Αντιμετώπιση της καρδιακής ανεπάρκειας

Τι πρέπει να ξέρεις: μάθε περισσότερα από τον Καρδιολόγο Θεόδωρο Χριστοδουλίδη.      

Τι είναι καρδιακή ανεπάρκεια;

Η καρδιακή ανεπάρκεια είναι μια σοβαρή πάθηση κατά την οποία η καρδιά δεν μπορεί να αντλήσει το αίμα στην κυκλοφορία τόσο καλά όσο θα έπρεπε, με αποτέλεσμα να συσσωρεύονται υγρά στους πνεύμονες και σε άλλα μέρη του σώματος. Όμως, εάν αναγνωριστεί και αντιμετωπιστεί έγκαιρα, οι ασθενείς μπορούν να ζήσουν μια ζωή κανονικής διάρκειας και καλής ποιότητας. Η καρδιακή ανεπάρκεια συνήθως οφείλεται σε κάποια άλλη πάθηση που έχει (ή που πέρασε) ο ασθενής, η οποία μπορεί να βλάψει απευθείας την καρδιά ή να την επιβαρύνει με επιπλέον όγκο αίματος.

Ποια είναι τα συμπτώματα της καρδιακής ανεπάρκειας; 

Δύσπνοια - Η καρδιακή ανεπάρκεια μπορεί να οδηγήσει σε συσσώρευση υγρών στους πνεύμονες, γεγονός που προκαλεί δύσπνοια. Στα αρχικά στάδια μπορεί να παρουσιάζεται μόνο μετά από κόπωση, αλλά αργότερα μπορεί να εμφανίζεται και κατά την ανάπαυση. Ένα ιδιαίτερα χαρακτηριστικό στοιχείο είναι ότι μπορεί να παρουσιάζεται κατά τις βραδινές ώρες (ή γενικά όταν ο ασθενής ξαπλώνει) και να ανακουφίζεται από τη χρήση επιπλέον μαξιλαριών, ούτως ώστε ο ασθενής να ξαπλώνει σχεδόν σε καθιστή θέση.
Οι ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια παρουσιάζουν πολύ συχνά απότομη αύξηση του σωματικού τους βάρους, λόγω της συσσώρευσης υγρών στο σώμα τους.

Φούσκωμα στα πόδια - Τα συσσωρευμένα υγρά μπορούν να προκαλέσουν φούσκωμα (οίδημα), κυρίως στους αστραγάλους. Το φούσκωμα μπορεί να επεκτείνεται και πιο ψηλά στα πόδια, ακόμα και στην κοιλιά.

Ανορεξία - Η συσσώρευση υγρών στο συκώτι, στο στομάχι και στα έντερα προκαλεί αίσθηση φουσκώματος στην κοιλιά. Για το λόγο αυτό, οι ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια μπορεί να μην έχουν όρεξη για φαγητό.

Νυκτερινή ούρηση - Όταν κάποιος, ο οποίος πάσχει από καρδιακή ανεπάρκεια ξαπλώσει το βράδυ, επιστρέφουν στην κυκλοφορία του τα υγρά που μαζεύτηκαν στα πόδια του κατά τη διάρκεια της ημέρας. Τα υγρά αυτά αποβάλλονται με την ούρηση, με αποτέλεσμα ο ασθενής να χρειάζεται να ουρεί συχνά κατά τη διάρκεια της νύκτας.

Κόπωση/Καταβολή - Η καρδιά δεν παρέχει αρκετό οξυγόνο και θρεπτικά στοιχεία στους μυς μέσω της κυκλοφορίας. Επομένως, οι μυς μπορεί να κουράζονται πολύ πιο εύκολα.

Ζάλη - Οι αρρυθμίες (οι οποίες είναι συχνές στην καρδιακή ανεπάρκεια), η προσωρινή και απότομη πτώση της πίεσης όταν κάποιος σηκώνεται από την καθιστή ή τη ξαπλωτή στην όρθια θέση, καθώς επίσης και τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται μπορούν να προκαλέσουν ζάλη.

