Επιστροφή στο σπίτι: θεωρείται ήττα ή όχι;

Ολοκλήρωσες τις σπουδές, τα μεταπτυχιακά, ξεκίνησες δουλειά, βρήκες το δικό σου σπίτι, και όλα ήταν τέλεια, μέχρι που η οικονομική κρίση χτυπά την πόρτα σου.

Εκεί λοιπόν που κοιμόσουν ό,τι ώρα ήθελες, καθάριζες όποτε επιθυµούσες, το σπίτι σου ήταν κέντρο διερχοµένων, έρχονται τα πάνω κάτω και η επιστροφή στο πατρικό μοιάζει μονόδρομος. Ξαφνικά, παθαίνεις déjà vu και η ανεξαρτησία σου εξαφανίζεται. Την ώρα που εμφανίζεσαι στο σαλόνι του πατρικού σου με τις βαλίτσες και τις κούτες φόντο, οι γονείς σου έχουν ξεκινήσει να σε αντιμετωπίζουν ήδη ως 15χρόνο, ενώ εσύ «μεταλλάχθηκες» σε αντιδραστικό έφηβο. Μήπως πρέπει να επαναπροσδιορίσετε τους ρόλους, πριν εξελιχθεί η συγκατοίκηση σε «εμπόλεμη ζώνη»;

Ο 23χρονος Νίκος αποφοίτησε πριν από ένα χρόνο και δεν έχει καταφέρει να βρει εργασία. Η 30χρονη Μαρία- κάτοχος διδακτορικού- είχε µια πολύ καλή δουλειά, αλλά πριν τρεις µήνες απολύθηκε. Ο 33χρονος Πέτρος χώρισε πρόσφατα και δεν µπορεί να συντηρήσει µόνος του ένα σπίτι, ενώ η Μαίρη αναγκάστηκε να µετακοµίσει από την πόλη στο χωριό της, όταν έληξε η σύµβασή της. Οι παραπάνω είναι λίγες µόνο περιπτώσεις νέων ανθρώπων, οι οποίοι αδυνατώντας να ανταπεξέλθουν οικονοµικά, επέστρεψαν στα πατρικά τους.

Ξαφνικά, εκεί που έχεις κάνει τα πρώτα βήματα, οι «φουσκωμένοι» λογαριασμοί, το super market, τα υψηλά ενοίκια, η μείωση του μισθού σου στην καλύτερη και η απόλυση στη χειρότερη περίπτωση, είναι μερικοί λόγοι, που σ’ ανάγκασαν να ζητήσεις βοήθεια από τους γονείς σου. Όχι ότι εκείνοι βρίσκονται σε καλύτερη κατάσταση, αλλά κάπου εκεί θυμήθηκες το «ισχύς εν τη ενώσει».

Η αλήθεια είναι πως η επιστροφή στο σπίτι δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση. Εκεί που στηρίχθηκες στα πόδια σου και είπες «Μεγάλωσα, φεύγω» εκεί ξαφνικά πρέπει να επιστρέψεις στο πατρικό σου. Όλα έγιναν τόσο γρήγορα που κανείς δεν κατάφερε να το συνειδητοποιήσει και να το αποδεχθεί. Πολλά νέα παιδιά το βιώνουν ως ήττα, προσωπική αποτυχία, κατηγορώντας τον εαυτό τους, ότι δεν έκαναν κάτι σωστά. «Αν είχα επιλέξει άλλο επάγγελμα, ίσως τώρα έβγαζα περισσότερα λεφτά και δεν θα χρειαζόταν να επιβαρύνω τους γονείς μου». Αλλά πάλι, έπεσαν σε μελαγχολία ή ακόμα και κατάθλιψη, χωρίς να μπορούν να διαχειριστούν πλέον την απρόσμενη αυτή αλλαγή της ζωής τους. Όχι άδικα, καθώς το να είσαι 27 χρονών, γεμάτος όνειρα, ενέργεια και πάθος να αγωνιστείς για την ζωή, να προσπαθείς να βρεις δουλειά και η μόνη απάντηση που δέχεσαι να είναι «δύσκολοι καιροί, λυπάμαι» ή «εσύ ακόμα εδώ είσαι; γιατί δεν πας στο εξωτερικό,να βρεις την υγειά σου». Βάζοντας σε να βλέπεις την Αυστραλία ως νησάκι στις Κυκλάδες.

Έφηβος ξανά!

Πόσο εύκολα όμως είναι να προσαρμοστεί κάποιος στην νέα κατάσταση; Η καθημερινότητα είναι ο χειρότερος εχθρός. Εκεί που είχες το χώρο και τη ρουτίνα σου, ξαφνικά καλείσαι να κάνεις υποχωρήσεις και να σέβεσαι τους κανόνες του σπιτιού, όπως έκανες στα 15 σου. Στο σημείο αυτό ξεκινούν οι καβγάδες, με την ελληνίδα μάνα να είναι κατά βάθος η πιο χαρούμενη στην όλη υπόθεση. Τι πιο ευχάριστο να είναι τα παιδιά της στο σπίτι.

