Τσάι: Τι πρέπει να προσέξεις πριν το καταναλώσεις

Η Στέλλα Πετρίδου, κλινική διαιτολόγος – διατροφολόγος, σου λέει όλα όσα θέλεις να γνωρίζεις.   

Το τσάι δεν είναι ένα απλό ρόφημα. Εκτός από τις ευεργετικές ιδιότητες που προσφέρει στον οργανισμό ένα φλιτζάνι τσάι αποτελεί ένα τελετουργικό ευεξίας και απόλαυσης, το οποίο διεγείρει τις αισθήσεις και το πνεύμα.

Τσάι και οφέλη του στην υγεία

Τσάι θεωρείται το ρόφημα που παράγεται από τα φύλλα της Camellia sinensis. Συνολικά υπάρχουν τέσσερα διαφορετικά είδη τσαγιού: τo μαύρο, το πράσινο, το λευκό και το ουλόνγκ, τα οποία προέρχονται από διαφορετική επεξεργασία των φύλλων του φυτού.

Το τσάι είναι πλούσιο σε αντιοξειδωτικά στοιχεία και πολλαπλές έρευνες συνδέουν την κατανάλωσή του, με διάφορες ευεργετικές επιδράσεις στην υγεία και την ενίσχυση της καλής λειτουργίας της καρδιάς. Επίσης, δεν είναι λίγες οι έρευνες που το συνδέουν με την αντιμετώπιση της οστεοπόρωσης, τη βελτίωση της λειτουργίας του μεταβολισμού, τη μείωση διαφόρων μορφών καρκίνου. Έχει επίσης αποδειχθεί ότι μειώνει και τον κίνδυνο της νόσου του Alzheimer`s και την άνοια.

Πλούσιο σε αντιοξειδωτικά (κατεχίνες)

Η κατανάλωση κάθε τύπου τσαγιού προσφέρει οφέλη στην υγεία, αλλά έρευνες έχουν δείξει ότι το πράσινο και το άσπρο τσάι, έχουν υψηλότερη περιεκτικότητα αντιοξειδωτικών που δρουν προστατευτικά ενάντια του καρκίνου. Το μυστικό βρίσκεται στις κατεχίνες, μια ομάδα φαινολικών συστατικών με αντιοξειδωτικές ιδιότητες που συγκεντρώνει σε μεγαλύτερο βαθμό το πράσινο τσάι. Το τσάι περιέχει τέσσερις κύριες ουσίες κατεχίνης με την επιγαλλοκατεχίνη (epigallocatechine gallate - EGCG) είναι η πιο άφθονη κατεχίνη στο τσάι.

Πράσινο vs μαύρο τσάι

Το πράσινο τσάι θεωρείται καλύτερο από το μαύρο, επειδή διατηρεί περισσότερες από αυτές τις κατεχίνες στη φυσική τους μορφή, σε σχέση με το μαύρο τσάι. Το μαύρο τσάι περνά μέσα από μια διαδικασία ζύμωσης, που αλλάζει μερικές από αυτές τις κατεχίνες από την αρχική τους κατάσταση σε μια άλλη που δεν παρουσιάζει τις ίδιες ιδιότητες. Επίσης, υπάρχουν στοιχεία που δείχνουν ότι το πράσινο τσάι βοηθά στην ενίσχυση του μεταβολισμού, καθώς επίσης δρα βοηθητικά στην απώλεια βάρους.

Υπάρχει πληθώρα μελετών που έχουν ασχοληθεί με την επίδραση του τσαγιού στο σωματικό βάρος και στην υγεία.

Τσάι και Καφεΐνη

Η καφεΐνη που περιέχεται στο τσάι το καθιστά διεγερτικό, καθώς έχει την ιδιότητα να μειώνει την κούραση και να βελτιώνει τη νοητική εγρήγορση και την ταχύτητα με την οποία επεξεργαζόμαστε τις πληροφορίες, αλλά και τη διάθεση και τη συγκέντρωση.

