Ρομποτική Χειρουργική στη θεραπεία του καρκίνου του Ενδομητρίου και του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας

Δρ. Γιώργος Α. Μάος M.D. PH.D Μαιευτήρας – Χειρουργός Γυναικολόγος Ο καρκίνος του ενδομητρίου, εμφανίζεται συνήθως σε γυναίκες ηλικίας μεταξύ 55 –75 χρόνων. Κάθε γυναίκα η οποία εμφανίζει κολπική αιμόρροια ένα χρόνο μετά την εμμηνόπαυση, θα πρέπει να ελέγχεται από γυναικολόγο για να αποκλεισθεί η πιθανότητα κακοήθειας.  

Αιτιολογικοί παράγοντες του καρκίνου του ενδομητρίου
1.  Γυναίκες στο αίμα των οποίων κυκλοφορούν πολλά οιστρογόνα συνεχώς χωρίς την περιοδική δράση προγεστερόνης, είτε γιατί δεν κάνουν ωορρηξία όπως στις γυναίκες με πολυκυστικές ωοθήκες, είτε διότι λαμβάνουν θεραπεία υποκατάστασης μετά την εμμηνόπαυση για περισσότερα από 5 χρόνια.
2.  Παχύσαρκες γυναίκες (επειδή στον λιπώδη ιστό παράγονται οιστρογόνα)
3.  Σε διαβητικές και υπερτασικές γυναίκες.
4.  Σε γυναίκες που παίρνουν αντιοιστρογόνα για καρκίνο του μαστού, διότι ενώ τα αντιοιστρογόνα σταματούν την ανάπτυξη του καρκίνου του μαστού στο ενδομήτριο έχουν οιστρογονική επίδραση.

Συμπτώματα
Συνηθέστερα συμπτώματα του καρκίνου του ενδομητρίου είναι:
(α) η ακανόνιστη κολπική αιμόρροια στην διάρκεια του κύκλου
(β) η μετεμμηνοπαυσιακή κολπική αιμόρροια.

Διάγνωση και Αντιμετώπιση
Η διάγνωση τίθεται βασικά με Υστεροσκόπηση και λήψη βιοψιών από το ενδομήτριο ή με διαγνωστική απόξεση.
Η αντιμετώπιση του καρκίνου του ενδομητρίου γίνεται με χειρουργική επέμβαση ή και ακτινοθεραπεία, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις και με χορήγηση προγεστερινοειδών. Η χειρουργική επέμβαση μπορεί να διενεργηθεί με ανοικτή τομή, Λαπαροσκοπικά και Ρομποτικά. Περιλαμβάνει αφαίρεση της μήτρας με τα εξαρτήματα και λεμφαδενικό καθαρισμό.

Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας εμφανίζεται κυρίως σε γυναίκες ηλικίας από 25-55 ετών. Σε ποσοστό ~ 95% πρόκειται για επιθηλιακό καρκίνο που αναπτύσσεται στο πλακώδες επιθήλιο του εξωτραχήλου, ενώ σε ποσοστό ~ 5% πρόκειται για αδενοκαρκίνωμα  που αναπτύσσεται στο κυλινδρικό επιθήλιο του ενδοτραχήλου.

Παράγοντες κινδύνου
(1)  Μόλυνση από τους ιούς των ανθρωπίνων θηλωμάτων ( HPV). Στο  99% των καρκίνων του τραχήλου έχουν βρεθεί τύποι HPV υψηλού κινδύνου.
(2)  Έναρξη σεξουαλικής ζωής σε ηλικία μικρότερης των 17 ετών, πολλοί ερωτικοί σύντροφοι.
(3)  Κάπνισμα.
(4)  Γυναίκες με ανοσοκαταστολή.

Συνηθέστερα συμπτώματα
(1)  Δύσοσμη, ορροαιματηρή, κολπική Υπερέκκριση.
(2)  Κολπική αιμόρροια εκτός περιόδου.
(3)  Μικροαιμορραγία κατά την σεξουαλική επαφή.

