Η Κλινική ψυχολόγος Έλενα Αριστοδήμου μας μιλά για τους τρόπους όπου μπορούμε να διαχειριστούμε και να ξεπεράσουμε μια άσχημη διάθεση.
Εξερεύνησε τα βαθύτερα ζητήματα
Πρωτίστως, πρέπει να σκάψουμε βαθύτερα. Κάθε φορά που είμαστε σε άσχημη διάθεση, είναι σημαντικό όχι μόνο να υπολογίσουμε τις επιφανειακές αιτίες για αυτό που συμβαίνει, αλλά να συλλογιστούμε τι είναι πραγματικά αυτό που οδηγεί στην αλλαγή του παρουσιαστικού μας ή των συναισθημάτων μας. Αυτά τα μικρά πράγματα που μας εκτοπίζουν δεν είναι πάντα η αιτία των άσχημων διαθέσεων μας. Συχνά είναι, περισσότερο, σαν εναύσματα για την εξωτερίκευση ενός γεγονότος πιο βαθύ.
Σιώπησε την εσωτερική σου κριτική
Άσχετα με τις συνθήκες, πιο συχνά, είναι οι δικές μας σκέψεις που θέτουν την διάθεση μας σε ελεύθερη πτώση. Συχνά, δεν είναι καθαυτού το τι συμβαίνει, αλλά αυτό που λέμε στον εαυτό μας για το τι συμβαίνει, που μας κάνει να νιώθουμε άσχημα. Όλοι μας έχουμε ένα εσωτερικό εχθρό ή μια «ενδότερη κριτική φωνή» που σχολιάζει αρνητικά τον εαυτό μας και τους άλλους.
Αν σκεφτούμε πίσω στη στιγμή που η διάθεση μας άλλαξε, μπορούμε να προσδιορίσουμε ενδότερες κριτικές φωνές που γέμισαν το κεφάλι μας προηγουμένως.
Είναι σημαντικό να αρπάξουμε αυτή τη «φωνή» όταν τρυπώνει μέσα μας και να διαχωρίσουμε αυτό που μας λέει για τον εαυτό μας και τους άλλους, από αυτό που πραγματικά είμαστε και που θέλουμε να γίνουμε. Αν δεν προκαλέσουμε αυτή την ενδότερη κριτική, τότε υπάρχει η πιθανότητα να αρχίσει να επηρεάζει τη διάθεση και τη συμπεριφορά μας.
Δοκίμασε την ενσυνειδητότητα
Η κριτική ενδότερη φωνή μας, μπορεί να μας οδηγήσει να αναμασούμε. Επειδή οι άσχημες διαθέσεις μπορεί συχνά να είναι το αποτέλεσμα του να αναμασάς ένα πρόβλημα, ζήτημα, σκέψη ή συναίσθημα, η ενσυνειδητότητα βοηθάει να βρεις προσαρμόσιμους τρόπους για να αποφύγεις το αναμάσημα. Η πρακτική της ενσυνειδητότητας, μας διδάσκει ένα διαφορετικό τρόπο για να συσχετιζόμαστε με τις σκέψεις μας, αισθήματα και συναισθήματά μας, όταν αυτά προκαλούνται.
Πολλές ασκήσεις ενσυνειδητότητας εμπλέκουν την μάθηση στη συγκέντρωση πάνω στην αναπνοή μας. Αυτή η διαδικασία μπορεί να μας βοηθήσει να νιώσουμε πιο χαλαροί και περισσότερο επικεντρωμένοι στην παρούσα στιγμή. Ενόσω καθόμαστε ακίνητοι και φέρνουμε την προσοχή μας στην αναπνοή μας, μπορούμε να προσέξουμε τις σκέψεις μας σαν να ξεπηδούν, μετά να τις αφήσουμε να επιπλεύσουν σαν φυσαλίδες, χωρίς να παρασυρθούμε μαζί τους. Το μυαλό μας μπορεί να περιπλανιέται, ειδικά στο ξεκίνημα, αλλά μπορούμε απλά να προσέξουμε αυτή την περιπλάνηση χωρίς κρίση και απαλά να φέρουμε την προσοχή μας πίσω στην αναπνοή μας.
Να έχεις κάποια αυτοσυμπόνια
Η επιστήμη έχει αποκαλύψει φαινομενικά αμέτρητα οφέλη από την αυτοσυμπόνια. Η αυτοσυμπόνια έχει να κάνει με το να βλέπουμε τους εαυτούς μας με ευγενικά αλλά και ειλικρινή μάτια.