Επίσης, φαίνεται να βελτιώνει την αντοχή κατά την άσκηση και τον χρόνο αντίδρασης σε διάφορα ερεθίσματα. Έχει, ακόμα, φανεί ότι η καφεΐνη που περιέχεται ιδιαίτερα στο πράσινο τσάι συμβάλει στην απώλεια σωματικού βάρους, έχοντας ως αποτέλεσμα τη μείωση των κινδύνων για την ανάπτυξη μεταβολικού συνδρόμου και διαβήτη τύπου 2.

Η καφεΐνη φαίνεται, επίσης, να μειώνει τον κίνδυνο για εμφάνιση της νόσου του Πάρκινσον, αλλά και να βελτιώνει τα συμπτώματα που σχετίζονται με τη συγκεκριμένη νόσο, όπως την χειροτέρευση των κινητικών δεξιοτήτων και το τρέμουλο, καθώς βοηθά στην απελευθέρωση ντοπαμίνης. Αξιοσημείωτο είναι, τέλος, ότι η καφεΐνη ίσως προστατεύει από τον καρκίνο του δέρματος που προκαλείται από την έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία.

Ποιοι πρέπει να προσέχουν την κατανάλωση του τσαγιού;

Δεν υπάρχουν γνωστές αντενδείξεις, αλλά βασιζόμενοι στις ενδεχόμενες φαρμακευτικές δράσεις των πολυφαινολών (π.χ. η ικανότητα τους να εμποδίζουν τη συσσώρευση των αιμοπεταλίων), το εκχύλισμα πράσινου τσαγιού θα πρέπει να χρησιμοποιείται με προσοχή από ασθενείς με ιστορικό αιμόλυσης ή αιμοστατικών δυσλειτουργιών. Είναι πιθανώς προτιμότερο να διακοπεί η χρήση του 14 ημέρες πριν από οποιαδήποτε εγχείρηση, ακόμα και οδοντιατρική. Θεωρητικά, οι αιμορραγικές τάσεις μπορεί να επιδεινωθούν με αντιθρομβωτικά, ασπιρίνη και αντιαιμοπεταλιακά φάρμακα. Επίσης ορισμένα άτομα είναι αλλεργικά στο πράσινο τσάι.

Πώς μπορεί να ενταχθεί στη διατροφή μας το τσάι;

Το τσάι αποτελεί ένα απολαυστικό ρόφημα, με πλούσια γεύση και μηδενική θερμιδική αξία, αποτελώντας πηγή πρόσληψης υγρών για τον οργανισμό. Η δίψα είναι ο πιο άμεσος μηχανισμός έλλειψης υγρών, όταν το σώμα αποβάλλει περισσότερο νερό απ’ ότι προσλαμβάνει, αποφεύγοντας την αφυδάτωση. 

Η κατανάλωση του να είναι στη διάρκεια της ημέρας και όχι σπασμωδικά στο πρωινό ή απογευματινό, και αυτό επειδή η περιεκτικότητα των αντιοξειδωτικών ουσιών στο πλάσμα θέλουμε να είναι όσο το δυνατόν υψηλή καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας.

Επιδημιολογικές μελέτες αναφέρουν ότι 2-5 φλιτζάνια ημερησίως επαρκούν για την λήψη των θρεπτικών συστατικών του τσαγιού.

Το τσάι αποτελεί ένα ωφέλιμο ρόφημα, αλλά ισχύει και για αυτό ότι ισχύει για όλα στη διατροφή μας: "Μέτρον άριστον!"

Στέλλα Πετρίδου,

Κλινική Διαιτολόγος – Διατροφολόγος (MSc)

Συμβεβλημένη με το Γενικό Σύστημα Υγείας (ΓεΣΥ)

Τηλ: 99038921

Email: stellapetridou@hotmail.com

Instagram: @nutritionplanforlife

Website: https://nutritionplanforlife.wordpress.com

Facebook Page: Stella Petridou Clinical Dietitian - Nutritionist