Διάγνωση και Αντιμετώπιση
Η διάγνωση γίνεται με το Test Pap και την κολποσκόπηση κατά την οποία λαμβάνονται βιοψίες.

O καρκίνος του τραχήλου της μήτρας αντιμετωπίζεται με χειρουργική επέμβαση ή και ακτινοθεραπεία.  Η χειρουργική επέμβαση μπορεί να γίνει με ανοικτή τομή ή ρομποτικά και λέγεται ριζική Υστερεκτομή. Περιλαμβάνει αφαίρεση της μήτρας με τα εξαρτήματα, αφαίρεση των συνδέσμων της μήτρας, του άνω τριτημορίου του κόλπου και λεμφαδενικό καθαρισμό των πυελικών και παραορτικών λεμφαδένων. Σήμερα και στις δυο περιπτώσεις που αναφέρθηκαν, δηλαδή του καρκίνου του ενδομητρίου και του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, η επέμβαση μπορεί να διενεργηθεί με απόλυτη επιτυχία με τη χρήση του ρομποτικού συστήματος Da Vinci.

Με τη μέθοδο της Ρομποτικής Χειρουργικής καταργούνται οι μεγάλες τομές και αντικαθίστανται από 4-5 μικρές τομές, με άριστο αισθητικό αποτέλεσμα, ελάχιστη απώλεια αίματος, μικρό χρόνο νοσηλείας (1-2 μέρες), ελάχιστο μετεγχειρητικό πόνο, μικρό έως ανύπαρκτο ποσοστό μολύνσεων, γρήγορη επάνοδο στις καθημερινές συνήθειες και δραστηριότητες (1-2 μέρες), καθώς και γρήγορη επάνοδο στην εργασία. Με το ρομποτικό σύστημα ο χειρουργός γυναικολόγος έχει τρισδιάστατη οπτική εικόνα υψηλής ευκρίνειας η οποία δίνει την αίσθηση ότι τα μάτια και τα χέρια του χειρουργού βρίσκονται μέσα στο σώμα της γυναίκας. Η εικόνα μπορεί να φθάσει μέσω της κάμερας βαθειά μέσα στην πύελο σε απόσταση ενός εκατοστού από το χειρουργικό πεδίο, άρα έχουμε καλύτερη απεικόνιση και μεγαλύτερη ακρίβεια και λεπτομέρεια. Αυτό είναι πολύ σημαντικό γιατί κάποιες από τις γυναίκες ασθενείς είναι παχύσαρκες με μεγάλο βάθος πυέλου, οπότε η πρόσβαση βαθειά μέσα στην πύελο με τις ανοικτές τομές είναι πιο δύσκολη.

Με την πρωτοποριακή αυτή μέθοδο οι χειρουργικές κινήσεις είναι πιο λεπτές και ακριβείς με αποτέλεσμα λιγότερους τραυματισμούς των ιστών, καλύτερη αναγνώριση και διατήρηση των νευρικών απολήξεων της περιοχής, οπότε καλύτερη και γρηγορότερη επαναλειτουργία της ουροδόχου κύστεως και του εντέρου μετά την χειρουργική θεραπεία.

Το ρομπότ δεν λειτουργεί σαν αυτόματος πιλότος.  Αυτός που χειρουργεί πάντα είναι o γυναικολόγος του οποίου οι κινήσεις γίνονται πιο ακριβείς με τη βοήθεια του ρομποτικού συστήματος, οπότε και επιτυγχάνεται ένα άριστο χειρουργικό αποτέλεσμα για τη γυναίκα ασθενή.

Ο Δρ. Γιώργος Α. Μάος είναι Μαιευτήρας – Χειρουργός Γυναικολόγος στο Κέντρο Ρομποτικής Γυναικολογικής Χειρουργικής του Ιπποκρατείου Νοσοκομείου Λευκωσίας και Διδάκτωρ Ιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών.