Το παιδί μου είναι ομοφυλόφιλο…

Η συμβουλευτική ψυχολόγος Χριστίνα Σορόκου ανοίγει τον φάκελο ομοφυλοφιλία και βάζει στο μικροσκόπιο καυτά ερωτήματα και προβληματισμούς.  

Ομοφυλοφιλία
Η εφηβεία θεωρείται κατεξοχήν η ηλικία της σεξουαλικής αφύπνισης, της διεκδίκησης και της ωρίμανσης του σεξουαλικού ρόλου του ανθρώπου. Γι’ αυτό στην εφηβεία, τόσο τα αγόρια όσο και τα κορίτσια μπορούν να συνειδητοποιήσουν ότι ο σεξουαλικός τους προσανατολισμός είναι ομοφυλοφιλικός. Ομοφυλόφιλο είναι το άτομο  που ελκύεται από άτομα του ιδίου φύλου και έχει την θέληση να εκφράσει ερωτικά συναισθήματα αλλά και να αναζητήσει τη σωματική ικανοποίηση από  σύντροφό του ιδίου φύλου.

Πολλοί παράγοντες που έρχονται μέσα από γονιδιακές ή ιδιοσυστατικές καταβολές ενισχύουν τις περιβαλλοντικές συνθήκες καλλιεργώντας ανάλογα την σεξουαλικότητα μας.
Οι συναισθηματικές αντιδράσεις διαφοροποιούνται από άτομο σε άτομο και ερωτήσεις όπως «εάν η ομοφυλοφιλία είναι πάθηση» έχουν επιστημονικά διερευνηθεί.  Στο συγκεκριμένο ερώτημα, έρευνες έχουν καταδείξει στο τελικό πόρισμα ότι, σαν βιολογική, ψυχολογική αλλά και κοινωνική συμπεριφορά, η ομοφυλοφιλία είναι απόλυτα φυσιολογική! Η ομοφυλοφιλία δεν είναι πάθηση και δεν είναι διαταραχή της φυλετικής ταυτότητας του ατόμου, δηλαδή  εάν το άτομο είναι άντρας ή γυναίκα.

Η αποδοχή
Η ομοφυλοφιλία φαίνεται να υπάρχει από την αρχή της ανθρώπινης ύπαρξης, και υπάρχει σε όλες τις κοινωνίες, δυτικές και ανατολικές, κλειστές και ανοιχτές. Και παρόλο που σήμερα, σχεδόν παγκοσμίως, οι ομοφυλόφιλοι άντρες και γυναίκες έχουν διεκδικήσει τον σεβασμό και το δικαίωμα της ελεύθερης έκφρασής τους στην κοινωνία, όταν υπάρχει ο φόβος και η μη αποδοχή του σεξουαλικού προσανατολισμού το άτομο ενδέχεται να παγιδευτεί, μιας και μπαίνει σε θέση ψυχαναγκασμού, σχεδόν αυτοτιμωρίας, με συναισθηματικές και  ψυχοσωματικές συνέπειες.
Χρειάζεται να γνωρίζουμε και να αποδεχόμαστε τον εαυτό μας, το σώμα μας, τις επιθυμίες μας, το ερωτικό μας θέλω και τις ανάγκες μας,  έτσι ώστε σαν άτομα να υπάρξει ισορροπία στην ψυχοκοινωνική μας ζωή.
Η ομοφυλοφιλική έλξη όχι μόνο γίνεται αντιληπτή, γίνεται και πολύ εύθραυστη. Η κοινωνία, η οικογένεια και το σχολικό καθώς και το φιλικό περιβάλλον, είναι ουσιαστικοί σταθμοί στη ζωή μας.
Οι αντιλήψεις και οι αντιδράσεις περί ομοφυλοφιλίας των ατόμων μέσα από αυτό το περιβάλλον, επηρεάζουν συναισθηματικά την αποδοχή και την ελεύθερη εξωτερίκευση του σεξουαλικού προσανατολισμού του ατόμου.

