Πονοκέφαλος: Οι αιτίες και η αντιμετώπιση στην παιδική ηλικία

O Δρ. Αδάμος Χατζηπαναγής, Παιδίατρος μας μιλά για τους πονοκεφάλους που ταλαιπωρούν πολλά από τα παιδιά μας.

Ο κεφαλόπονος είναι ένα συχνό σύμπτωμα για τους μεγάλους, αλλά πρέπει να ξέρετε ότι ταλαιπωρεί και πολλά από τα παιδιά μας. Περίπου το 80% των παιδιών μέχρι την ηλικία των 14 χρόνων έχουν τουλάχιστον ένα επεισόδιο κεφαλόπονου, ενώ το 20% έχει κεφαλόπονο μια φορά το μήνα. Ο κεφαλόπονος που φεύγει μετά τη χορήγηση κάποιου παυσίπονου δεν ανησυχεί τους γονείς. Όταν όμως επιμένει τότε ανησυχείτε και τρέχετε αμέσως στο παιδίατρο και καλά κάνετε. Μάλιστα το πρώτο πράγμα που περνά από το μυαλό σας είναι "μήπως το παιδί μου έχει όγκο στον εγκέφαλο;".

Ποιες είναι οι αιτίες του πονοκεφάλου;

Τα αίτια του πονοκεφάλου μπορούμε να τα χωρίσουμε σε τέσσερις κατηγορίες.

Α. Στην κατηγορία αυτή είναι τα παιδιά, των οποίων ο πονοκέφαλος οφείλεται σε λοιμώξεις όπως η ιγμορίτιδα, η αμυγδαλίτιδα και το κοινό κρυολόγημα. Τα παιδιά αυτά δεν παραπονέθηκαν ποτέ στο παρελθόν για πονοκεφάλους και ξαφνικά παρουσιάζουν το σύμπτωμα αυτό που συνοδεύεται βέβαια και με άλλα συμπτώματα (ρινίτιδα, πυρετό κτλ).
Β. Στη δεύτερη κατηγορία ανήκουν τα παιδιά που πάσχουν από ημικρανίες. Ο πονοκέφαλος στα παιδιά αυτά εμφανίζεται κατά τακτά χρονικά διαστήματα και διαρκεί συνήθως μερικές ώρες.
Γ. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν τα παιδιά που πάσχουν από κεφαλαλγία τάσεως. Ο πονοκέφαλος είναι χρόνιος και εμφανίζεται πάντα με την ίδια ένταση. Μπορεί να είναι μια φορά την βδομάδα ή μέχρι και μια φορά την ημέρα.
Δ. Στην κατηγορία αυτή συμπεριλαμβάνονται τα παιδιά, των οποίων ο κεφαλόπονος σταδιακά επιδεινώνεται τόσο σε ένταση όσο και σε συχνότητα. Αυτά τα παιδιά χρειάζονται ιδιαίτερη προσοχή, λεπτομερή εξέταση γιατί είναι ύποπτα να πάσχουν από κάποιο νευρολογικό πρόβλημα (πχ όγκος στον εγκέφαλο).

Διάβασε ακόμη: Ο σημαντικός ρόλος των κανόνων στην οικογένεια

Κεφαλαλγία τάσεως

Συνήθως ταλαιπωρεί παιδιά ηλικίας 8-12 χρονών και αφορά κυρίως τα κορίτσια. Εντοπίζουν τον πόνο κυρίως στην πίσω πλευρά του κεφαλιού, πολλά παιδιά όμως εντοπίζουν τον πόνο και στο μέτωπο. Τα παιδιά αυτά αισθάνονται ότι κάποιος σφίγγει το κεφάλι τους. Δεν αναφέρουν κανένα προειδοποιητικό σημάδι, ότι δηλαδή επέρχεται ο πονοκέφαλος. Ο πονοκέφαλος όμως μπορεί να συνοδεύεται με εμετούς. Τα παιδιά με κεφαλαλγία τάσεως είναι υγιέστατα και δεν παρουσιάζουν τίποτα το παθολογικό από την νευρολογική εξέταση. Πολλές φορές τα παιδιά μπορεί να "χρησιμοποιήσουν" τον πονοκέφαλο για να αποφύγουν ευθύνες που απορρέουν από τη φοίτηση τους στο σχολείο. ΠΡΟΣΟΧΗ, ο πόνος είναι πραγματικός και πρέπει να συμπαραστέκεστε στο παιδί σας. Επίσης, πρέπει να του χορηγείτε τα κατάλληλα φάρμακα για να απαλύνεται ο πόνος. Όμως δεν πρέπει να πέφτετε στην παγίδα ότι μπορεί το παιδί να παραμελεί τα μαθήματα του λόγω του πονοκεφάλου. Πρέπει να επιμείνετε ότι δεν πρέπει να κάνει απουσίες από το σχολείο, αφού βέβαια πάρει προηγουμένως την κατάλληλη θεραπευτική αγωγή.

