Συχνά ενοχοποιούνται για τη βία τους ή τη δύναμη του εθισμού τους, ωστόσο τα ηλεκτρονικά παιχνίδια μπορούν επίσης, σύμφωνα με ερευνητές και τους εμπνευστές των βιντεοπαιχνιδιών, να έχουν ευεργετικές συνέπειες στην υγεία, στην εκπαίδευση και σε άλλα κοινωνικά προβλήματα.
Η τεχνική των βιντεοπαιχνιδιών μπορεί συνεπώς να βοηθά τα παιδιά να αναπτύσσουν σωστές διατροφικές συνήθειες, τους ηλικιωμένους να διατηρούν την ικανότητα σκέψης, αλλά και να ευαισθητοποιούν για την καταπολέμηση της φτώχειας ή την κλιματική αλλαγή.
Ωστόσο για τους περισσότερους Αμερικανούς υπάρχει κυρίως μια άμεση σχέση ανάμεσα στα ηλεκτρονικά παιχνίδια και τη βία, σύμφωνα με πρόσφατη δημοσκόπηση του Ινστιτούτου μελετών της αγοράς Harris.
Ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν, σε μια συνεδρίαση στον Λευκό Οίκο η οποία συγκλήθηκε μετά το μακελειό στο δημοτικό σχολείο Σάντι Χουκ του Κονέκτικατ (με 26 νεκρούς εκ των οποίων 20 παιδιά), είχε δηλώσει ότι πρέπει να μάθουμε περισσότερα για την επίδραση που έχουν τα βιντεοπαιχνίδια στους χρήστες.
Ωστόσο για πολλούς ειδικούς, δεν έχει αποδειχτεί ότι τα παιχνίδια αυτά προκαλούν μια βίαιη συμπεριφορά.
Αντίθετα, “το παιχνίδι μπορεί να επιδρά ευεργετικά, κυρίως στις ψυχολογικές λειτουργίες”, δηλώνει ο Τζέισον Αλερ, της ειδικευμένης μονάδας Gains Through Gaming στο πανεπιστήμιο της Βόρειας Καρολίνας. “Εξετάζουμε τις γνωστικές και εκπαιδευτικές πλευρές, προσπαθούμε να καταλάβουμε τους μηχανισμούς σε σχέση με τη μνήμη”, εξηγεί.
Σύμφωνα με μία από τις μελέτες του, τα μεγαλύτερης ηλικίας άτομα που παίζουν, βρίσκονται σε καλύτερη ψυχολογική κατάσταση, σε σχέση με αυτά που δεν παίζουν.
Τα βιντεοπαιχνίδια έχουν “κακή φήμη λόγω της υπερβολικής ενασχόλησης των παικτών με αυτά, ωστόσο είναι “υπεραπλουστευτικό” να τα κατηγορούν για τα κακά της κοινωνίας, επισημαίνει.
Θα ήταν επίσης “υποκριτικό να αρνηθούμε την πιθανή αρνητική επίδρασή τους”, προσθέτει, αλλά “δεν υπάρχει καμιά απόδειξη που να δείχνει ότι ένα βίαιο παιχνίδι κάνει τον παίκτη βίαιο”.
Η δύναμη της αυτοσυγκέντρωσης
Στούντιο και ανεξάρτητοι δημιουργοί ανέπτυξαν πολλά εκπαιδευτικά παιχνίδια.
Το Jive Health που δημιουργήθηκε από τον σπουδαστή Ντένις Αϊ, προτρέπει τα παιδιά να καταναλώνουν περισσότερα φρούτα και λαχανικά, κάνοντάς να ψάχνουν φρούτα για να ταΐσουν το ζωάκι τους.
