Το ψυγείο είναι ίσως ο σημαντικότερος τρόπος διατήρησης της ασφάλειας των τροφίμων. Υπάρχουν, όμως, μερικοί βασικοί κανόνες αποθήκευσης που πρέπει να γνωρίζεις.
Στο ψυγείο, οι χαμηλές θερμοκρασίες συμβάλλουν στη διατήρηση της φρεσκάδας των τροφίμων και αναστέλλουν την ανάπτυξη των περισσότερων επιβλαβών μικροβίων. Ταυτόχρονα, διατηρούν αναλλοίωτα τα χαρακτηριστικά τους. Η σωστή θερμοκρασία ενός ψυγείου είναι 5 βαθμοί Κελσίου (5°C) στο μεσαίο ράφι. Ωστόσο, η θερμοκρασία δεν είναι ομοιόμορφη σε ολόκληρο το εσωτερικό της συσκευής. Αξιοποιώντας τις διαφορές της μπορείς να εξασφαλίσεις τη βέλτιστη αποθήκευση των τροφίμων.
Το πιο ψυχρό σημείο είναι το χαμηλότερο ράφι, πάνω από τα συρτάρια που χρησιμοποιούνται για τα λαχανικά (2°C). Εκεί πρέπει να τοποθετούνται το νωπό κρέας και το ψάρι. Επίσης, με αυτή την τοποθέτηση αποφεύγεις το στάξιμο των υγρών τους πάνω σε άλλα τρόφιμα.
Τα αβγά, τα γαλακτοκομικά, τα αλλαντικά, τα υπολείμματα φαγητού, τα κέικ και τα προϊόντα, τα οποία φέρουν την επισήμανση «Διατηρείται στο ψυγείο μετά το άνοιγμα», αποθηκεύονται στα μεσαία ράφια (4-5°C) και στο ψηλότερο ράφι (8°C).
Τα συρτάρια που βρίσκονται χαμηλά στο ψυγείο και έχουν θερμοκρασία έως 10°C προορίζονται για λαχανικά και φρούτα, τα οποία ενδέχεται να χαλάσουν σε χαμηλότερες θερμοκρασίες. Τα ντουλαπάκια ή τα ράφια στην πόρτα του ψυγείου είναι οι περιοχές με την υψηλότερη θερμοκρασία (10-15°C) και προορίζονται για προϊόντα που χρειάζονται ελαφρά ψύξη, όπως για παράδειγμα ποτά, μουστάρδα και βούτυρο.
Μη γεμίζεις υπερβολικά το ψυγείο σου. Εάν είναι γεμάτο σε σημείο να μην υπάρχει χώρος ανάμεσα στα είδη, ο αέρας δεν μπορεί να κυκλοφορήσει, γεγονός που επηρεάζει την κατανομή της θερμοκρασίας. Εάν αφήσεις να συσσωρευτεί ο πάγος, το ψυγείο δε θα λειτουργεί αποδοτικά. Επιπλέον, όταν δημιουργείται πάγος, μειώνεται ο διαθέσιμος χώρος. Κάνε τακτικά απόψυξη του ψυγείου χρησιμοποιώντας ζεστό νερό με λίγο ξίδι, για να απομακρύνεις τις οσμές.
Θα πρέπει να γνωρίζεις ότι ορισμένα τρόφιμα δε χρειάζονται ψύξη (η ψύξη μπορεί ακόμη και να υποβαθμίσει την ποιότητά τους), όπως, π.χ., τα εξωτικά φρούτα, οι ντομάτες, τα φασολάκια, τα αγγούρια και τα κολοκυθάκια. Το ψωμί μπαγιατεύει γρηγορότερα μέσα στο ψυγείο. Τα φρούτα και τα λαχανικά που χρειάζονται ωρίμανση πρέπει να διατηρούνται σε θερμοκρασία δωματίου.
Το καλοκαίρι ο διακόπτης της θερμοκρασίας πρέπει πάντα να ρυθμίζεται σε χαμηλότερα επίπεδα σε σχέση με το χειμώνα. Να βεβαιώνεσαι ότι η πόρτα του ψυγείου είναι πάντοτε καλά κλειστή. Να την ανοίγεις μόνο όταν κρίνεις πως είναι αναγκαίο και για όσο το δυνατό μικρότερο χρονικό διάστημα.
Να τυλίγεις ή να σκεπάζεις το φαγητό για να αποφύγεις την απώλεια υγρασίας και γεύσης. Να τοποθετείς τα υπολείμματα φαγητού σε καθαρά, αβαθή, καλυμμένα δοχεία. Μην τοποθετείς μεγάλες ποσότητες ζεστού φαγητού μέσα στο ψυγείο, γιατί θα προκαλέσεις άνοδο της εσωτερικής θερμοκρασίας του. Άφηνε το φαγητό να κρυώσει για λίγο σε θερμοκρασία δωματίου (μην ξεχνάς ότι τα μαγειρεμένα υπολείμματα φαγητού πρέπει να τοποθετούνται στο ψυγείο εντός 2 ωρών από τη στιγμή του σερβιρίσματος).
Να εφαρμόζεις τον κανόνα τής κατά προτεραιότητα κατανάλωσης των παλαιότερων τροφίμων. Όταν αποθηκεύεις τρόφιμα, να τοποθετείς τα είδη που αγόρασες πρόσφατα πίσω από εκείνα που διατηρούνται ήδη στο ψυγείο. Με τον τρόπο αυτό θα εξασφαλίσεις την κατανάλωση των τροφίμων πριν από την ημερομηνία λήξης τους ή προτού χαλάσουν, μειώνοντας την ποσότητα των τροφίμων που πρέπει να πεταχτεί.
Ο έλεγχος της σωστής συντήρησης των τροφίμων θα πρέπει να ξεκινά από τα σημεία λιανικής πώλησης, όπου θα πρέπει:
- Να ελέγχεις (με την επαφή) την επαρκή ψύξη του προϊόντος,
- να τοποθετείς στο καλάθι σου τελευταία τα τρόφιμα που συντηρούνται υπό ψύξη,
- να τα τοποθετείς μαζί στις σακούλες (όχι μαζί με άλλα προϊόντα που δε συντηρούνται υπό ψύξη) και
- να τα μεταφέρεις στο ψυγείο του σπιτιού σου όσο το δυνατόν πιο γρήγορα, γιατί το αντίθετο μπορεί να αποτελέσει σημαντικό παράγοντα κινδύνου στη διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών. Σε πολλά σούπερ μάρκετ υπάρχουν ισοθερμικές τσάντες στις οποίες μπορείς να τοποθετήσεις τρόφιμα υπό ψύξη, μέχρι να καταλήξουν στο ψυγείο σου. Ιδιαίτερα το καλοκαίρι είναι μια καλή επιλογή.
Πηγή: Food Today (έκδοση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Διατροφικής Ενημέρωσης - EUFIC – European Food Information Council).