«Η Τζένη Καρέζη πέθανε στα χέρια μου…»

Ποιά γιατρός έκανε αυτή τη δήλωση;

Η γιατρός Κυριακή Μυστακίδου, καθηγήτρια της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ και υπεύθυνη της Μονάδας Ανακουφιστικής Αγωγής, μίλησε στο ελληνικό περιοδικό People πώς ξεκίνησε όλη αυτή η προσπάθεια, πηγαίνοντας το χρόνο πίσω στο 1992. «Δεν είχε πολύ καιρό που είχα ξεκινήσει στο Αρεταίειο το Ιατρείο Ανακουφιστικής Αγωγής, όταν ανέλαβα την Τζένη (Καρέζη) στο τελευταίο πεντάμηνο της ζωής της. Εκείνη την περίοδο ανακουφίστηκε από τα συμπτώματα της νόσου» θυμάται. «Η Τζένη πέθανε στα χέρια μου» λέει συγκινημένη. Οι αναμνήσεις της από τη μεγάλη ηθοποιό είναι πολύ ζωντανές. «Ήταν άνθρωπος που συζητούσε για την ασθένειά της, ήταν πολύ ντόμπρα. Στην αρχή έλεγε «αν θα γίνω καλά». Προς το τέλος έλεγε «αν θα σταθώ στα πόδια μου για να παίξω». Δεν μιλούσε για ίαση.

Δυστυχώς, η Τζένη είχε μια δύσκολη μορφή καρκίνου. Νομίζω, όμως, ότι βοηθήθηκε αρκετά. Γι’ αυτό έλεγε ότι πρέπει να δημιουργηθούν και άλλες τέτοιες μονάδες». Για να στηρίξει αυτήν ακριβώς την προσπάθεια, δημιουργήθηκε και το Ίδρυμα Τζένη Καρέζη. «Μετά το θάνατό της, αποφασίσαμε με το σύζυγό της, Κώστα Καζάκο, να δημιουργηθεί το Ίδρυμα που φέρει το όνομά της, με σκοπό τη στήριξη της μονάδας» λέει η κα Μυστακίδου. Έτσι, σύντομα το Ιατρείο Ανακουφιστικής Αγωγής έγινε Μονάδα Ανακουφιστικής Αγωγής, ενώ πλέον φιλοξενείται στο Ίδρυμα Τζένη Καρέζη, στο νούμερο 27 της οδού Κορινθίας στους Αμπελόκηπους.

Μια εξειδικευμένη πολυεπιστημονική ομάδα ανθρώπων, με όραμα, ψυχή και αγάπη για το συνάνθρωπο, στοχεύει στην ολοκληρωμένη φροντίδα του χρονίως πάσχοντα. «Το δικό μας έργο είναι η ανακούφιση όλων των σωματικών συμπτωμάτων που μπορεί να έχει ο ασθενής και η ψυχολογική υποστήριξη του ίδιου, αλλά και της οικογένειάς του. Μπορούν να επικοινωνούν μαζί μας σε 24ωρη βάση, για να μη δημιουργείται ανασφάλεια στους ασθενείς» εξηγεί η κα Μυστακίδου. Με βασικό στοιχείο τον ψυχολογικό παράγοντα, το ειδικά εκπαιδευμένο προσωπικό της μονάδας παρέχει μια ολιστική αντιμετώπιση των προβλημάτων που μπορεί να έχουν ασθενείς με πολύ σοβαρές ασθένειες, κάποιοι εκ των οποίων γνωρίζουν πως οι ασθένειές τους είναι καταληκτικές.

«Αρκετοί ασθενείς έχουν μεγάλο προσδόκιμο επιβίωσης και γίνονται λειτουργικοί, μπορούν και εργάζονται» αναφέρει η κα Μυστακίδου και «αυτό μας δίνει μεγάλη ικανοποίηση, γιατί τους προσφέρουμε ποιότητα ζωής» συνεχίζει.

Πώς διαχειρίζονται, όμως, τις περιπτώσεις που η ασθένεια είναι σε τελικό στάδιο και ο ασθενής πρέπει να ενημερωθεί για αυτό; «Στις περιπτώσεις που ένας άνθρωπος είναι στα τελικά στάδια της νόσου, το σημαντικό είναι να τον στηρίξουμε, όπως επίσης και να επικοινωνήσουμε το θέμα του επερχόμενου θανάτου. Κουβεντιάζουμε με τον ίδιο, αλλά αναλαμβάνουμε και την υποστήριξη των συγγενών. Ο ασθενής συζητάει μαζί μας ό,τι τον απασχολεί, τους φόβους για το τέλος του. Οι περισσότεροι φοβούνται ότι θα πεθάνουν σε αφόρητους πόνους. Δεν τους φοβίζει τόσο ο θάνατος, αλλά το πώς θα είναι αυτός ο θάνατος. Εκεί είναι που παρεμβαίνουμε και είμαστε κοντά τους» λέει στο People η κλινική ψυχολόγος της μονάδας Έφη Πάρπα.

«Δεν αποδέχονται όλοι αυτό που τους συμβαίνει και τα πράγματα είναι ακόμα δυσκολότερα όταν η οικογένεια ενός ασθενούς δεν θέλει να πούμε στον πάσχοντα ποια είναι η αλήθεια για την υγεία του. Ο δικός μας στόχος δεν είναι να του πούμε κάτι που δεν αντέχει, αλλά να τον βοηθήσουμε. Στην πορεία της φροντίδας –ειδικά για τον καρκίνο– ο ίδιος μας βάζει τα όρια, μέχρι πού θέλει να ξέρει…» εξηγεί η Κυριακή Μυστακίδου. Το πιο σημαντικό, όπως τονίζουν στη μονάδα, είναι καθημερινά να ζεις την κάθε στιγμή. «Κάποιοι που ξέρουν ότι θα “φύγουν” ίσως να μπορούν να γευτούν πράγματα που σε όλη τους τη ζωή δεν έχουν γευτεί» λέει η κα Μυστακίδου. Υπάρχουν περιστατικά ασθενών, τα οποία η ομάδα θυμάται με ιδιαίτερη συγκίνηση. Όπως αυτό που διηγείται στο People η κα Πάρπα. «Ήταν κάποιος πολύ ιδιαίτερος και όμορφος άνθρωπος, που ήξερε ότι θα καταλήξει και η ανακούφισή του ήταν να έρχεται στις συνεδρίες και να κλαίει. Την τελευταία φορά δε, με ευχαρίστησε, γιατί ήμουν ο μοναδικός άνθρωπος μπροστά στον οποίο μπορούσε να κλάψει, επειδή δεν ήθελε να εκφραστεί μπροστά στην οικογένειά του».

Πόσο εύκολο, όμως, είναι να έρχεσαι τόσο κοντά με ανθρώπους που βιώνουν τόσο μεγάλη αγωνία για τη ζωή και αφόρητους σωματικούς πόνους; «Είναι πρόκληση σε αυτή τη δουλειά να είσαι με ανθρώπους που σε λίγο καιρό θα φύγουν από τη ζωή. Αλλά έτσι κι αλλιώς, όλοι περαστικοί δεν είμαστε; Αισθάνομαι πλούσια από την επαφή μου αυτή, είναι πολλά τα “δώρα”…» λέει η κα Πάρπα.