θα σκέφτονται για μας" κ.α. Οι σκέψεις αυτές απλά θα σας φέρουν σε απόγνωση, σε θυμό και σε αδιέξοδο σε σχέση με το θυμωμένο παιδί. Προσανατολιστείτε αποκλειστικά στο παιδί και σκεφτείτε τι του συμβαίνει, τι σκέφτεται, τι νιώθει. 

7. Μην παίρνετε το θυμό του προσωπικά 

Οι φράσεις όπως: "σε μισώ…", "είσαι κακή μαμά…", είναι πολύ συνηθισμένες για ένα θυμωμένο παιδί. Σε αυτές τις περιπτώσεις απλά αγνοήστε και κάντε κάτι άλλο ή εγκαταλείψετε το χώρο που βρίσκεται το παιδί επιβλέποντας το. 

8. Δείξτε υπομονή 

Δεν είναι καθόλου εύκολο να μάθετε νέες στρατηγικές διαχείρισης του θυμού σε ένα παιδί, ειδικά αν έχει μάθει να εκφράζεται με ένα συγκεκριμένο τρόπο. Έρευνες έχουν δείξει ότι η μάθηση μιας νέας συμπεριφοράς απαιτεί τουλάχιστον 21 ημέρες επανάληψης. Συνεπώς επιλέξτε μια στρατηγική, η οποία θεωρείτε ότι ταιριάζει περισσότερο στο παιδί σας και εξασκήστε την καθημερινά τουλάχιστον για το διάστημα των 21 ημερών. 

9. Αποφύγετε την βία 

Σωματική ή λεκτική, είναι εξίσου καταστροφική. Να θυμάστε ότι η βία φέρνει βία, και κάθε φορά που προσβάλετε και τιμωρείτε με τρόπο που κακοποιεί συναισθηματικά, το παιδί ουσιαστικά του "διδάσκετε" τρόπους εξουσίας, τους οποίους αργά ή γρήγορα θα προσπαθήσει να φτάσει και να ξεπεράσει. 

10. Διατηρήστε τον αυτοέλεγχο σας 

Σε σχέση με τον δικό σας θυμό και την επιθετικότητα. Θυμηθείτε πως δεν πρόκειται για αγώνα εξουσίας αλλά για εκπαίδευση παιδιού.