Εντοπίστηκε η πρωτεΐνη του στρες και της κατάθλιψης

Πρόκειται για την CRF1 που παράγεται από την υπόφυση και αποτελεί στόχο για νέες θεραπείες.  

Λονδίνο

Το μόριο του στρες και πιθανώς της κατάθλιψης εντόπισαν στον εγκέφαλο ερευνητές. Πρόκειται για τον πρωτεϊνικό υποδοχέα CRF1 ο οποίος έχει την έδρα του στην υπόφυση του εγκεφάλου – μια περιοχή που είναι γνωστό ότι παίζει σημαντικό ρόλο στην εμφάνιση του άγχους καθώς εκλύει χημικά του στρες στην κυκλοφορία του αίματος – και είναι υπεύθυνος για την παρατεταμένη παραγωγή ορμονών που προκαλούν άγχος και πιθανώς κατάθλιψη.

Με χρήση πανίσχυρου μηχανήματος ακτίνων Χ

Παρότι οι επιστήμονες γνώριζαν επί μακρόν τον ρόλο της υπόφυσης στο στρες δεν είχαν εντοπίσει ποια πρωτεΐνη της είναι η «ένοχη» για την παρατεταμένη έκλυση ορμονών του στρες. Τώρα,  για πρώτη φορά ειδικοί της φαρμακευτικής εταιρείας Heptares Therapeutics με χρήση ενός από τα πιο ισχυρά μηχανήματα ακτίνων Χ στον κόσμο, κατάφεραν να αποκαλύψουν τη συγκεκριμένη πρωτεΐνη.

Όπως αναφέρουν με δημοσίευσή τους στην επιθεώρηση «Νature» χρησιμοποίησαν τον επιταχυντή σωματιδίων Diamond Light Source στο Οξφορντσάιρ προκειμένου να κατανοήσουν τη δομή της CRF1. Οι ισχυρές ακτίνες του επιταχυντή «φώτισαν» την πρωτεΐνη αποκαλύπτοντας μάλιστα και μια «αχίλλειο πτέρνα» της η οποία μπορεί να αποτελέσει στόχο νέων θεραπειών, όπως αναφέρεται σε σχετικό δημοσίευμα της βρετανικής εφημερίδας «The Sunday Times».

Προς θεραπείες για στρες και κατάθλιψη

Οι ειδικοί ευελπιστούν ότι η νέα γνώση θα οδηγήσει στον σχεδιασμό μικρών φαρμακευτικών μορίων τα οποία θα στοχεύουν τη… ρωγμή της πρωτεΐνης και θα θεραπεύουν το άγχος και την κατάθλιψη.

Μιλώντας στη βρετανική εφημερίδα η επικεφαλής του επιστημονικού τμήματος της Heptares Therapeutics δρ Φιόνα Μάρσαλ ανέφερε ότι «γνωρίζοντας πλέον το σχήμα της πρωτεΐνης θα μπορούμε να σχεδιάσουμε ένα μόριο το οποίο θα ‘κλειδώνει’ στο… αδύναμο σημείο της CRF1 και θα την απενεργοποιεί βάζοντας έτσι ένα τέλος στο βιοχημικό ντόμινο που οδηγεί στο στρες».

Η CRF1 εντοπίζεται στις εξωτερικές μεμβράνες των κυττάρων της υπόφυσης και ανιχνεύει τα μόρια του στρες τα οποία εκλύονται από τον υποθάλαμο – περιοχή του εγκεφάλου που παράγει ορμόνες οι οποίες ελέγχουν μεταξύ άλλων τη θερμοκρασία του σώματος, την πείνα και τη διάθεση. Όταν ανιχνεύσει κάποιο τέτοιο μόριο οδηγεί το κύτταρο στην έκλυση ορμονών που οδηγούν στο στρες.

Και έρευνα για τον διαβήτη

Η ερευνητική ομάδα σκοπεύει επίσης να χρησιμοποιήσει την ίδια ερευνητική μέθοδο προκειμένου να αναλύσει μόρια που εμπλέκονται στον διαβήτη τύπου 2 με απώτερο στόχο τη μελλοντική ανάπτυξη ενός φαρμάκου που θα λαμβάνεται από το στόμα και θα καταργήσει τις ενέσεις ινσουλίνης.