Δίαιτα χωρίς γλουτένη: Για ποιους και γιατί;

Τα πάντα γύρω από τη γλουτένη  

 Τι είναι η γλουτένη;
Η γλουτένη δεν είναι τίποτε παραπάνω από μία πρωτεΐνη. Υπάρχει σε όλα σχεδόν τα σιτηρά και είναι ακριβώς αυτή η ουσία που κάνει το αλεύρι όταν έρθει σε επαφή με το νερό να γίνει ζύμη! Η ιδιότητα αυτή έχει κατηγορηθεί ως «κόλλα», και ως τέτοια «καλό είναι να μην καταναλώνεται» - φυσικά όμως κάτι τέτοιο δεν μπορεί να είναι παρά ένα φανταστικό σενάριο. Κάθε τροφή που καταναλώνουμε, εισέρχεται στο πεπτικό σύστημα, το οποίο ως ένας καλός μύλος, αλέθει τα πάντα! Με τη διαδικασία της πέψης η γλουτένη διασπάται, όπως και κάθε άλλη πρωτεΐνη.

Παχαίνει η γλουτένη;
Όχι, η γλουτένη δεν έχει την μαγική ιδιότητα να παχαίνει! Σκεφθείτε ότι 1 γραμμάριο πρωτεΐνης αποδίδει 4 θερμίδες και ότι η γλουτένη αντιστοιχεί σε λιγότερο από το 7% των πρωτεΐνών που λαμβάνουμε καθημερινά.

Θα αναρωτιέστε βέβαια, πώς αφαιρώντας κάποιος από την διατροφή του τη γλουτένη τελικά, αδυνατίζει. Για να μην τρώτε καθόλου γλουτένη στη καθημερινότητά σας θα πρέπει να αφαιρέσετε από την διατροφή σας εντελώς το ψωμί, τα δημητριακά πρωινού, τα ζυμαρικά, τις πίτες, κάθε αρτοπαρασκεύασμα και πολλά γλυκίσματα και τυποποιημένα προϊόντα που χρησιμοποιούν ή περιέχουν ίχνη αλεύρων.

Είναι λογικό λοιπόν, με τον αποκλεισμό τόσων πολλών τροφίμων, να περιορίσετε σημαντικά την ενεργειακή σας πρόσληψη και αυτό να έχει αντίκτυπο στο βάρος σας.

Το θέμα του βάρους είναι καθαρό αποτέλεσμα των θερμίδων που προσλαμβάνει κανείς, σε σχέση με αυτά που καίει- πρόκειται για το λεγόμενο ισοζύγιο ενέργειας.

Από την άλλη πλευρά, είναι εμφανές ότι μια τέτοια διατροφή δεν είναι συνυφασμένη με την πραγματικότητα, με την κοινωνική ζωή του ανθρώπου και έχει ημερομηνία λήξης. Όταν επιστρέψετε στους κανονικούς σας ρυθμούς, πώς σκέφτεστε να διατηρήσετε τα κιλά σας;

Σε ποιους απευθύνονται οι δίαιτες χωρίς γλουτένη;

Υπάρχει όντως μια μερίδα του πληθυσμού που ωφελείται από τη δίαιτα χωρίς γλουτένη και αυτοί είναι οι πάσχοντες από κοιλιοκάκη. Η κοιλιοκάκη είναι μια νόσος του πεπτικού συστήματος, που «προγραμματίζει» τον οργανισμό να αντιλαμβάνεται τη γλουτένη ως εχθρό του και να της «επιτίθεται», καταστρέφοντας τη μορφολογία του εντερικού αυλού. Η νόσος αυτή λέγεται και δυσανεξία στη γλουτένη και η διάγνωσή της είναι πολύ συγκεκριμένη: περιλαμβάνει αιματολογικές εξετάσεις, ακόμη και βιοψία του εντέρου.