Κεφαλαλγία λόγω όγκου στον εγκέφαλο ή λόγω άλλης σοβαρής ασθένειας

Χαρακτηριστικά ο πονοκέφαλος αυτός επιδεινώνεται συνεχώς με την πάροδο του χρόνου. Όσο περισσότερο καιρό έχει τον πονοκέφαλο το παιδί τόσο λιγότερο ανησυχούμε και ειδικά αν αυτός ο πονοκέφαλος απασχολεί το παιδί για περισσότερο από ένα εξάμηνο. Διότι αν ο πονοκέφαλος οφειλόταν σε κάποια σοβαρή ασθένεια το παιδί θα παρουσίαζε και κάποια άλλα συμπτώματα. Ο πονοκέφαλος αυτός επιδεινώνεται με το βήχα και το φτάρνισμα ή ακόμα και όταν το παιδί προσπαθεί να σκύψει. Πολλές φορές μπορεί το παιδί να ξυπνήσει κατά τη διάρκεια της νύκτας. Εμφανίζεται σε οποιαδήποτε ηλικία.

Πότε θα πρέπει να επισκεφθείτε τον παιδίατρο σας;

Το παιδί που παρουσίασε μια φορά πονοκέφαλο και ο οποίος αντιμετωπίστηκε με τη χορήγηση κάποιου παυσίπονου δεν πρέπει να σας ανησυχεί. Αν όμως ισχύει ένα από τα πιο κάτω τότε συμβουλευτείτε τον παιδίατρο σας.

1. Πονοκέφαλος που επιμένει παρά τη χορήγηση παυσίπονου.
2. Επιδεινώνεται με την πάροδο του χρόνου.
3. Το παιδί ξυπνά με πονοκέφαλο.
4. Ο πονοκέφαλος είναι τόσο έντονος που το παιδί ξυπνά τη νύκτα.
5. Παρουσιάζει διαταραχές της όρασης.
6. Γενική αδυναμία.
7. Παρουσιάζει πυρετό.
8. Συνοδεύεται με εμετούς.

Διάγνωση της αιτίας που προκαλεί πονοκέφαλο

Το πιο σημαντικό για τη διάγνωση της αιτίας του πονοκεφάλου είναι το ιστορικό. Για αυτό ο παιδίατρος σας θα σας κάνει αρκετές ερωτήσεις, τις οποίες θα πρέπει να είσαστε σε θέση να τις απαντήσετε όπως:

1. Πότε ξεκίνησε ο πονοκέφαλος για πρώτη φορά.
2. Επιδεινώνεται με την πάροδο του χρόνου.
3. Πόση ώρα διαρκούν.
4. Πόσο συχνά εμφανίζονται.
5. Παρατηρείτε κάτι που τις προκαλεί (πχ φαγητό, stress)
6. Πού εντοπίζεται ο πόνος.
7. Πώς είναι ο πόνος (σαν βάρος στο κεφάλι, αισθάνεται ότι του σφίγγουν το κεφάλι).
8. Ο πονοκέφαλος σταματά τις δραστηριότητες του παιδιού και το στέλνει στο κρεβάτι.
9. Συνοδεύεται με κάποια άλλα συμπτώματα (ναυτία, εμετοί)
10. Συμβαίνει σε συγκεκριμένη ώρα της ημέρας.
11. Υπάρχει κάποιο προειδοποιητικό σημάδι.
12. Τι κάνει τον πονοκέφαλο καλύτερα.
13. Αντιμετωπίζεται με παυσίπονα.
14. Υπάρχει άλλο μέλος στην οικογένεια με το ίδιο πρόβλημα.

Τις περισσότερες φορές το ιστορικό από μόνο του θα βοηθήσει το γιατρό να θέσει τη σωστή διάγνωση. Πολύ σπάνια θα ζητήσει να γίνουν άλλες εξετάσεις, όπως ακτινογραφίες ή βυθοσκόπηση (εξέταση που γίνεται από οφθαλμίατρο και ελέγχει το εσωτερικό του ματιού). Πολύ λανθασμένα οι γονείς πιστεύουν ότι διαταραχές της όρασης (πχ μυωπία) μπορεί να προκαλέσουν πονοκέφαλο. Αυτό πολύ σπάνια συμβαίνει.