Αυτό είναι το πιο αναγνωρίσιμο ύφασμα στον κόσμο

Mar 09, 2023

Το Μουσείο Victoria &Albert στη Σκωτία διοργανώνει τη μεγαλύτερη έκθεση που έγινε ποτέ, αφιερωμένη στο πιο διάσημο ύφασμα του κόσμου.

Με αφορμή την μεγάλη έκθεση-αφιέρωμα στο Μουσείο Victoria & Albert στην Σκωτία που θα ανοίξει την 1η Απριλίου και θα διαρκέσει μέχρι τον Ιανουάριο του 2024 κάνουμε μία αναδρομή στην ιστορία του συναρπαστικού υφάσματος στον κόσμο, το ταρτάν.

Ταρτάν ή καρό ή plaid, αυτό το παγκόσμιο σχέδιο σε ύφασμα ή πάνω σε οτιδήποτε άλλο, έχει υπάρξει και συνεχίζει, από τις πασαρέλες υψηλής μόδας στις στολές των σχολείων, από τους Highlanders των Ορέων μέχρι τους πανκς του Λονδίνου, από τις στρατιωτικές στολές μέχρι τα τουριστικά knick-knacks της Οδού Oxford, από τα παλάτια μέχρι τα γήπεδα ποδοσφαίρου και τις συναυλίες. Και φυσικά, υπάρχει η Ημέρα Καρό – είναι η 6η Απριλίου. Tartan Day για τους Σκωτσέζους που γιορτάζουν την πλούσια κουλτούρα τους με σημαία ένα τόσο τέλεια σχεδιασμένο και δομημένο κομμάτι ύφασμα όπως είναι το καρό. Πρόκειται για ένα μοτίβο με μακρά ιστορία – φορέθηκε από τη βασίλισσα Ελισάβες ως σύμβολο αριστοκρατίας αλλά και από την punk κουλτούρα ως σύμβολο της ανατροπής των κανόνων.

Η έκθεση για το καρό

Το Μουσείο Victoria & Albert της πόλης του Dundee στη Σκωτία παρουσιάζει τη μεγαλύτερη ως τώρα έκθεση αφιερωμένη στο ταρτάν, μία ριζοσπαστική ματιά σε αυτό το παγκόσμια και άμεσα αναγνωρίσιμο ύφασμα και σχέδιο.

Το ταρτάν έχει συνδέσει και διχάσει κοινότητες σε όλο τον κόσμο, συμβολίζει την παράδοση, έχει εκφράσει εξέγερση και έχει εμπνεύσει σπουδαία έργα τέχνης καθώς και παιχνιδιάρικα και προκλητικά σχέδια. Στην έκθεση θα υπάρχουν περισσότερα από 300 αντικείμενα από όλο τον κόσμο που απεικονίζουν την καθολική και διαρκή γοητεία του ταρτάν μέσα από εμβληματικά και καθημερινά παραδείγματα μόδας, αρχιτεκτονικής, γραφικών και σχεδίασης προϊόντων, φωτογραφίας, επίπλων, γυαλιού και κεραμικών, φιλμ, παραστάσεων και τέχνης.

Το φάσμα του πώς έχει φορεθεί το ταρτάν καλύπτεται στην έκθεση, από ένα παλτό ταρτάν του δέκατου όγδοου αιώνα για την Αρχαία Καληδονιακή Εταιρεία, έως μια σπουδαία φωτογραφία από το 1908 περίπου με Σκοτσέζες σουφραζέτες που φορούν περήφανα εσάρπες ταρτάν. Κι ακόμα, από το αγωνιστικό κράνος του οδηγού της Φόρμουλα 1, Sir Jackie Stewart με τη χαρακτηριστική μπάντα ταρτάν Royal Stewart, μέχρι τα σύγχρονα κομμάτια street fashion από την Ιαπωνία.

Ανάμεσα στα εκθέματα θα υπάρχουν έργα πολλών σύγχρονων, νέων σχεδιαστών μόδας (Grace Wales Bonner, Nicholas Daley, Louise Gray, Charles Jeffrey) καθώς και έργα των Chanel, Dior, Vivienne Westwood, Alexander McQueen, Comme des Garçons, της γκαλερί Tate, του V&A, και πολλών άλλων μουσείων μόδας, θεάτρου, βασιλικών συλλογών, και φολκ παράδοσης.

Το ταρτάν, πέρα από τη γοητεία του σε όλο τον κόσμο ως μέσο δήλωσης των κοινοτήτων της διασποράς είναι και ένα μέσο έκφρασης σε όσους θέλουν να δηλώσουν παράδοση ή την ανατροπή αυτής μέσα από το ντύσιμό τους. Σπάνια βρίσκει κανείς ένα τόσο ευέλικτο υλικό που ταίριαζε από τη βασίλισσα Ελισάβετ μέχρι τους νεο-πανκς της Vivienne Westwood και που συνεχίζει να γράφει ιστορία.

Το καρό της βασίλισσας

Το πιο αποκλειστικό ταρτάν όλων παραμένει το προσωπικό και ιδιωτικό ταρτάν της μακαρίτισσας της βασίλισσας Ελισάβετ ΙΙ. Αυτό είναι το ταρτάν Balmoral που ήταν και παραμένει αποκλειστικό δικό της και της οικογένειάς της και φοριόταν μόνο με την άδειά της, όσο ζούσε. Το μόνο άτομο εκτός της βασιλικής οικογένειας που μπορεί να φορέσει αυτό το ταρτάν είναι o νέος βασιλιάς Κάρολος και ο Αυλητής του. Το Balmoral ταρτάν σχεδιάστηκε το 1857 από τον πρίγκηπα Αλβέρτο, σύζυγο της βασίλισσας Βικτώριας και πήρε το όνομά του από το κάστρο τους στο Deeside. Τα χαρακτηριστικά χρώματά του, γκρι, μαύρο και κόκκινο, επιλέχθηκαν για να ταιριάζουν με τα χρώματα του γρανίτη του Αμπερντίν, όπου βρίσκεται το βασιλικό συγκρότημα. Κυριαρχεί το γκρι, το οποίο διακόπτεται από κόκκινες και μαύρες γραμμές, ενώ στο φόντο η ύφανση αναμειγνύει μαύρα και άσπρα νήματα.

Το πιο ακριβό καρό στον κόσμο

Με έδρα την πόλη Peebles της Σκωτίας, η εταιρεία πλεκτών Holland & Sherry είναι υπερήφανοι δημιουργοί του πιο ακριβού ταρτάν στον κόσμο – ενός πολυτελούς μείγματος υφασμένου από καθαρό μογγολικό κασμίρι που στοιχίζει €561 ανά τετραγωνικό μέτρο ή €5.617 για ένα πλήρες κιλτ. Βέβαια τα “κανονικά” κιλτ κοστίζουν μεταξύ €160 και €560, ανάλογα με την ποιότητα και το μήκος του υλικού, αλλά μπορείτε να βρείτε και κάτι πιο ελαφρύ με περίπου 60€.