Αν οι παράγοντές γύρω μας δεν δείχνουν ότι θα είναι θετικοί στην αποδοχή της εξωτερίκευσης του σεξουαλικού προσανατολισμού του ατόμου δημιουργείται φόβος και σαν συνέπεια επηρεάζεται ή/και ισοπεδώνεται η προσωπικότητα μας, η συνειδητοποίηση του τι είμαστε σαν άνθρωποί ολοκληρωτικά και το δικαίωμα να είμαστε αυτό που είμαστε.

Μέσα από την συναισθηματική και την ψυχολογική ωρίμανση, μέσα από σωστές προσεγγίσεις στη βάση των «Θέλω» του ατόμου, το άτομο θα μπορέσει να αναπτύξει είτε καθαρά ομοφυλοφιλικές εκδηλώσεις, είτε καθαρά ετεροφυλικές εκδηλώσεις  ή είτε ακόμα και αμφισεξουαλικές εκδηλώσεις (σχέσεις και με αγόρι και με κορίτσι). Ο καθένας μας έχει το δικαίωμα να εκφράσει την άποψη του και τα πιστεύω του όπως εκείνος τα εννοεί και τα ορίζει. Αυτό φυσικά, δεν σημαίνει ότι δεν είναι και κατανοητές οι ανησυχίες και ο πόνος των γονιών οι οποίοι όταν έκαναν παιδιά είχαν τα δικά τους όνειρα και προσδοκίες για την ζωή των παιδιών τους.

Ομοφυλοφιλία και Γονείς
Σαν βόμβα πέφτει η πληροφορία ότι το παιδί μας είναι ομοφυλόφιλο. Ως γονείς ακρωτηριαζόμαστε. Το στομάχι του κάθε γονιού δένεται κόμπο, αιμορραγούμε από την ψυχή μας, κυριολεκτικά.
Οι γονείς είναι οι πρώτοι που το καταλαβαίνουν και οι πρώτοι που στρουθοκαμηλίζουν. Και όμως, το σοκ, ο πανικός, ο θυμός, η ενοχή, ο φόβος, η απόρριψη, τα αισθήματα αποτυχίας, λύπης, «χαμού», ντροπής κτλ, τα κοινωνικά υπόβαθρα τα οποία δημιουργούν μια εσωτερική διαπάλη σχετικά με το «φυσιολογικό» και το «μη φυσιολογικό» στις ερωτικές σχέσεις συνοδεύονται με ένα σύννεφο αισθημάτων «αμαρτίας».

Μέσα από αυτά τα συναισθήματα που κατακλύζουν τη ψυχή του γονιού, προσευχόμενοι ότι το παιδί τους περνά μια φάση και ότι θα του περάσει και φοβούμενοι για το τι θα πουν οι «τρίτοι», η αποδοχή γίνεται πάρα πολύ δύσκολη, και αυτό με τη σειρά του είναι κατανοητό.
Τα δικά μας όνειρα για το παιδί μας (γάμος, εγγόνια κτλ) βομβαρδίζονται. Ο φόβος μας οργιάζει για το τι θα πει η κοινωνία και πολλοί τρέχουν στο γιατρό μπας και καταφέρει να γιατρέψει το παιδί τους από την μη αρρώστια του. Απ’ οπού και αν τα «νέα» μας έρθουν, μια σύγχυση και ένα σοκ μας κυριεύει. Σχεδόν άμεσα  μπαίνουμε στη διαδικασία του θρήνου… λογικό μιας και χάσαμε το παιδί που νομίζαμε είχαμε, τη ζωή που υπολογίσαμε ότι θα έχει, τα όνειρα μας …

Με τη σειρά τους οι γονείς αναλώνονται στο «γιατί» αυτού του εφιάλτη, αντιδρώντας σαν να πρόκειται για μια ολική καταστροφή, κάποιοι αντιδρώντας ενοχικά, ή/και απορριπτικά, πετώντας μπαλάκι ευθύνης είτε μεταξύ τους, είτε σε τρίτα άτομα ή/και σε καταστάσεις.
Φοβούμενοι για τις δεχόμενες κοινωνικές δυσκολίες του παιδιού τους, οι κινήσεις τους είναι συνήθως περισσότερο σπασμωδικές δημιουργώντας εντάσεις, ενώ προσπαθούν να βρουν λύσεις που θα σώσουν το «άρρωστο» παιδί τους. Ξεκινά ένα θέατρο του παραλόγου μεταξύ των απελπισμένων γονιών. Οι εντάσεις που δημιουργούνται διαλύουν τη σχέση γονιού-παιδιού, στην πιο δύσκολη φάση του παιδιού, δηλαδή στη φάση υπεράσπισης της ύπαρξης του.