Οι κυριότεροι λόγοι για καβγάδες:

Ο έλεγχος: Ορισµένοι γονείς ξεχνούν πως το παιδί τους έχει µείνει πολλά χρόνια µόνο του. Όταν αυτό επιστρέψει στο σπίτι, µπαίνουν αµέσως στον παλιό τους ρόλο και ξεκινούν τον εξονυχιστικό έλεγχο. «Πού θα πας;», «Τι ώρα θα γυρίσεις;», «Με ποιους θα βγεις;». Άπαντες οι νέοι ασφυκτιούν και ενοχλούνται από την εν λόγω συµπεριφορά. Πολλές φορές µάλιστα, λειτουργούν ως αντιδραστικοί έφηβοι.

Η υπερβολική φροντίδα των γονιών: Κυρίως, οι µαµάδες είναι αυτές που χάνουν τον έλεγχο. «Τι να σου µαγειρέψω;», «Να σου στύψω πορτοκαλάδα;», «Θα σου σιδερώσω εγώ τα ρούχα». Και το παράλογο της όλης υπόθεσης, είναι ότι ενώ τα δίνουν όλα, γκρινιάζουν κιόλας, καθώς τα παιδιά δεν κάνουν τίποτα µέσα στο σπίτι, είναι «αχάριστα» και «γαϊδούρια».

Τα παιδιά από την πλευρά τους καταπιέζονται µεν, καθώς νιώθουν πως µε την υπερπροστασία, ουσιαστικά οι γονείς τα καταργούν. Από την άλλη, µπαίνουν στο ρόλο του «καλοµαθηµένου» πιτσιρικιού, βολεύονται και απολαµβάνουν σιωπηλά όλες τις ανέσεις που χρόνια είχαν στερηθεί στο όνοµα της ανεξαρτησίας.

Συχνά πάλι, οι γονείς απαιτούν από τα παιδιά να συµµορφωθούν µε το πρόγραµµα που υπήρχε στο σπίτι, προτού αυτά επιστρέψουν. Δυσανασχετούν όταν έρχονται οι φίλοι τους- πόσο µάλλον ο σύντροφός τους, απαιτούν να δειπνεί καθηµερινά σύσσωµη η οικογένεια και το Κυριακάτικο τραπέζι αδιαπραγμάτευτο. Προσωπικός χρόνος, χώρος και ξεκούραση δεν υπάρχει πουθενά στο πρόγραμμα.

Για να μην «τρελαθείτε» τελείως, υπάρχει λύση «Ξανά γνωριστείτε»:

Το πιο εύκολο πράγμα είναι να επιστρέψετε όλοι στους παλιούς σας ρόλους. Μην πέσετε στην παγίδα αυτή. Η οικονομική κρίση σας στέρησε το δικαίωμα να σταθείτε στα πόδια σας, μην την αφήσετε να σας κρατήσει για πάντα παιδιά. Η συζήτηση εφ΄όλης της ύλης από την πρώτη στιγμή είναι η καλύτερη λύση. . Η ανάγκη επαναπροσδιορισµού των ρόλων, η θέσπιση κανόνων και ορίων κρίνονται απαραίτητα. Οι συνθήκες άλλαξαν και όλοι θα πρέπει να προσαρµοστούν στα νέα δεδοµένα, όπως θα έκαναν άλλωστε δύο φίλοι που θα επρόκειτο να συγκατοικήσουν.

Είναι δεδοµένο πως πάντα οι γονείς θα αγαπούν τα παιδιά, θα βάζουν εαυτούς σε δεύτερη µοίρα και θα ανησυχούν γι’ αυτά. Ωστόσο, πρέπει να αποδεχθούν πως τα «µικρά» τους µεγάλωσαν. Είναι ενήλικες και έχουν τη δική τους ζωή, στην οποία δεν θα πρέπει να επεµβαίνουν. Συνεπώς, παρεµβατισµοί, έλεγχοι, υπερπροστασία και καταπάτηση του προσωπικού άβατου-δωμάτιο, απαγορεύονται ρητά.

Αντίστοιχα, τα παιδιά µπορεί να απεχθάνονται τον έλεγχο, βολεύονται όµως µε τις παροχές των γονιών. Είναι καιρός λοιπόν να αποτάξουν τη λογική του επισκέπτη και να δώσουν µια χείρα βοηθείας. Οφείλουν να αναλάβουν τις ευθύνες που τους αναλογούν. Είναι αναγκαίο να γίνει ένας καταµερισµός εργασιών, µε τον οποίο θα συµµορφώνονται όλοι. Παράλληλα, τα παιδιά οφείλουν να είναι συνεπή και να µην λειτουργούν σε όλες τις περιπτώσεις αυτόνοµα. Για παράδειγµα, είναι απαραίτητο να ειδοποιούν τους γονείς, σε περίπτωση που σκοπεύουν να περάσουν το βράδυ εκτός σπιτιού, όπως θα έκαναν ακόµη κι αν συγκατοικούσαν µε έναν φίλο τους. Αν οι σχέσεις µεταξύ παιδιών και γονιών ήταν καλές στο παρελθόν, η ανοιχτή συζήτηση και ο επαναπροσδιορισµός των ρόλων θα συµβάλουν στην αρµονική συµβίωση.

Σίγουρα πάντως, χρειάζονται αµοιβαίες υποχωρήσεις και κατανόηση. Όπως και να έχει, η αγάπη είναι αδιαπραγµάτευτη και το φαγητό της µαµάς πάντα καλοδεχούµενο. Μην εγκλωβιστείτε μόνοι σας στο ρόλο του παιδιού.