Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS: Οι celebrities που το «συνάντησαν»

Τριάντα δύο χρόνια μετά την πρώτη ανίχνευση του HIV, και το AIDS είναι ακόμη εδώ.

Στην αρχή ήταν «ένας σπάνιος καρκίνος που προσέβαλε 41 ομοφυλόφιλους», σύμφωνα με δημοσίευμα των New York Times, στις 3 Ιουλίου του 1981. Ο πρώτος Έλληνας που έγινε γνωστό ότι πέθανε από AIDS ήταν ο συλλέκτης έργων τέχνης Αλέξανδρος Ιόλας. «Πώς φαντάζεστε τον παράδεισο;» τον είχε ρωτήσει λίγο πριν ο συνεργάτης του και στη συνέχεια βιογράφος του Νίκος Σταθούλης. «Τον παράδεισο τον διακοσμείς όπως θέλεις, έχει πολύ ψηλά ταβάνια και ακριβό νοίκι» είχε απαντήσει εκείνος. «Θα περιμένω να δω τι πουλάνε εκεί. Είναι μεγάλη αγορά». Για τον πρώην χορευτή Κωνσταντίνο Κουτσούδη (τον μετονόμασε Αλέξανδρο Ιόλα το 1943 η αρραβωνιαστικιά του Θεοδώρα Ρούσβελτ, εγγονή του προέδρου των ΗΠΑ) η ζωή ήταν μια πρόκληση. Ήταν και πολυτέλεια. Αλλά ήταν και «σαν το θέατρο. Όλους μάς θέλει. Άλλοι είμαστε γεννημένοι πρωταγωνιστές, άλλοι είναι γεννημένοι για να είναι κομπάρσοι». Στις ανά τον πλανήτη γκαλερί του (που αργότερα ανέθεσε σε εραστές του να τις διευθύνουν) συνωστιζόταν το διεθνές jet set. Την ίδια ώρα, στην Αθήνα, μια μερίδα του Τύπου τον περιφρονούσε για τις βαριές γούνες που φορούσε και τις σεξουαλικές του επιλογές. Μερικοί τίτλοι εντύπων της εποχής ήταν: «Ο σάπιος Ιόλας και η σαπίλα των άλλων», «Υψηλή σαπίλα: Ασέλγειες και ναρκωτικά», «Καλός κόσμος και υπόκοσμος στην αγκαλιά του Ιόλα», «Γνωστοί Αθηναίοι σε όργια του Ιόλα. Παραπέμπονται για πορνεία – παιδεραστία». Πέθανε στις 8 Ιουνίου του 1987 σε νοσοκομείο της Νέας Υόρκης. Ήταν 80 ετών.

Αλέξανδρος Ιόλας

Λίγες μέρες αργότερα (13 Ιουνίου του 1987), ένας ακόμη Έλληνας θα έχανε τη μάχη με την «καινούρια» αρρώστια. Ο Billy Bo ήταν μόλις 33 ετών και είχε ήδη κατακτήσει τα διεθνή ντεφιλέ με τις δημιουργίες του. Γεννημένος στα Καμίνια, ο Βασίλης Κουρκουμέλης ξεκίνησε την πορεία του ως χορευτής, που στο πέρασμά του γοήτευε τους πάντες με την ομορφιά του (ο Andy Warhol τον αποκαλούσε «Κούρο»!). Αργότερα σπούδασε σχέδιο, ενώ η γνωριμία του με τον Μάκη Τσέλιο απογείωσε και τη δική του αξία στο σχεδιασμό ρούχων.

Μέχρι που νόσησε από AIDS. «Ήμουν στη Γαλλία για να πάρω υφάσματα και ξαφνικά με πήρε τηλέφωνο: “Έκανα μια εξέταση. Σαν να μη μου τα λέει καλά ο γιατρός…”. Του είπα να πάρει το πρώτο αεροπλάνο και να έρθει στο Παρίσι. Ήρθε. Και στο Παρίσι του είπαν τα ίδια. “Έφυγε” μέσα σε εννέα μήνες...» έχει δηλώσει ο συνεργάτης του για εκείνη την εποχή, ενώ στο βιβλίο της Φρίντας Μπιούμπι …Και το Όνειρο Πάγωσε. Ένα Χρονικό του AIDS περιγράφει το κλίμα καχυποψίας της εποχής: «Την άλλη μέρα κιόλας, πήγαμε στον Π., το γιατρό που είχε υποδείξει ο δικός μας γιατρός, για το τεστ AIDS. Ο Π. μας δέχθηκε με μια ερεθισμένη νευρικότητα και καχυποψία που τη μετέφρασα να σημαίνει ακόμα και χαιρεκακία για το “σπουδαίο” πελάτη που είχε στα χέρια του. Το ύφος του, καθώς μας έκανε ερωτήσεις που δεν είχε λόγο να κάνει (ποιοι είμαστε, αν είχαμε σχέσεις και τι σχέση είχαμε μεταξύ μας). Ήταν πολύ αδιάκριτος…».