Η αναζήτηση των ευθυνών
Πολύ συχνό είναι και το φαινόμενο των ενοχών μιας και πολλοί γονείς πιστεύουμε ότι κάτι κάπου κάποιο λάθος κάναμε . Πολλοί γονείς θεωρούν ότι η ομοφυλοφιλική σεξουαλική ταυτότητα του παιδιού τους είναι μια προσωπική τους αποτυχία. Λάθος!
Δεν είναι αποτυχία των γονιών μιας και κανένας γονιός δεν μπορεί να ελέγξει την φύση αλλά ούτε και τις πιθανόν επιλογές των παιδιών. Ναι… μπορεί για κάποια παιδιά να έχουν επηρεαστεί από τραυματικές εμπειρίες στα παιδικά τους χρόνια και ότι άθελα τους οι γονείς μπορεί να συνεισέφεραν, αλλά όλοι οι γονείς μηδενός εξαιρουμένου κάνουν λάθη, κανένας γονιός δεν είναι τέλειος. Η ομοφυλοφιλική σεξουαλική ταυτότητα του παιδιού δεν είναι όμως αποτέλεσμα λαθών από τους γονείς. Οι συμπεριφορές και οι επιλογές των παιδιών μας δεν αντανακλούν γονική αποτυχία.
Πολλά είναι τα θέματα τα οποία οι γονείς χρειάζονται να αντιμετωπίσουν.

  Πρώτα από όλα το χαμό. Το χαμό των ονείρων μας, τον χαμό της σχέσης μας, χαμό του έλεγχου κτλ. Αυτοί οι πολλαπλοί χαμοί μας βάζουν σε μια μεγάλη αλυσίδα θρήνου η οποία μπορεί να πάρει μήνες μέχρι και χρόνια.
Χρειάζεται όμως να θυμόμαστε ότι το παιδί μας έχει ήδη περάσει και αυτό το δικό του αγώνα αναγνώρισης και αποδοχής της σεξουαλικότητας του. Το να επιμένουμε να βρούμε το «λάθος» απλά θα μας αφήσει να βουλιάζουμε στον πόνο και στην άρνηση. Χρειάζεται να θυμόμαστε επίσης ότι η σεξουαλική ταυτότητα του παιδιού μας δεν είναι παρά μόνο ένα χαρακτηριστικό του και ότι όλα τα άλλα χαρακτηριστικά του, αυτά που ξέραμε μέχρι σήμερα είναι τα ίδια. Πάνω από όλα χρειάζεται να θυμόμαστε ότι είναι το παιδί μας και εμείς οφείλουμε την γονική, αγάπη χωρίς όρους.
Είναι όμως μάταιο γονείς και παιδιά να στενοχωριούνται για πράγματα που δεν αλλάζουν. Κανένας γονιός όμως δεν ευθύνεται για το οτιδήποτε δεν μπορεί να ελέγξει. Και αυτό είναι και ένα από τα πιο δύσκολά συναισθήματα για τους γονείς να διαχειριστούν: το να χάνουν τον έλεγχο. Πολλοί γονείς προσπαθούν να ξαναπάρουν τον έλεγχο με το να απειλήσουν, να επέμβουν, να τιμωρήσουν τα παιδιά τους. Λάθος και αυτό! Η ομοφυλοφιλία δεν είναι αμάρτημα ούτε αρρώστια.