Αντί να επικεντρωνόμαστε πάνω στις αξιολογήσεις ή στον διαχωρισμό του εαυτού μας, μας επιτρέπει να δούμε τους εαυτούς μας σαν άξιους και αυτό που υποφέρουμε, σαν μέρος της συνηθισμένης ανθρώπινης κατάστασης. Δεν είμαστε μόνοι στον αγώνα μας και μπορούμε να αντιμετωπίσουμε προκλήσεις. Σε αντίθεση με κάποιες παρανοήσεις, η αυτοσυμπόνια δεν σημαίνει να νιώθουμε λύπη για τον εαυτό μας ή να θυματοποιούμαστε. Τουναντίον, έχει να κάνει με το να βλέπουμε τους εαυτούς μας σαν ανθρώπινα όντα. Είμαστε ικανοί για λάθη, είμαστε και ικανοί να αντιμετωπίζουμε αυτά τα λάθη και να κάνουμε προσπάθειες να αλλάξουμε, χωρίς να μισούμε τους εαυτούς μας. Άσχετα με το τι προκαλεί την άσχημη διάθεση μας, είναι υγιές και βοηθητικό να θυμόμαστε αυτές τις τρεις αρχές και να αγκαλιάζουμε ενεργά τον εαυτό μας με περισσότερη αυτοσυμπόνια.
Άσκηση
Η άσκηση είναι ένας φυσικός τρόπος να ελευθερώσεις ενδορφίνες, που μπορούμε να τις περιγράψουμε σαν το ορμονικό αντίδοτο του μυαλού στον πόνο και στο στρες. Την ελευθέρωση της ενδορφίνης μέσα στο μυαλό μας, μπορούμε να τη νιώσουμε σαν ελευθέρωση ενός στρατεύματος για να πολεμήσει τις άσχημες διαθέσεις μας. Κάποια άτομα, εύκολα χρησιμοποιούν τη φυσική εξάσκηση για να απαλύνουν το στρες και να ανεβάσουν τη διάθεση τους. Μπορεί να κάνουν ένα καθημερινό τρέξιμο ή άψογα να συνδεθούν με μια τάξη γιόγκα, σε μια ιδιαίτερα αγχωτική μέρα. Και πάλι, υπάρχουν πολλοί από μας που το βρίσκουμε δύσκολο να προχωρήσουμε, ειδικά όταν είμαστε στα «κάτω» μας. Αυτό το κυριολεκτικά πρώτο βήμα για να δραστηριοποιηθούμε, είναι συνήθως το πιο δύσκολο βήμα που θα κάνουμε. Αν μπορούμε να πιέσουμε τον εαυτό μας, απλά να βγει έξω, να κάνει μια βόλτα, να ανεβεί στο ποδήλατο ή να εμφανιστεί σε μια τάξη γυμναστικής, το κορμί μας μπορεί να πέσει μέσα σε ένα αυλάκι που μπορεί γρήγορα να έχει θετικά αποτελέσματα σχετικά με το πώς νιώθουμε ψυχικά.
Να είσαι γενναιόδωρος
Μια άσχημη διάθεση μπορεί να καθοδηγήσει τη συγκέντρωση μας προς τα μέσα. Από τη στιγμή που προσκολλόμαστε σε κάποιες σκέψεις ή συναισθήματα, είτε άγχος, ανησυχία ή θλίψη, μπορεί να το νιώθουμε όλο και πιο δύσκολο να ξεφύγουμε από τον κύκλο της αρνητικότητας που διαιωνίζει την κακή μας διάθεση. Για να αναδυθούμε από αυτό το σπειροειδές της αυτό-συγκέντρωσης, είναι εξαιρετικά βοηθητικό να εμπλακούμε σε πράξεις γενναιοδωρίας. Είτε είναι εθελοντισμός για κάποιο σκοπό που πιστεύουμε, είτε απλά βοηθάμε κάποιο φίλο με μια χάρη, η πράξη να κοιτάζουμε προς τα έξω, να προσφέρουμε τον χρόνο μας, την ενέργεια μας ή την προσοχή μας, μπορεί να είναι όλα ενέργειες που τελικά μας ωφελούν και μας κάνουν να νιώθουμε καλά.
