Πώς να προστατευθείς από τις τροφικές δηλητηριάσεις το καλοκαίρι

Η Στέλλα Πετρίδου, κλινική διαιτολόγος – διατροφολόγος, σου λέει όλα όσα πρέπει να γνωρίζεις. 

Tροφική δηλητηρίαση είναι τα λοιμώδη νοσήματα που μεταδίδονται διαμέσου της τροφής και αποτελούν μια από τις πιο κοινές παθολογικές καταστάσεις σε όλο τον κόσμο. Προκαλούνται από ποικίλα βακτηρίδια, ιούς και παράσιτα που είτε υπάρχουν ήδη στα τρόφιμα κατά την παραγωγή τους, είτε τα μολύνουν κατά την παρασκευή ή τη συντήρησή τους.

Σε πολλούς από εμάς έχει τύχει, τουλάχιστον μια φορά, να έχουμε τη δυσάρεστη εμπειρία μιας τροφικής δηλητηρίασης και, πολύ συχνά, χωρίς να ξέρουμε καν τι ήταν αυτό που φάγαμε και μας έκανε να αισθανόμαστε έτσι.

Το καλοκαίρι, εξαιτίας της αυξημένης θερμοκρασίας, αυξάνεται και ο κίνδυνος των τροφικών δηλητηριάσεων. Με ποιο τρόπο, όμως, εκδηλώνονται οι τροφικές δηλητηριάσεις, ποια τα πιο επικίνδυνα τρόφιμα και τι πρέπει να κάνουμε σε περίπτωση που πάθουμε μια τροφική δηλητηρίαση;

Πως εκδηλώνονται οι τροφικές δηλητηριάσεις;

Οι τροφικές δηλητηριάσεις εκδηλώνονται όταν τοξικές ουσίες μπουν στον ανθρώπινο οργανισμό δια μέσου της τροφής. Οι ουσίες αυτές μπορεί να βρίσκονται είτε εκ' φύσεως στο τρόφιμο (πχ. ορισμένα ήδη μανιταριών), ή να έχουν παραχθεί από μικροοργανισμούς, οι οποίοι προϋπήρχαν στο τρόφιμο και λόγω, συνήθως, της κακής συντήρησής του, αναπτύχθηκαν σε μεγάλο βαθμό.

Τέλος, τροφική δηλητηρίαση μπορεί να προκληθεί και από την ίδια την τοξική δράση μικροοργανισμών, ή ιικών σωματιδίων στον οργανισμό μας, τα οποία βρίσκονται σε τρόφιμα που καταναλώσαμε. Οι μικροοργανισμοί που ευθύνονται για το μεγαλύτερο μέρος των τροφικών δηλητηριάσεων είναι ο σταφυλόκοκκος, η σαλμονέλα, το εντεροβακτήριο, το κλοστρίδιο, η λιστέρια κά.

Ποια τα συμπτώματα των τροφικών δηλητηριάσεων;

Τα συμπτώματα της τροφικής δηλητηρίασης ποικίλουν και εξαρτώνται από το είδος του μικροοργανισμού, ή της τοξικής ουσίας που προσβάλλει τον οργανισμό. Συνήθως εκδηλώνονται 2 με 6 ώρες μετά την κατανάλωση της "ύποπτης" τροφής, ενώ πιο σπάνια μπορεί να εκδηλωθούν μόλις μισή ώρα μετά, ή ακόμη μπορεί να μεσολαβήσουν και εβδομάδες μέχρι την εκδήλωση των συμπτωμάτων.

Ποια τρόφιμα είναι τα πιο επικίνδυνα;

Στα τρόφιμα που προκαλούν συχνότερα τροφικές δηλητηριάσεις συγκαταλέγονται:

•    Τα μη παστεριωμένα γαλακτοκομικά
•    Το κρέας

•    Το μολυσμένο νερό

•    Τα πουλερικά

•    Τα αυγά

•    Τα ωμά λαχανικά

•    Τα θαλασσινά

•    Τα κονσερβοποιημένα τρόφιμα

•    Το ξαναζεσταμένο φαγητό

Σε ποιους παράγοντες οφείλεται συνήθως η εκδήλωση της τροφικής δηλητηρίασης;

Η κακή συντήρηση των τροφίμων, μολυσμένες πρώτες ύλες, μη επαρκές μαγείρεμα με αποτέλεσμα να μην σκοτώνονται πιθανοί ανεπιθύμητοι μικροοργανισμοί που υπάρχουν στο τρόφιμο και ανεπαρκείς συνθήκες υγιεινής είναι οι κυριότεροι παράγοντες που οδηγούν στην πρόκληση τροφικών δηλητηριάσεων.

Ιδιαίτερα, τώρα το καλοκαίρι και την άνοιξη, όπου η αυξημένη θερμοκρασία συνδράμει στην ταχεία ανάπτυξη μικροοργανισμών, η κακή συντήρηση των τροφίμων (πχ. μη τοποθέτηση μαγειρεμένου φαγητού στο ψυγείο και παραμονή του σε θερμοκρασία δωματίου) είναι ένας από τους σημαντικότερους λόγους πρόκλησης δηλητηριάσεων.

Επίσης, τα ταξίδια που κάνουμε κατά τις καλοκαιρινές μας διακοπές συχνά καταλήγουν σε δηλητηριάσεις, δεδομένου ότι είτε εμείς οι ίδιοι δεν τηρούμε τους κανόνες υγιεινής (συχνό πλύσιμο των χεριών) είτε οι συχνές μετακινήσεις δεν μας επιτρέπουν να γνωρίζουμε την ποιότητα των υπηρεσιών που μας παρέχονται από τα σημεία πώλησης τροφίμων, ιδιαίτερα σε ξένα κράτη.

Συμβουλές για προφύλαξη από τροφικές δηλητηριάσεις

Φυσικά, όπως ισχύει και σε όλες τις ασθένειες, η καλύτερη θεραπεία είναι η πρόληψη. Η αποφυγή κατανάλωσης μολυσμένου νερού, μη παστεριωμένων γαλακτοκομικών προϊόντων, μη καλά συντηρημένων και μαγειρεμένων τροφίμων, καθώς και η εφαρμογή των κανόνων υγιεινής κατά το χειρισμό των τροφίμων καθίστανται πρωταρχικής σημασίας για την πρόληψη των τροφικών δηλητηριάσεων. 

Στέλλα Πετρίδου,

Κλινική Διαιτολόγος – Διατροφολόγος (MSc)

Συμβεβλημένη με το Γενικό Σύστημα Υγείας (ΓεΣΥ)

Τηλ: 99038921

Email: stellapetridou@hotmail.com

Instagram: @nutritionplanforlife

Website: https://nutritionplanforlife.wordpress.com

Facebook Page: Stella Petridou Clinical Dietitian - Nutritionist