Η απώλεια του ελέγχου στο φαγητό

Πώς εκδηλώνεται η απώλεια ελέγχου στο φαγητό που ονομάζεται «διαταραχή επεισοδίων υπερφαγίας»;

Η διαταραχή επεισοδίων υπερφαγίας (binge eating disorder) παρουσιάζεται όταν το άτομο βιώνει μια αίσθηση απώλειας ελέγχου απέναντι στο φαγητό.Η διαφορά με την ψυχογενή βουλιμία είναι ότι δεν καταφεύγει σε ακραίες μεθόδους εξισορρόπησης του βάρους του όπως είναι η πρόκληση εμετού, η κατάχρηση διουρητικών και καθαρτικών ή η ψυχαναγκαστική άσκηση. Το άτομο νιώθει συχνά ντροπή, ενοχή και αηδία μετά την κατανάλωση τροφής και εμφανίζει συχνά συμπτώματα κατάθλιψης. Η σχέση με το φαγητό είναι καθαρά συναισθηματική και λειτουργεί σαν ένας μηχανισμός εξισορρόπησης βαθύτερων αρνητικών συναισθημάτων. Τρώει ακόμη και όταν δεν πεινάει, ενώ συνήθως τρώει μόνο του. Η έντονη ενασχόληση με το σχήμα και το βάρος του σώματός είναι χαρακτηριστική. Σύμφωνα με επιδημιολογικές μελέτες, η διαταραχή επεισοδίων υπερφαγίας έχει μία ευρεία κατανομή στον γενικό πληθυσμό. Περίπου 2 στους 100 ανθρώπους πάσχουν σήμερα από τη διαταραχή, ενώ με μικρή στατιστική διαφορά υπερέχουν οι γυναίκες σε σχέση με τους άνδρες. Εμφανίζεται στο ηλικιακό φάσμα των 20 έως 50 ετών και είναι συχνότερη σε παχύσαρκα άτομα. Τα άτομα της μαύρης φυλής είναι το ίδιο ευάλωτα με άτομα της λευκής φυλής στην ανάπτυξη της εν λόγω διαταραχής.Ποια είναι η θεραπευτική πρόταση για τη διαταραχή επεισοδίων υπερφαγίας; Οι επιπτώσεις της διαταραχής στην υγεία είναι σοβαρές: υψηλή πίεση, ανεβασμένα επίπεδα χοληστερίνης, καρδιακές επιπλοκές, διαβήτης. Οι ψυχολογικές επιπτώσεις είναι εξίσου επώδυνες: ασταθές βάρος, κατάθλιψη, άγχος, απομόνωση, αίσθημα ντροπής με τον εαυτό, χαμηλή αυτοεκτίμηση.Τα άτομα με διαταραχή βουλιμίας θα πρέπει να ζητήσουν βοήθεια από ψυχολόγο που ειδικεύεται στη θεραπεία των διαταραχών πρόσληψης τροφής και σε ψυχίατρο εφόσον συνυπάρχουν συμπτώματα κατάθλιψης.Η γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία περιλαμβάνει την ενίσχυση του αυτοελέγχου απέναντι στο φαγητό και την αποκατάσταση ενός φυσιολογικού τρόπου λήψης τροφής. Μέρος της θεραπείας είναι ο εντοπισμός και η διόρθωση των αρνητικών αντιλήψεων για τον εαυτό, το σώμα, τη λήψη τροφής και των λανθασμένων συμπεριφορών απέναντι στο φαγητό, που διαιωνίζουν τη διαταραχή.Η Μυρσίνη Κωστοπούλου είναι ψυχολόγος - ψυχοθεραπεύτρια (PhD), myrsi@hol.gr