Ταχυκαρδία - Στην προσπάθεια της να καλύψει την αδυναμία της και να διατηρήσει σταθερή τη ροή αίματος προς την κυκλοφορία, η καρδιά μπορεί να κτυπά γρηγορότερα.

Που οφείλεται η καρδιακή ανεπάρκεια;

Η καρδιακή ανεπάρκεια μπορεί να προκληθεί από άλλα προβλήματα που υπάρχουν (ή υπήρξαν) στον ασθενή, τα οποία βλάπτουν άμεσα ή έμμεσα την καρδιά.
Το έμφραγμα μυοκαρδίου είναι η συχνότερη αιτία καρδιακής ανεπάρκειας.
Η υψηλή αρτηριακή πίεση (υπέρταση) αναγκάζει την καρδιά να κτυπά πιο δυνατά από ότι συνήθως για να διατηρήσει την κυκλοφορία του αίματος. Το γεγονός αυτό αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιακής ανεπάρκειας.
Αναπνευστικές, νεφρικές και άλλες παθήσεις. Όταν πάσχουν οι πνεύμονες, το οξυγόνο στο αίμα μειώνεται και η καρδιά αναγκάζεται να δουλέψει περισσότερο για να παραδώσει το απαραίτητο οξυγόνο στο σώμα, κάτι που μπορεί να προκαλέσει καρδιακή ανεπάρκεια. Καταστάσεις όπως οι λοιμώξεις, η αναιμία, οι αρρυθμίες, ο διαβήτης και ο υπερθυρεοειδισμός μπορούν να επιβαρύνουν την καρδιακή ανεπάρκεια.

Ποιες είναι οι εξετάσεις για τη διάγνωση της καρδιακής ανεπάρκειας;

Οι συνήθεις εξετάσεις περιλαμβάνουν: τη λήψη του ιατρικού ιστορικού, τη φυσική εξέταση, το ηλεκτροκαρδιογράφημα, τις αναλύσεις αίματος, την ακτινογραφία θώρακος και το υπερηχοκαρδιογράφημα (ECHO). Φυσικά, ανάλογα με την περίπτωση, μπορεί να χρειαστούν και κάποιες επιπλέον εξετάσεις.

Πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί η καρδιακή ανεπάρκεια;

Φαρμακευτική Αγωγή - Μπορεί να χρησιμοποιηθούν διάφορες ομάδες φαρμάκων. Η επιλογή τους εξαρτάται από τα συμπτώματα, την πιθανή παρουσία άλλων παθήσεων και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του κάθε ανθρώπου.
Βηματοδότες - Όταν παρουσιάζονται συγκεκριμένου τύπου αρρυθμίες ή αλλοιώσεις στο ηλεκτροκαρδιογράφημα, μπορεί να χρησιμοποιηθούν ειδικές συσκευές που εμφυτεύονται στο σώμα και ονομάζονται βηματοδότες. Με τη χρήση τους επιδιώκεται η μείωση των συμπτωμάτων ή και η αύξηση της διάρκειας ζωής των ασθενών.
Αλλαγές στον τρόπο ζωής - Η καρδιακή ανεπάρκεια είναι μια  κατάσταση, η οποία εξαρτάται σε σημαντικό βαθμό από τον τρόπο ζωής. Είναι πολύ σημαντικό να περιορίζεται η πρόσληψη άλατος μέσω της διατροφής. Επίσης, η συνολική ποσότητα των υγρών που καταναλώνονται κάθε μέρα πρέπει στις περισσότερες περιπτώσεις να κυμαίνεται μεταξύ 1,5 και 2 λίτρων για τους περισσότερους ασθενείς. Συνήθειες όπως η υπερκατανάλωση αλκοόλ και το κάπνισμα μπορούν να επιβαρύνουν την κατάσταση κάποιου που πάσχει από καρδιακή ανεπάρκεια.