Κρυφός Σεξουαλικός Προσανατολισμός

«Το παιδί μας είναι ο ίδιος άνθρωπος που ήταν και πριν μάθουμε για τον σεξουαλικό του προσανατολισμό. Αυτό που χάσαμε όμως, είναι το δικό μας όνειρο για “την παντρειά και οικογένεια του” όπως και αυτά που εμείς νομίζαμε ότι ξέραμε και καταλαβαίναμε για το παιδί μας». Τι λέει η Συμβουλευτική Ψυχολόγος και Ανθρωποκεντρική Ψυχοθεραπεύτρια Χριστίνα Σορόκου.  

Τα ερωτήματα
Αν ο άνθρωπος είναι ένα ζωντανό σύστημα μέσα σε άλλα συστήματα, όπως η οικογένεια, αναμένεται ότι θα επιδιώξει την επιβίωση. Αν η οικογένεια είναι ένα ζωντανό σύστημα μέσα στο ζωντανό σύστημα της κοινωνίας, αναμένεται ότι θα επιλέξει την δική του επιβίωση. Όλα τα συστήματα λειτουργώντας να  επιβιώσουν επιλέγουν την πιο βιώσιμη οδό. Τι γίνεται όμως όταν η αλλαγή (η βίωση οδός για ένα από τα  συστήματα), είναι ένας φόβος έναντι στην μέχρι στιγμής γνωστή οδό επιβίωσης παρόλο που  είναι το μόνο που μπορεί να βοηθήσει την μετέπειτα επιβίωση; Τι γίνεται όταν η αλλαγή του ενός συστήματος έρχεται   σε απόλυτη  σύγκρουση με την ανεπιθύμητη αλλαγή των άλλων συστημάτων; Τι γίνεται όταν εξαναγκαζόμαστε (από σεβασμό και αγάπη πολλές φορές) να επιλέξουμε την επιβίωση των άλλων συστημάτων και όχι  την επιβίωση του δικού μας εαυτού; Υπάρχουμε με την ύπαρξη μας. Αν η ύπαρξη δεν μπορεί να υπάρξει … τι είμαι; Ποια η ταυτότητα μου;

Κρυμμένα μυστικά
Αν ο άνθρωπος για να επιβιώσει χρειάζεται την ειλικρίνεια του πρώτα προς τον εαυτό του αλλά και την ύπαρξη του  και αυτό αποτελεί απειλή στην αξία του στα μάτια των άλλων, καθοδηγείται πολλές φορές στο να κρατάει μυστικά, κυρίως αυτά που αποκρύπτουν ευαίσθητες πληροφορίες. Σαν απόστημα έτσι και το οποιοδήποτε μυστικό, πονάει όταν το αγγίζουμε ή το ακουμπάμε. Όταν ένα υπαρξιακό μυστικό, όπως ο σεξουαλικός προσανατολισμός μας, βρίσκεται στο κέντρο της ατομικής μας ακεραιότητας, προκαλεί βασανιστικό πόνο που κρυφά λαχταράμε να μπορούσε απλά να τον εξαφανίσουμε. Κάτι που οι «άλλοι» δεν μπορούν να κατανοήσουν, δεν μπορούν να αντιληφθούν τι εστί η καταπίεση της ύπαρξης μας. Η απόκρυψη του σεξουαλικού προσανατολισμού απαιτεί σημαντική προσπάθεια. Δημιουργεί εσωτερικές συγκρούσεις,  αφού η ανάγκη να κάνουμε καλή εντύπωση στους άλλους υπερτερεί της ανάγκης για  αποκάλυψη. Παράλληλα, ευχόμαστε για μια αποκάλυψη, το απόστημα να σπάσει και να φύγει. Επίσης, η διαρκή επαγρύπνηση και ο αυτοέλεγχος της συμπεριφοράς μας, μας καταντά ρομποτάκια, ένα με το κατεστημένο.  Ζούμε, δυο αντίθετες πραγματικότητες της ίδιας ύπαρξης.

Η αποδοχή
Κατά το πλείστο, για να ζήσουμε σαν ίσοι, σαν άνθρωποι, η γνωστοποίηση του σεξουαλικού προσανατολισμού ( comingout), στα δυο πιο ισχυρά, δύσκολα εύκαμπτα συστήματα, το οικογενειακό και κοινωνικό περιβάλλον, υποκινεί μια περίπλοκη, βασανιστική, δύσκολη, πολύπλευρη και θυελλώδης διαδικασία για όλα τα εμπλεκόμενα άτομα. Αυτό που οι άλλοι μπορεί να βλέπουν ως ένα λάθος, μια αρρώστια, κάτι σαν άρρωστη επιλογή, χρειάζεται μόνο αποδοχή και αγάπη άνευ όρων. Χρειάζεται επίσης ψυχική δύναμη και ιδιαίτερα εκ μέρους των γονιών έτσι ώστε να μπορέσει να ξεκινήσει η διαδικασία συγχώρεσης. Η διαδικασία αυτή, είναι η πιο δύσκολη και η πιο επώδυνη γι’ αυτό και  αποτελεί  το μεγαλύτερο εμπόδιο για την γνωστοποίηση του σεξουαλικού προσανατολισμού.

