Οι Ευρωπαίοι είμαστε «πιο Νεάντερταλ από τους Ασιάτες και τους Αφρικανούς»

Ο σύγχρονος άνθρωπος θεωρείται πλέον βέβαιο ότι διασταυρώθηκε με τους Νεάντερταλ στο μακρινό παρελθόν, φαίνεται όμως ότι αυτή η επιμειξία δεν είχε ομοιόμορφα αποτελέσματα.  

Νέα γενετική μελέτη δείχνει ότι οι σύγχρονοι Ευρωπαίοι φέρουν περισσότερα γονίδια Νεάντερταλ από τους Ασιάτες, ενώ οι Αφρικανοί δεν κληρονόμησαν κανένα. Και τα γονίδια που δανειστήκαμε από τα ξαδέλφια μας δεν αποκλείεται να επηρεάζουν τη λειτουργία του εγκεφάλου και την κατανομή του λίπους στο σώμα.

Ερευνητές στη Γερμανία και την Κίνα αναζήτησαν γονίδια των Νεάντερταλ (το γονιδίωμα του Homo neanderthalensis είναι πια γνωστό) στο γονιδίωμα 11 σύγχρονων πληθυσμών ασιατικής, ευρωπαϊκής ή αφρικανικής καταγωγής.

Όπως ήταν αναμενόμενο, κανένα γονίδιο Νεάντερταλ δεν εντοπίστηκε στους Αφρικανούς. Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι ο Homo Sapiens διασταυρώθηκε με τον Homo neanderthalensis τουλάχιστον μία φορά τα τελευταία 60.000 χρόνια, πιθανότατα στην περιοχή της Μέσης Ανατολής.

Επειδή η διασταύρωση αυτή συνέβη μετά την έξοδο των προγόνων μας από την Αφρική, οι Αφρικανοί έμειναν γενετικά ανεπηρέαστοι, ενώ οι σημερινοί Ευρωπαίοι και οι Ασιάτες κληρονόμησαν το 1% έως 4% του γονιδιώματός τους από τους Νεάντερταλ.

Η τελευταία μελέτη, η οποία δημοσιεύεται στο Nature Communications, αποκαλύπτει ότι σε σχέση με τους Ασιάτες, οι Ευρωπαίοι κληρονόμησαν τρεις φορές περισσότερα γονίδια Νεάντερταλ που εμπλέκονται στο μεταβολισμό των λιπών.

Αν και παραμένει ασαφές σε τι εξυπηρετούν αυτά τα γονίδια και γιατί ευνοήθηκαν από τη φυσική επιλογή τα τελευταίες δεκάδες χιλιάδες χρόνια, οι ερευνητές υποψιάζονται ότι πρόκειται για ποικιλομορφίες που επιταχύνουν το μεταβολισμό των λιπών και βοήθησαν στους Νεάντερταλ να ζουν στην παγωμένη Ευρώπη στη διάρκεια της τελευταίας Εποχής των Παγετώνων.

Είναι επομένως πιθανό ότι ο σύγχρονος άνθρωπος «έκοψε δρόμο» από εξελικτική άποψη και κληρονόμησε από τους Νεάντερταλ τα γονίδια που χρειαζόταν για να επιβιώσει πέρα από το ζεστό λίκνο της Αφρικής.

Αυτό θα μπορούσε να επιβεβαιωθεί μόνο με περαιτέρω μελέτες. Οι συγγραφείς της τελευταίας μελέτης προχώρησαν πάντως στην εξέταση διατηρημένων εγκεφάλων από Ασιάτες, Αφρικανούς και Ευρωπαίους καθώς και από χιμπατζήδες -ο εγκέφαλος αποτελείται κατά τα τρίτα τέταρτα από λίπος και θα ήταν επομένως να επηρεάστηκε από τα γονίδια των Νεάντερταλ.

Πράγματι, στους εγκεφάλους των Ευρωπαίων ανιχνεύθηκαν λιπαρά οξέα που απουσίασαν από τους Ασιάτες και τους χιμπατζήδες, ένδειξη ότι εμφανίστηκαν πρόσφατα στην εξέλιξη και μπορεί να προέρχονται από τους Νεάντερταλ.

Η επίδρασή τους στη λειτουργία του εγκεφάλου παραμένει εντελώς άγνωστη, εκτιμάται όμως ότι πρέπει να είναι σημαντική.