Ενεργειακά ποτά: Είναι επικίνδυνα για την υγεία;

Η Στέλλα Πετρίδου, κλινική διαιτολόγος - διατροφολόγος σου λέει όλα όσα πρέπει να γνωρίζεις. 

Είναι συχνό φαινόμενο τώρα το καλοκαίρι να αποζητάτε μια πηγή ενυδάτωσης και γρήγορης ενέργειας. Το νερό είναι βασικό στοιχείο για την ενυδάτωση του οργανισμού και αξίζει να έχει πρωταρχικό ρόλο στην εύρυθμη λειτουργία του. 

Παρόλα αυτά τα αθλητικά και ενεργειακά ποτά προωθούνται ευρέως, ως προϊόντα αύξησης της ενέργειας, ενίσχυσης της εγρήγορση και βελτίωσης της σωματικής απόδοσης, προσελκύοντας όσους ασκούνται ή χρειάζονται περισσότερη ενέργεια. Είναι από τα πιο δημοφιλή συμπληρώματα διατροφής που καταναλώνονται από εφήβους και νεαρούς ενήλικες. 

Τι περιέχουν τα ενεργειακά ποτά; 

Τα ενεργειακά ποτά είναι ποτά με υψηλά ποσοστά καφεΐνης τα οποία σύμφωνα με τους κατασκευαστές δίνουν στον καταναλωτή περισσότερη ενέργεια απ’ ότι ένα κοινό αναψυκτικό. Τα ενεργειακά ποτά είναι δυνατόν να περιέχουν εκτός από καφεΐνη και άλλα τονωτικά/διεγερτικά συστατικά, όπως η γλουκορονολακτόνη, η ταυρίνη, βιταμίνες και ανόργανα ή φυτικά συστατικά.

Ποια είναι τα συνήθη συστατικά και η περιεκτικότητά τους στα ενεργειακά ποτά; Πώς λειτουργούν στο σώμα;

•    Καφεΐνη

Η καφεΐνη είναι το πρωταρχικό συστατικό των ενεργειακών ποτών που προστίθεται για την ενίσχυση της σωματικής απόδοσης αυξάνοντας την αντοχή και τη δύναμη, βελτιώνοντας το χρόνο αντίδρασης και καθυστερώντας την κόπωση. Παρόλα αυτά, δεν υπάρχει επίσημο συνιστώμενο όριο για την ποσότητα που μπορεί να καταναλωθεί από ένα άτομο. Η υπερβολική πρόσληψή της, έχει συνδεθεί με ανεπιθύμητα συμπτώματα, συμπεριλαμβανομένων της υψηλής αρτηριακής πίεσης, του πρόωρου τοκετού και πιθανώς του αιφνίδιου θανάτου, όταν καταναλωθεί σε υπερβολικές δόσεις. 

•    Ζάχαρη

Η περιεκτικότητα σε ζάχαρη στα ενεργειακά ποτά κυμαίνεται από 21–34γρ ανά περίπου 220γρ ποτού. Έρευνες έχουν σημειώσει πως όσοι καταναλώνουν δύο με τρία ενεργειακά ποτά προσλαμβάνουν περίπου πέντε φορές τη μέγιστη συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη ζάχαρης, με αποτέλεσμα οι έφηβοι καταναλωτές να διατρέχουν κίνδυνο παχυσαρκίας και οδοντικών προβλημάτων.

•    Guarana

Το guarana, γνωστό και ως κακάο Βραζιλίας, είναι φυτό που περιέχει μια ένωση καφεΐνης που ονομάζεται γκουαρανίνη. Οι σπόροι guarana περιέχουν περίπου τέσσερις φορές την ποσότητα καφεΐνης που βρίσκεται στους κόκκους καφέ. Παρόλα αυτά σε κάποια ενεργειακά ποτά πιθανώς η ποσότητα αυτή να μη συμπεριλαμβάνεται στο συνολικό ποσοστό καφεΐνης. Επιπλέον, αναφέρεται στις απαγορευμένες ουσίες της NCAA 2016-17, λίστα που παρέχεται ανοιχτά στο διαδίκτυο.