Οι πάσχοντες από κοιλιοκάκη πρέπει να ακολουθούν διατροφή χωρίς γλουτένη, ακόμη κι αν αυτό σημαίνει ότι πρέπει να εξετάζουν κάθε φορά την διατροφική ετικέτα ώστε να αποφεύγουν ακόμη και τα ίχνη της. Υπάρχει άλλη μερίδα του πληθυσμού που ωφελείται από μια δίαιτα χωρίς γλουτένη; Τα τελευταία χρόνια, υπάρχει μια επιστημονική συζήτηση ότι μπορεί να υπάρχουν άτομα που δεν ανέχονται καλά τη γλουτένη, χωρίς όμως να εμφανίζουν παθολογία στο έντερο, όπως συμβαίνει στην κοιλιοκάκη. Και αυτά τα άτομα ενδέχεται να ωφεληθούν από την κατανάλωση προϊόντων χωρίς γλουτένη, όσον αφορά στα συμπτώματά τους. Πρόκειται για μία κατάσταση, ωστόσο, που δεν έχει πλήρως τεκμηριωμένη διάγνωση- ακόμη και οι γιατροί καταλήγουν σε αυτή εφόσον έχουν αποκλείσει κάθε άλλη παθολογία.

Συνήθως δε, οι περισσότεροι από εμάς κάνουμε διάγνωση του εαυτό μας και αυτό είναι ο μεγαλύτερος κίνδυνος.

4 βασικοί λόγοι για να μην κάνετε δίαιτα χωρίς γλουτένη:

• Τα προϊόντα χωρίς γλουτένη χρησιμοποιούν πρώτες ύλες σιτηρών που είναι πιο φτωχά σε θρεπτικά συστατικά. Το καλαμποκάλευρο για παράδειγμα είναι πιο φτωχό σε πρωτεΐνες, σίδηρο, θειαμίνη, ριβοφλαβίνη και φυλλικό οξύ.

• Πολλές φορές αντί να στραφείτε σε αποκλεισμό της γλουτένης από τη διατροφή σας, η λύση μπορεί να είναι η επιλογή σιτηρών ολικής άλεσης όπως για παράδειγμα τα δημητριακά πρωινού ολικής άλεσης, τα ζυμαρικά, το ψωμί και αλεύρι ολικής άλεσης! Και αυτό διότι υπάρχει η άποψη που κατηγορεί την υπερπληθώρα επεξεργασμένων σιτηρών στην καθημερινότητά μας για την λεγόμενη ευαισθησία στη γλουτένη.

• Η γλουτένη αφορά σε τρόφιμα από την ομάδα του αμύλου που πρέπει να αποτελεί το 50% των ημερήσιων ενεργειακών σας αναγκών. Δεν θα ήταν θεμιτό λοιπόν, να αντικαταστήσετε αυτά τα τρόφιμα με πρωτεΐνη (πχ κρέατα).

• Τα προϊόντα χωρίς γλουτένη δεν περιέχουν σχεδόν καθόλου φυτικές ίνες σε αντίθεση με τα ολικής αλέσεως προϊόντα που συστήνονται καθημερινά. Έτσι δεν απολαμβάνει κανείς τα οφέλη των φυτικών ινών που είναι ο κορεσμός, η καλή λειτουργία του εντέρου αλλά και το μικρότερο θερμιδικό περιεχόμενο του τροφίμου που τα περιέχει. Για παράδειγμα: 1⁄2 φλ καλαμποκάλευρου περιέχει 5γρ φυτικών ινών και αποδίδει 236 θερμίδες ενώ 1⁄2 φλ αλεύρι σίτου ολικής άλεσης περιέχει 8γρ φυτικών ινών και αποδίδει 200 θερμίδες.

Είναι σημαντικό λοιπόν, για να μην στερείστε βασικά θρεπτικά συστατικά να είστε συνειδητοποιημένοι και να αναγνωρίζετε τις πραγματικές ανάγκες σας. Αν λοιπόν η ανησυχία σας έχει να κάνει με το βάρος, πριν απογοητευτείτε ακόμη μια φορά από μία –ομολογουμένως δύσκολη στην εφαρμογή της- δίαιτα που τελικά δεν δουλεύει, σκεφτείτε το εξής: αν η γλουτένη υπήρχε ανέκαθεν στη διατροφή σας– πώς ξαφνικά έγινε η αιτία που παχαίνετε;

Να θυμάστε! Οι μαγικές λύσεις, το αδυνάτισμα με θαυμαστά, εξωτικά συστατικά ή με τον αποκλεισμό ένοχων, κακών τροφίμων, μπορεί να μοιάζουν εντυπωσιακά και πολλά υποσχόμενα, όμως απέχουν πολύ από τις πραγματικές και ρεαλιστικές λύσεις, όπως είναι η σωστή και ισορροπημένη διατροφή, με έλεγχο στο μέγεθος της μερίδας, οργάνωση και σωστές διατροφικές συνήθειες που μπορείτε να διατηρήσετε για μια ζωή...