Να είσαι κοντά σε κόσμο
Όλοι μας έχουμε στιγμές όπου θέλουμε ένα μικρό χώρο να συμμαζέψουμε τις σκέψεις μας ή να βρούμε χρόνο για τον εαυτό μας για να χαλαρώσει. Όμως, είναι σημαντικό να διακρίνουμε τον χρόνο που ξοδεύουμε εμπλεκόμενοι σε πράξεις που ανεβάζουν θετικά τη διάθεση μας (εξάσκηση σκέψης, διαλογισμός, ένα καλό βιβλίο ή ένας αναζωογονητικός υπνάκος), από τον χρόνο που ξοδεύουμε κάνοντας ενέργειες που μας σέρνουν κάτω (όπως η υπερβολική κατανάλωση φαγητού ή ποτού, το αναμάσημα σκέψεων, η άσκοπη περιήγηση στο διαδίκτυο ή ένα ανήσυχο απόγευμα στο κρεβάτι). Ενώ, φυσικά, αυτή η λίστα είναι συγκεκριμένη και μοναδική για κάθε άτομο, συχνά τη δίνουν σαν συμβουλή για αυτούς που βιώνουν μια άσχημη διάθεση, για να αποφύγουν την κοινωνική απομόνωση. Αυτό είναι ιδιαίτερα αληθές, για αυτούς που βιώνουν συμπτώματα κατάθλιψης. Στην κατάθλιψη, η κοινωνική απομόνωση εξυπηρετεί τυπικά στο να χειροτερεύει την ασθένεια και το πώς νιώθουμε. Η κοινωνική απόσυρση, ενισχύει την αντίδραση στο στρες, του μυαλού. Η κοινωνική επαφή, βοηθάει να βάζεις φρένο σ’ αυτό.
Παρακολούθησε κάτι αστείο
Μπορεί να φαντάζει απλό, αλλά, στην πραγματικότητα, αυτό είναι κάτι για να το δοκιμάσεις, όταν βιώνεις συμπτώματα κατάθλιψης. Η ίδια η πράξη του χαμόγελου ή του γέλιου, μπορεί να καλυτερεύσει τη διάθεση μας. Μια μελέτη, μάλιστα, έδειξε ότι ένα χαμόγελο μπορεί πραγματικά να μειώσει το στρες και να αυξήσει τα θετικά συναισθήματα. Βάλε να παίξει η αγαπημένη σου κωμωδία, παρακολούθησε μια αστεία ταινία ή διάβασε ένα κωμικό συγγραφέα. Μην σκεφτείς αυτή την εξάσκηση σαν απλά, μια καταστροφή, αλλά σαν ένα αποτελεσματικό εργαλείο για να υπενθυμίζει στο μυαλό σου ότι μπορείς να νιώσεις ξανά καλά.
Αναζήτησε βοήθεια
Κάποτε, μια κακή διάθεση είναι κάτι περισσότερο από μια άσχημη διάθεση. Αν συλλάβουμε τους εαυτούς μας να νιώθουμε κάτω, σε τακτική βάση ή ανίκανους να αναδυθούμε από αυτά τα συναισθήματα, είναι σημαντικό να αναζητήσουμε βοήθεια. Είναι πάντα μια ισχυρή, γενναία και μη εγωιστική πράξη, να πάρουμε στα σοβαρά την ψυχική μας υγεία και να βρούμε βοήθεια όταν την χρειαζόμαστε. Πολλά άτομα, μπορούν να επωφεληθούν από την θεραπεία. Το να κάνεις τα βήματα να βρεις κάποιον να του μιλήσεις, είναι με πολλούς τρόπους, τόσο εύκολο όσο ποτέ.
Η Έλενα Αριστοδήμου με την ομάδα της, Κλινικοί και Συμβουλευτικοί Ψυχολόγοι που στεγάζονται στο Altius Mind Institute, έχουν θέσει τον άνθρωπο στο επίκεντρο της ύπαρξής του και της ζωής του. Όχι μόνο υιοθετούν απόλυτα τις αρχές της ίσης μεταχείρισης, των ίσων ευκαιριών, καθώς και της ισότιμης πρόσβασης στην υγεία, αλλά έχουν ως απόλυτη και αδιαπραγμάτευτη αξία τον σεβασμό της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, απαλλαγμένης από κάθε μορφή διάκρισης, βίας και κακοποίησης. Αν θέλεις να μάθεις περισσότερα για εμάς μην διστάσεις να μας βρεις στα Social Media: @altiusmindinstitute & @aristodemou.elena και το Website μας www.altiusmindinstitute.com.
Έλενα Αριστοδήμου
Altius Mind Institute
info@altiusmindinstitute.com