Μπορεί η αποδοχή των φίλων να παρηγορεί τα παιδιά, αλλά η γαλήνη μπορεί μόνο να επέλθει με την αποδοχή από τους γονείς, που είναι και οι μόνοι που μπορούν να προσφέρουν αγάπη άνευ όρων. Για να πετύχουμε αυτό το απόλυτο τεστ σαν γονείς χρειάζεται η αντιμετώπιση του πόνου μας και όχι η αποφυγή του. Είναι ανησυχητικό όταν οι γονείς μετά από λίγες εβδομάδες αρχίζουν να συμπεριφέρονται σαν να είναι όλα πίσω στην φυσιολογική ροή…

Στην απέναντι όχθη… το παιδί
Το ακούμε συχνά. Πρόκειται για μια πρόταση γεμάτη παράπονο: «Θέλω τους γονείς μου να είναι μέρος της ζωής μου, δεν θέλω να υποκρίνομαι... Αν δεν είχα αποδεχθεί έστω εγώ τον εαυτό μου, θα ήμουν ένα βήμα πριν από τον θάνατο».
Στο παρελθόν τα παιδιά προσπαθούσαν να κρύψουν από τους γονείς τους τη σεξουαλική ταυτότητα τους, εγκλωβίζοντας τον εαυτό τους μέσα σε βασανιστικές ενοχές, από φόβο μη βιώσουν την πραγματική ή τη συμβολική απόρριψη από εκείνους. Η μελαγχολία όμως τους εγκλωβίζει σε μια μαύρη οπτική απέναντι στον εαυτό τους και τον έξω κόσμο. Στο σήμερα, οι περισσότεροι γκέι νέοι επιλέγουν την αλήθεια αποδυναμώνοντας κοινωνικές προκαταλήψεις και υπόβαθρα, αλλά και αντιδράσεις της ηθικής συντήρησης.
Με ελπίδα την αποδοχή και κατανόηση, οι περισσότεροι γκέι νέοι δεν αποσιωπούν τον σεξουαλικό προσανατολισμό τους. Αντί να παίζουν κρυφτούλι, επιλέγουν να λένε την πραγματικότητα.

Με την αυτό-αποκάλυψή τους, ζητούν  να έρθουν πιο κοντά στους γονείς τους και έχουν ανάγκη την υποστήριξή τους  για να συνθέσουν τα διάσπαρτα κομμάτια της ταυτότητάς τους. Υπερασπίζοντας έτσι τον εαυτό τους και την αξιοπρέπειά τους, μέσα από την αλήθεια και τον δύσκολο δρόμο αποδοχής, προσπαθούν να διεκδικήσουν τον σεβασμό των άλλων.
Κατανοούν ότι, η αποδοχή είναι ζήτημα προσωπικής αξιοπρέπειας και αρχίζει πρώτα από τον εαυτό μας, για να φθάσει στους γονείς και τελικά στην κοινωνία. Κατανοούν και θέλουν να υπερασπίσουν ότι η ομοφυλοφιλία δεν είναι μια άλλη μορφή σεξ, αλλά μια άλλη μορφή αγάπης, και ότι,  δεν είναι προτίμηση, είναι σεξουαλικός προσανατολισμός.

Είναι πυξίδα που απλά δείχνει σε αντίθετη κατεύθυνση από αυτή που αναμένεται από την ευρύτερη κοινωνία. Γι’ αυτό και η ψυχοθεραπεία δεν έχει ως στόχο να αλλάξει τη σεξουαλική κατεύθυνση ενός ατόμου, αλλά να τον βοηθήσει να καταλάβει καλύτερα τον εαυτό του, τις επιθυμίες του, να υπερβεί τη μελαγχολία και τον φόβο του.Η δική σου πυξίδα… τι λέει;

ΙΝFO: Χριστίνα Φ. Σορόκου Εγγεγραμμένη Συμβ. Ψυχολογός , Master Practitioner στις Διατροφικές Διαταραχές & Ανθρωποκεντρική Ψυχοθεραπεύτρια , Κέντρο Ψυχοθεραπείας & Ψυχομετρικής - Center of Psychotherapy & Psychometrics, Φωτίου 3, Ρίβερ Κωρτ. 3ος όροφ, Αρ. 16, 1095/Λευκωσία, Τηλ: 22458750, Κιν: 99532393, Φαξ. 22672718, Email: cofpsychotherapynpsychometrics@gmail.com, https://www.facebook.com/CenterOfPsychotherapyAndPsychometrics, http://www.cyprus-online.org/Nicosia/Psychologists/Nicosia_Psychologists.php