Ψωμί σίκαλης, ολικής άλεσης ή πολύσπορο; Οφέλη και διαφορές

Η Κλινική Διαιτολόγος - Διατροφολόγος, Στέλλα Πετρίδου μας εξηγεί ποια είναι η διατροφικά ορθότερη επιλογή ανάμεσα στο ψωμί ολικής άλεσης, σίκαλης ή πολύσπορα;

Μια ισορροπημένη διατροφή αποτελεί το ζητούμενο για πολλούς ανθρώπους μιας και είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την υγεία αυτού. Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και το διαδίκτυο βομβαρδίζουν το κοινό με πληθώρα πληροφοριών για το τι είναι υγιεινό και τι όχι, για το τι μας βοηθά να αδυνατίσουμε και τι όχι. Αυτό που μας ενδιαφέρει όμως σε ένα τρόφιμο είναι μόνο η θερμιδική του αξία ή μήπως και η θρεπτική;

Πιθανόν να έχετε ακούσει ότι η Μεσογειακή Διατροφή αποτελεί το ιδανικότερο πρότυπο διατροφής μέχρι και σήμερα! Στην βάση, λοιπόν, της πυραμίδας της Μεσογειακής διατροφής βρίσκονται τα αμυλούχα τρόφιμα, αναπόσπαστο κομμάτι των οποίων αποτελεί και το αγαπημένο σε όλους μας ψωμί.

Ποια είναι η διατροφικά ορθότερη επιλογή προϊόντα ολικής άλεσης, σίκαλης ή πολύσπορα;

Ας δούμε πρώτα πιο προσεκτικά τη διατροφική αξία του ψωμιού…

Πρόκειται είναι ένα πολύ θρεπτικό τρόφιμο καθώς είναι πλούσιο σε φυτικές ίνες, γεγονός που βοηθάει τόσο στην αύξηση του κορεσμού όσο και στην ομαλή λειτουργία του πεπτικού συστήματος. Ακόμα, αποτελεί σημαντική πηγή υδατανθράκων, περιέχει πρωτεΐνες και βιταμίνες του συμπλέγματος Β, όπως η θειαμίνη και η νιασίνη.

Συχνό φαινόμενο αποτελεί και ο εμπλουτισμός των αλεύρων που χρησιμοποιούνται στην παραγωγή ψωμιού με ασβέστιο, σίδηρο και βιταμίνες, γεγονός που κατατάσσει το ψωμί ως μια σημαντική πηγή ασβεστίου, σιδήρου, βιταμινών και μετάλλων.

Το ψωμί ανήκει στην κατηγορία των αμυλούχων τροφών και είναι ισοδύναμο (θερμιδικά και στα βασικά θρεπτικά του συστατικά - πρωτεΐνες, υδατάνθρακες και λιπαρά) με άλλες αμυλούχες τροφές, όπως είναι το ρύζι ή η πατάτα. Για παράδειγμα, 1 φέτα ψωμί (περίπου 30γρ, όσο είναι μία φέτα ψωμί του τοστ) έχει τις ίδιες ακριβώς θερμίδες με  ½ πατάτα = ½ φλιτζάνι ζυμαρικά μαγειρεμένα = ½ φλιτζανιού ρύζι μαγειρεμένο.

Ψωμί ολικής άλεσης…

Ο όρος "ολική άλεση" σημαίνει ότι το αλεύρι από το οποίο έχει φτιαχτεί έχει παραχθεί με την άλεση των δημητριακών μαζί με το φλοιό τους. Χάρη στον φλοιό των δημητριακών έχουν περισσότερες φυτικές ίνες και θρεπτικά συστατικά, όπως βιταμίνες του συμπλέγματος Β (θειαμίνη, νιασίνη, ριβοφλαβίνη, πυριδοξίνη και παντοθενικό οξύ) και μέταλλα (σίδηρος, ψευδάργυρος και χαλκός).

Είναι σημαντικό όμως, να αναφέρουμε ότι ακριβώς επειδή τα προϊόντα ολικής άλεσης είναι πλούσια σε φυτικές ίνες, έχουν το μειονέκτημα σε μεγάλες ποσότητες να δεσμεύουν τα ανόργανα στοιχεία (σίδηρος, ασβέστιο κλπ.) και να εμποδίζουν την απορρόφησή τους από τον οργανισμό.