Πρώην εθισμένος στα βιντεοπαιχνίδια και στη σκουπιδοτροφή, ο Ντένις Αϊ δημιούργησε το παιχνίδι αυτό που διδάσκει τα παιδιά για τη διατροφή. Η Μισέλ Ομπάμα είναι λάτρης του Jive Health. “Τα παιδιά το αγαπούν πολύ”, δηλώνει ο Αϊ, η ομάδα του οποίου κέρδισε το βραβείο Καινοτομίας, σε διαγωνισμό που είχε παρουσιάσει η πρώτη κυρία των ΗΠΑ και χορηγός του ήταν η οργάνωση για την καταπολέμηση της παχυσαρκίας Partnership for A Healthier America (Συνεργασία για μια πιο υγιή Αμερική).
Ακόμη και τα βιντεοπαιχνίδια που καλούν τον χρήστη να πλήξει το στόχο, τα οποία έχουν επικριθεί ιδιαίτερα, φέρεται να έχουν καλές πλευρές. Καναδική μελέτη του πανεπιστημίου του Τορόντο έδειξε ότι ο παίκτης πυροβολώντας ή εκτελώντας κινήσεις τακτικής σε αυτό τον τύπο παιχνιδιού, βελτιώνει την ικανότητά του να επικεντρώνεται σε έναν κρυμμένο στόχο.
Για παράδειγμα, σύμφωνα με τον ερευνητή Ιαν Σπένσερ, “είναι ωφέλιμο για να κάνουμε τον έλεγχο των αποσκευών πάνω στην οθόνη, για να διαβάζουμε μια ακτινογραφία, να ερμηνεύουμε δορυφορικές εικόνες, να ανακαλύπτουμε ένα κρυμμένο αντικείμενο ή ακόμη και να εντοπίζουμε έναν φίλο μέσα στο πλήθος”.
Για τους ερευνητές στο νοσοκομείο παίδων της Βοστόνης, ένα παιχνίδι στο οποίο ο παίκτης πρέπει να πλήξει εχθρικά διαστημόπλοια αποφεύγοντας τα φιλικά διαστημόπλοια, μπορεί να βοηθήσει τα βίαια παιδιά να πειθαρχούν τα συναισθήματά τους. Το παιχνίδι αποδεικνύει ότι ο παίκτης πρέπει να μένει ήρεμος για να στοχεύσει ακριβώς, τονίζεται στη μελέτη που δημοσιεύει η επιθεώρηση Adolescent Psychiatry.
Ένα άλλο παιχνίδι με την ονομασία “το Νταρφούρ πεθαίνει”, που δημιούργησαν φοιτητές του πανεπιστημίου της Νότιας Καλιφόρνιας (USC) θέλει να προσελκύσει το ενδιαφέρον για την ανθρωπιστική κρίση σε αυτή την αφρικανική περιοχή.
Μια μελέτη του 2004 έδειξε ότι παίκτες, χειρουργοί στο επάγγελμα, έκαναν λιγότερα λάθη σε σχέση με άλλους παίκτες, έχοντας αναπτύξει τη δύναμη της αυτοσυγκέντρωσης.
Η επίδραση των ηλεκτρονικών παιχνιδιών θα είναι σίγουρα ένα από τα αντικείμενα συζήτησης στο Κονγκρέσο των δημιουργών βιντεοπαιχνιδιών αυτό το μήνα στο Σαν Φρανσίσκο.
“Μπορούν να χρησιμοποιούνται πολλαπλώς και είναι σαφές πως είναι σημαντική η εκπαιδευτική πλευρά τους”, βεβαιώνει η Κάρι Χίτερ του πανεπιστημίου του Μίσιγκαν. Για την ειδικό, τα παιχνίδια μπορούν να επισημαίνουν τη σημασία της υγιεινής, να ενημερώνουν για τις ασθένειες ή τη ρύπανση, ασκώντας μια ασυνήθιστη επιρροή μερικές φορές. “Έχουμε έναν κινέζο φοιτητή, που θέλει πολύ να μάθει αγγλικά παίζοντας στο Tomb Raider”, τονίζει.