10 πράγματα που πρέπει να ξέρετε για το άγχος

Το άγχος καταρρακώνει τη ζωή μας, την καθημερινότητά μας και όμως αν είμαστε καλά ενημερωμένοι τότε θα μπορέσουμε να αποφεύγουμε δυσάρεστες καταστάσεις.  

Μύθος: Οι αγχώδεις άνθρωποι είναι αδύναμοι
Πολλοί νομίζουν ότι όσοι υποφέρουν από αγχωτικές διαταραχές είναι αδύναμοι ή δειλοί. Αλλά φαίνεται πως αυτό απέχει πολύ από την αλήθεια. Ενώ το άγχος και οι διαταραχές πανικού μπορεί να πηγάζουν από τον φόβο, αυτό το χαρακτηριστικό δεν είναι το μοναδικό ή το καθοριστικό και σε καμιά περίπτωση δεν θα πρέπει να προσδιορίζει το άτομο. Ο κλινικός ψυχολόγος Bill Knaus περιγράφει πως το άγχος μπορεί να πυροδοτείται από έναν ακόμα βασικό παράγοντα, τις τύψεις. «Οι συχνοί φόβοι και τα άγχη μοιάζουν με τοίχους ζωγραφισμένους με πολλές τύψεις και ενοχές από το παρελθόν», ο ίδιος αναφέρει.

Μύθος: Το άγχος δεν είναι και τόσο σπουδαίο πράγμα
Σύμφωνα με την Allison Baker, παιδοψυχίατρο και διευθύντρια προγράμματος στο Ιατρικό Κέντρο του Πανεπιστημίου Columbia, η αγχωτική διαταραχή δεν είναι κάτι που πρέπει να προσπερνάμε μιας και μπορεί να οδηγήσει σε άλλες ασθένειες όπως είναι η κατάθλιψη και οι καταχρήσεις. Όσον αφορά τα παιδιά και τους εφήβους, η Baker αναφέρει πως πολλά παιδιά δεν εξωτερικεύουν το άγχος τους και δεν μιλούν για αυτό γιατί θεωρούν πως δεν είναι κάτι σημαντικό. «Πολλά παιδιά απλά κρατούν σιωπηλή την αγχωτική τους διαταραχή και καταλήγουν παραμελημένα», υπογραμμίζει.

Μύθος: Η αγχωτική διαταραχή δεν είναι πολύ συχνή
Οι αγχωτικές διαταραχές αφορούν περίπου το 14% του ελληνικού πληθυσμού, με πιο αυξημένα ποσοστά να παρουσιάζονται στις ηλικιακές ομάδες 50-70 ετών, πιθανόν λόγω της ταυτόχρονης ύπαρξης κάποιου οργανικού προβλήματος το οποίο φυσικά επιβαρύνει και ψυχολογικά αυτά τα άτομα. Μάλιστα, από άγχος περισσότερο υποφέρουν οι γυναίκες, παρά οι άνδρες.

Μύθος: Tα θέματα άγχους πηγάζουν από την κακή παιδική ηλικία
Μια ακόμη παρεξηγημένη αντίληψη σχετικά με το άγχος είναι ότι πηγάζει από θέματα της παιδικής ηλικίας. Αν και οι εμπειρίες της παιδικής ηλικίας μπορούν να επηρεάσουν τα επίπεδα άγχους, ο Joseph Bienvenu, καθηγητής ψυχιατρικής στο Πανεπιστήμιο Johns Hopkins, υπογραμμίζει πως αυτή η αντίληψη δεν ισχύει. "Το να έχει κάποιος κακή παιδική ηλικία μπορεί να συνδεθεί με πολλά και διαφορετικά πράγματα, όχι μόνο με το άγχος. Κάποιοι έχουν πολύ καλή παιδική ηλικία αλλά υποφέρουν από έντονο άγχος». Σύμφωνα με την Αμερικάνικη Ένωση Άγχους και Κατάθλιψης, είναι καλύτερο μια ψυχοθεραπεία να εστιάζει στο παρόν παρά στο παρελθόν προκειμένου να λυθούν θέματα άγχους και ψυχικής έντασης.

Μύθος: H διαταραχή θα φύγει από μόνη της
«Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι το άγχος δεν είναι κάτι που αξίζει να του δώσουν σημασία. Είναι, όμως, εξαιρετικά σημαντικό να κάνετε προσπάθεια για να το λύσετε, ειδικά όταν ακόμη κάποιος είναι στην παιδική ή εφηβική ηλικία. Αν δεν θεραπευτεί, μπορεί να συνδεθεί αργότερα με υψηλά ποσοστά κατάθλιψης. Ψυχοθεραπεία και πιθανή φαρμακευτική αγωγή μπορούν να βοηθήσουν», αναφέρει η Baker.