•    Ταυρίνη

Η ταυρίνη, ένα κοινό αμινοξύ, βρίσκεται στο κρέας, τα θαλασσινά και το γάλα και επηρεάζει τα επίπεδα νερού και μετάλλων στο αίμα. Υποστηρίζει την ανάπτυξη του εγκεφάλου και συμβάλει στη βελτίωση της αθλητικής απόδοσης. Παρόλα αυτά, η ποσότητα ταυρίνης που περιέχεται στα ενεργειακά ποτά είναι υψηλότερη από την αντίστοιχη σε μια κανονική διατροφή. Μέχρι στιγμής, δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι αυτό είναι ανθυγιεινό, αλλά δεν υπάρχει επίσης και ένδειξη ότι η κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων είναι ευεργετική για το ανθρώπινο σώμα.

•    Ginseng

Υπάρχουν ισχυρισμοί ότι το ginseng ενισχύει την αθλητική απόδοση και το ανοσοποιητικό σύστημα ενώ βελτιώνει τη διάθεση. Παρόλα αυτά, δεν υπάρχουν επιστημονικές ενδείξεις που να αποδεικνύουν αυτόν τον ισχυρισμό. Στα ενεργειακά ποτά, ωστόσο, δεν υπάρχει αρκετό ginseng ώστε να προσφέρει κάποιο όφελος στον οργανισμό. Η Αμερικανική Εταιρεία Καρκίνου προειδοποίει πως το ginseng χρειάζεται να καταναλώνεται με προσοχή, καθώς μπορεί, σε υψηλές δόσεις να προκαλέσει ανεπιθύμητες παρενέργειες, όπως αϋπνία, κεφαλαλγία και υπέρταση, ενώ μπορεί να είναι επικίνδυνο όταν λαμβάνεται με συγκεκριμένη φαρμακευτική αγωγή.

•    Bιταμίνες του συμπλέγματος Β

Τέλος, αναφορικά με τις βιταμίνες του συμπλέγματος Β, μελέτες δείχνουν πως μπορούν να βελτιώσουν τη διάθεση και ακόμη και να καταπολεμήσουν καρδιακές παθήσεις και καρκίνο, ωστόσο η ποσότητα που εμπεριέχεται σε κάθε ενεργειακό ποτό δεν είναι αρκετή για να έχει κάποιο σημαντικό αποτέλεσμα.

Είναι ασφαλής η κατανάλωση των ενεργειακών ποτών; Μπορούν όλοι να τα καταναλώσουν;

Παρόλο που πολλά συστατικά των ενεργειακών ποτών είναι ασφαλή (π.χ. βιταμίνες και μέταλλα που λαμβάνονται και από τη διατροφή) δε βρίσκονται σε ποσότητα κατάλληλη ώστε να προσφέρουν κάποια οφέλη, ενώ τα όποια «αμφιλεγόμενα» συστατικά βρίσκονται σε υπερδοσολογία. Τα ενεργειακά ποτά μπορούν να δημιουργήσουν κίνδυνο για την υγεία σε ευάλωτες ομάδες, συμπεριλαμβανομένων παιδιών, εφήβων, εγκύων γυναικών ή γυναικών που θηλάζουν και ατόμων με ιατρικές παθήσεις όπως ο διαβήτης και οι καρδιαγγειακές παθήσεις, που θα μπορούσαν να επηρεαστούν αρνητικά από τα διεγερτικά συστατικά.

Ενεργειακά Ποτά και Αλκοόλ

Μεγάλος κίνδυνος μπορεί να δημιουργηθεί αν τα ενεργειακά ποτά συνδυάζονται με αλκοόλ, μια τάση που παρατηρείται σε μεγάλο βαθμό σε ανήλικους καταναλωτές.

Συμπερασματικά

Το νερό θα πρέπει να είναι το κύριο ποτό ενυδάτωσης, που λαμβάνεται καθημερινά σε επαρκείς ποσότητες. Τα ενεργειακά ποτά είναι μια πηγή καφεΐνης που τείνουν να επιλέγονται ως εναλλακτική λύση. Ωστόσο, περιέχουν υψηλές ποσότητες καφεΐνης, ζάχαρης, και ουσιών που μπορεί όχι μόνο να μην είναι απαραίτητες για τον οργανισμό, αλλά να αποβούν και επιβλαβείς.

Στέλλα Πετρίδου,

Κλινική Διαιτολόγος – Διατροφολόγος (MSc)

Συμβεβλημένη με το Γενικό Σύστημα Υγείας (ΓεΣΥ)

Τηλ: 99038921

Email: stellapetridou@hotmail.com

Instagram: @nutritionplanforlife

Website: https://nutritionplanforlife.wordpress.com

Facebook Page: Stella Petridou Clinical Dietitian - Nutritionist