Ψωμί σίκαλης…

Η σίκαλη είναι πλούσια σε φυτικές ίνες (περιέχει 4 φορές περισσότερες φυτικές ίνες από το λευκό ψωμί) που βοηθούν στην καλή λειτουργία του εντέρου, στη μείωση των επιπέδων της χοληστερόλης καθώς και στη διατήρηση σταθερών επιπέδων σακχάρου στο αίμα. Επίσης περιέχει τη διπλάσια ποσότητα μαγνησίου από το λευκό ψωμί, το οποίο σύμφωνα με έρευνες έχει αντικαταθλιπτική δράση. Τέλος είναι πλούσια σε σίδηρο, ψευδάργυρο, ασβέστιο καθώς και βιταμίνες της ομάδας Β.

Πολύσπορο ψωμί…

Το πολύσπορο ψωμί παρασκευάζεται από όλα τα δημητριακά (σιτάρι, κριθάρι, σίκαλη, βρόμη, καλαμπόκι, ρύζι, κεχρί). Είναι εξίσου θρεπτικό με το ψωμί ολικής άλεσης, αλλά ελαφρώς πιο θερμιδογόνο, λόγω των πολλών ειδών καρπού που περιέχει. Δεν παύει όμως να είναι η πιο υγιεινή επιλογή μετά το ολικής άλεσης. Μάλιστα, περιέχει μεγαλύτερη ποικιλία βιταμινών και ιχνοστοιχείων, επειδή παράγεται από διαφορετικά είδη δημητριακών (σιτάρι, κριθάρι, σίκαλη, βρόμη, καλαμπόκι κλπ.).

Ψωμί σίκαλης, ολικής άλεσης ή πολύσπορο;

Η διατροφική αξία που αναγράφεται παρακάτω αφορά την ποσότητα μιας φέτας (ανά 30γρ).

Και τα τρία είναι διατροφικά πιο υγιεινά σε σύγκριση με το λευκό, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι μπορούν να καταναλωθούν ελεύθερα από όλους. Το ψωμί ολικής αλέσεως και το πολύσπορο ψωμί σίγουρα υπερτερούν διατροφικά σε σχέση με το λευκό ψωμί. Περιέχουν σύνθετους υδατάνθρακες και φυτικές ίνες και εφοδιάζουν τον οργανισμό με ενέργεια για να φέρετε εις πέρας όλα αυτά που θέλετε να προλάβετε μέσα στην ημέρα.

Επιπρόσθετα σε άτομα που ακολουθούν δίαιτα για απώλεια βάρους, γιατί χάρη στην υψηλή περιεκτικότητα τους σε φυτικές ίνες προκαλούν αίσθημα κορεσμού, με αποτέλεσμα να χορταίνουν εύκολα.

Τα προϊόντα ολικής άλεσης, σίκαλης και τα πολύσπορα είναι διατροφικά πιο υγιεινά σε σύγκριση με τα αντίστοιχα λευκά, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι μπορούν να καταναλωθούν ελεύθερα από όλους (για παράδειγμα σε περιπτώσεις σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, οστεοπόρωση κτλ.). Συμβουλευτείτε το ιατρό σας και το διαιτολόγο σας! Και να θυμάστε η θρεπτική αξία ενός τροφίμου είναι πιο ισχυρή από τη θερμιδική του!

Προσοχή! Το περιεχόμενο αυτού του άρθρου δεν πρέπει ποτέ να χρησιμοποιηθεί ως υποκατάστατο για άμεσες ιατρικές συμβουλές από το γιατρό σας ή άλλο εξειδικευμένο ιατρό.

Στέλλα Πετρίδου

Κλινική Διαιτολόγος - Διατροφολόγος (MSc)

Τηλ: 99038921

Email: stellapetridou@hotmail.com

Instagram: nutritionplanforlife

Website: https://nutritionplanforlife.wordpress.com

Facebook: Stella Petridou Clinical Dietitian - Nutritionist