Μύθος: To άγχος γεννιέται από συγκεκριμένο φόβο ή τραύμα
Σύμφωνα με τον Bienvenu, δεν είναι σωστό να θεωρούμε ότι το άγχος πηγάζει από συγκεκριμένες εμπειρίες ή φόβους. Αν και κάποιες φοβίες έχουν συγκριμένες πηγές, η αγχωτική διαταραχή μπορεί να είναι πιο γενικευμένη. Το χρόνιο άγχος είναι συνδεδεμένο με πολύ παραπάνω από συγκεκριμένες στιγμές φόβου και κάνει κάποιον να αισθάνεται αγχωμένος ακόμα και για το ίδιο του το άγχος!

Μύθος: Όσοι έχουν έντονο άγχος, πρέπει να αποφεύγουν τις καταστάσεις που τους στρεσάρουν
Αντί να φεύγετε μακριά από τον φόβο, οι ειδικοί συνιστούν το αντίθετο. Το να αποφεύγετε τον φόβο δεν είναι καλή στρατηγική, εξηγεί ο David Spiegel, αναπληρωτής πρόεδρος ψυχιατρικών και συμπεριφορικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο Stanford. "Αν αγνοείτε αυτό που φοβάστε τότε είναι σαν να το προκαλείτε καθώς ο φόβος μεγαλώνει και χειροτερεύει. Όσο αντιμετωπίζετε τους φόβους σας, τόσο μεγαλύτερο έλεγχο μπορεί να έχετε πάνω τους", αναφέρει ο ίδιος.  Ο καθηγητής Joseph LeDoux στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης αναφέρει ότι η αποφυγή μπορεί να λύνει παροδικά ένα πρόβλημα αλλά ταυτόχρονα δημιουργεί ένα άλλο. Επιπρόσθετα, η ευκαιρία για να αντιμετωπιστούν οι φόβοι εξαφανίζεται.

Μύθος: Ένα ποτό μπορεί να χαλαρώσει το άγχος
Παρά την φήμη ότι μια μπύρα μπορεί πραγματικά να χαλαρώσει, μην περιμένετε ότι αυτό θα σας κάνει να αντιμετωπίσετε διεξοδικά το πρόβλημα. Στην πραγματικότητα, σύμφωνα με τον Keith Humphreys, καθηγητή ψυχιατρικής στο Πανεπιστήμιο Stanford, το ποτό μπορεί να χειροτερέψει την κατάσταση. Συγκεκριμένα, μπορεί να οδηγήσει σε εξάρτηση και αυτό να χειροτερέψει άγχος σας.

Μύθος: Δεν μπορείς να πεις τίποτε σε κάποιον που είναι αγχωμένος
Μπορείτε να βοηθήσετε κάποιον που υποφέρει από αγχωτικές διαταραχές με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους. Το πρώτο που μπορείτε να κάνετε είναι να του θέσετε ερωτήσεις "Πώς μπορώ να βοηθήσω;", "Τι θα ήθελες να κάνω για να νιώσεις καλύτερα;" και με τον τρόπο αυτό να δώσετε στο άτομο την ευκαιρία να σας δείξει μια κατεύθυνση. Μπορείτε, επίσης, να δείξετε ευαισθησία και κατανόηση στην κατάσταση ενώ παράλληλα να αποφύγετε να δώσετε μεγάλη σημασία σε φράσεις που μπορεί να στρεσάρουν το άτομο ακόμη περισσότερο.

Μύθος: Είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς τι περνάει ένας αγχωτικός άνθρωπος
Όλοι έχουμε περάσει από λίγο ή πολύ στρεσογόνες καταστάσεις. Μπορεί να ήταν μια ομιλία μπροστά σε πλήθος ή κάτι άλλο πιο μικρό, αλλά σε κάθε περίπτωση όλοι μπορούν να καταλάβουν τι περνάει κάποιος που υποφέρει από αγχωτική διαταραχή. «Για να κατανοήσετε καλύτερα κάποιον που έχει έντονο άγχος, καλό ίσως θα ήταν να ανατρέξετε σε προηγούμενες εμπειρίες σας και να θυμηθείτε πώς νιώθατε όταν κι εσείς είχατε άγχος… Φανταστείτε πώς θα ήταν εάν αυτό είχε μεγαλύτερη χρονική διάρκεια. Σίγουρα έτσι θα γίνετε πιο συμπονετικοί απέναντι σε εκείνους που υποφέρουν από άγχος», τονίζει η Baker.