Το άγχος, η αγωνία και ο φόβος για τα σχόλια ήταν που έκαναν την 1η Ιουλίου του 1987 τον 45χρονο Λευτέρη Βουρνά να δώσει τέρμα στη ζωή του. Ο ηθοποιός, σύμφωνα με ομολογίες φίλων του, είχε υποβληθεί σε εξετάσεις για AIDS, αλλά, πριν πάρει την απάντηση, προτίμησε να κόψει τις φλέβες του και να πέσει στο κενό από τον τρίτο όροφο της πολυκατοικίας που έμενε στη Βούλα.

Λευτέρης Βούρνας

Σε ηλικία 31 ετών (1995) πέθανε ο σκηνοθέτης Αλέξης Μπίστικας, έχοντας μόλις ολοκληρώσει την ταινία Το Χάραμα που τον έκανε ευρύτερα γνωστό. Ο πρωταγωνιστής της ταινίας, Σταύρος Ζαλμάς, έχει πει: «Σε κάποια μου συνέντευξη τότε ανέφερα το γεγονός ότι με τον Αλέξη ήμασταν συγκάτοικοι και μου είπε: “Δεν έπρεπε να το πεις. Θα δεις ότι θα το πληρώσεις πολύ ακριβά”. Ήταν όταν μπαινοέβγαινε στον Ευαγγελισμό και όλοι ήξεραν από τι έπασχε. Λίγο καιρό μετά, τα έντυπα που διαμόρφωναν τη νέα γενιά τότε έγραψαν ότι είχα κι εγώ AIDS. Προκειμένου να πουλήσουν, διέπραξαν εις βάρος μου κανιβαλιστική κτηνωδία. Σε μια εποχή ακόμη που το AIDS δεν αντιμετωπιζόταν και ήταν σαν κοινωνική πανούκλα, έγραφαν ψευδώς για έναν άνθρωπο επώνυμα ότι έπασχε από αυτό. Ζημιώθηκα επαγγελματικά, κοινωνικά και ερωτικά. Έχασα δουλειές, βρέθηκα στην απομόνωση, βίωσα μεγάλη μοναξιά…». Με την πάροδο του χρόνου και καθώς, λόγω των νέων φαρμάκων, το AIDS εξελίχθηκε σε χρόνια ασθένεια, τα πρωτοσέλιδα για «επώνυμους που χτυπήθηκαν από το AIDS» άρχισαν να μειώνονται και οι αντιλήψεις να διαφοροποιούνται ακόμα και ανάμεσα στους νοσούντες.

Η δημοσιογράφος και συγγραφέας Μαίρη Παπαγιαννίδου, οροθετική από το 1995, ξόδεψε ενέργεια για να καταλήξει ότι το AIDS «δεν υπάρχει. Τα φάρμακα μας αρρωσταίνουν». Δραστήρια και αισιόδοξη, έγραφε στην ιστοσελίδα της, www.hivwave.gr: «Είμαι πρώην ασθενής του AIDS, μια από τους πολλούς πλέον που έψαξαν, διάβασαν, αποχαιρέτησαν το σύνδρομο και τη θεωρία του κι έγιναν ξανά φυσιολογικοί άνθρωποι. Ο ιός HIV, που υποτίθεται ότι προκαλεί το AIDS, δεν έχει εντοπιστεί ποτέ και πουθενά. Ή, σε μια πιο κομψή εκφορά του λόγου, ο ιός ΗΙV –αν υπάρχει (ακόμη αναζητείται)– δεν μπορεί να προκαλεί το AIDS». Παράλληλα, αναρωτιόταν: «Μήπως έχουμε παραπλανηθεί εδώ και 25 χρόνια;». Το 2007 αποφάσισε να διακόψει τη θεραπευτική αγωγή που ακολουθούσε πεπεισμένη για την ορθότητα των απόψεών της. Η επιθυμία, ωστόσο, δεν συμβάδισε με την πραγματικότητα. Στις 15 Απριλίου του 2012, σε ηλικία 47 ετών, πέθανε από πνευμονική εμβολή και θρόμβωση του δεξιού ποδιού, συνδεδεμένα και τα δύο με την ασθένεια.