To στρες και απομόνωση
Χωρίς όμως την πόρτα αυτή της συγχώρεσης και τέλος της αποδοχής, όλοι τείνουμε να έχουμε υψηλότερα επίπεδα στρες τα οποία μπορεί να επιδεινώσουν την σωματική μας υγεία και να οδηγήσουμε σε κατάθλιψη, χρήση ουσιών και αλκοόλ, απομόνωση από την  κοινωνική και πνευματική υποστήριξη μας και σαν αποτέλεσμα, να υπάρχει από μέρους μας αδυναμία και αποτυχία να ανταποκριθούμε στις προσδοκίες μας, γεμάτοι αισθήματα απελπισίας και απομόνωσης.

Οι γονείς και οι αντιδράσεις
Μιας και υπάρχει  αμοιβαιότητα των σχέσεων, το «coming-out»  ενός μέλους της οικογένειας επηρεάζει την υπόλοιπη οικογένεια της οποίας η αντίδραση αντίστοιχα θα επηρεάσει τη συμπεριφορά του ατόμου. Γι’ αυτό και παρόμοια συμπτωματολογία βλέπουμε και στους γονείς όταν αντιμετωπίζουν μια αποκάλυψη σαν και αυτή.
Οι γονείς, ιδιαίτερα όσοι δεν είναι προετοιμασμένοι, περνούν σοκ, θρήνο – άρνηση, θυμό, ενοχές και φόβο. Πολλοί γονείς τα ρίχνουν στον εαυτό τους ενώ άλλοι απορρίπτουν τα παιδιά τους. Κάποιοι προσπαθούν να βοηθήσουν και άλλοι χάνονται σε σπασμωδικές κινήσεις απελπισίας. Ακόμη και όταν η «αγάπη» διατηρήσει τον δεσμό παιδιού-γονιού, το σοκ και η σύγχυση συναισθημάτων των γονιών είναι παρών. Αυτές είναι οι σχετικά σταθερές συμπεριφορές των γονιών όταν οι ισορροπίες του οικογενειακού συστήματος διαταραχθούν.

Τα συναισθήματα
Παρόλο που οι γονείς νιώθουν να έχασαν το παιδί τους, στην πραγματικότητα δεν το έχασαν. Γνωρίζουν απλά για πρώτη φορά μια πλευρά του παιδιού τους την οποία δεν ήξεραν. Το παιδί μας είναι ο ίδιος άνθρωπος που ήταν και πριν μάθουμε για τον σεξουαλικό του προσανατολισμό. Αυτό που χάσαμε όμως, είναι το δικό μας όνειρο για «την παντρειά και οικογένεια του» όπως και αυτά που εμείς νομίζαμε ότι ξέραμε και καταλαβαίναμε για το παιδί μας. Αυτός ο χαμός μπορεί να είναι πολύ δύσκολος  αλλά τώρα και μόνο τώρα μπορούμε να αντικαταστήσουμε την δική μας εικόνα για αυτόν/ην, με μια καινούργια και πιο ξεκάθαρη κατανόηση για το παιδί μας.

Γονείς και παιδιά: μια σχέση για πάντα
Σαν γονείς, δικαιούμαστε τα συναισθήματα μας. Αλλά, αφού αναμφίβολα αγαπάμε τα παιδιά μας, χρωστάμε και στον εαυτό μας αλλά και στο παιδί μας, να αφήσουμε το κοινωνικό πλαίσιο και σαν σύστημα που θέλει να επιβιώσει, να κινηθούμε προς την αποδοχή την κατανόηση και στήριξη.  Δεν υπάρχει λάθος ή σωστός τρόπος αντίδρασης. Όπως και σε άλλες οικογενειακές καταστάσεις τις οποίες το οικογενειακό μας σύστημα έχει αντιμετωπίσει μέχρι στιγμής, έτσι και τώρα, το παιδί μας, χρειάζεται ένα σημάδι ότι το αγαπάμε ακόμη ότι και να γίνει. Είτε με λόγια είτε με πράξης, είναι η αρχή των διαμορφώσεων στο οικογενειακό μας σύστημα.
Η αποδοχή της διαφορετικότητας και οι αλλαγές των συστημάτων φαίνεται να είναι από τους μόνους τρόπους επιβίωσης για όλα τα συστήματα. 

INFO: Χριστίνα Φ. Σορόκου, Εγγεγραμμένη Συμβ. Ψυχολογός& Ανθρωποκεντρική Ψυχοθεραπεύτρια , Φωτίου 3, Ρίβερ Κωρτ. 3ος όροφ, Αρ. 16, 1095/Λευκωσία, Τηλ: 22458750, Κιν: 99532393, Φαξ. 2267271, http://www.facebook.com/CenterOfPsychotherapyAndPsychometris , Email: cofpsychotherapynpsychometrics@gmail.com