Νέα μέθοδος για το «ορμονικό ξύπνημα» στην εξωσωματική

Επιστήμονες στη Βρετανία -μεταξύ των οποίων δύο Έλληνες- χρησιμοποίησαν με επιτυχία μια νέα ασφαλέστερη μέθοδο για να διεγείρουν ορμονικά τις ωοθήκες των γυναικών, που είχαν καταφύγει σε υποβοηθούμενη αναπαραγωγή, και να προκαλέσουν έτσι ωορρηξία, δηλαδή την απελευθέρωση ώριμων ωαρίων.  

Η νέα τεχνική ελαχιστοποιεί τον κίνδυνο υπερδιέγερσης των ωοθηκών και τις πιθανές -ακόμη και μοιραίες- επιπλοκές.

Ήδη δώδεκα μωρά γεννήθηκαν από μητέρες που, προκειμένου να ωριμάσουν τα ωάριά τους, είχαν κάνει ένεση της φυσικής ορμόνης κισπεπτίνης, αντί της συνήθως χρησιμοποιούμενης ανθρώπινης χοριακής γοναδοτροπίνης (hCG), μιας άλλης ορμόνης που είναι πιθανότερο να προκαλέσει υπερδιέγερση των ωοθηκών.

Οι ερευνητές του τμήματος Ιατρικής του Imperial College του Λονδίνου, με επικεφαλής τον καθηγητή Γουόλτζιτ Ντίλο, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό κλινικών ερευνών "Journal of Clinical Investigation", σύμφωνα με το BBC και τη βρετανική «Ιντιπέντεντ», δοκίμασαν τη νέα μέθοδο σε 53 υγιείς εθελόντριες στο νοσοκομείο «Χάμερσμιθ» της βρετανικής πρωτεύουσας. Μεταξύ των ερευνητών βρίσκονταν οι Αλέξανδρος Κομνηνός (Ιατρική Imperial) και Γεώργιος Χριστόπουλος (Μονάδα Εξωσωματικής Χάμερσμιθ).

Οι γυναίκες έκαναν μόνο μια ένεση κισπεπτίνης, η οποία επέφερε την ωρίμαση των ωαρίων σε 51 από τις 53 γυναίκες. Στις 49 γυναίκες επιτεύχθηκε εξωσωματική γονιμοποίηση των ωαρίων, τα οποία στη συνέχεια μεταφέρθηκαν στην μήτρα, ώσπου τελικά 12 γυναίκες έμειναν έγκυες - ένα καλό ποσοστό σε σχέση με την παραδοσιακή μέθοδο εξωσωματικής γονιμοποίησης.

Οι επιστήμονες θα συνεχίσουν με μεγαλύτερες κλινικές δοκιμές, κατ' αρχήν μεταξύ γυναικών που πάσχουν από σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών και οι οποίες αντιμετωπίζουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο για να εμφανίσουν σύνδρομο υπερδιέγερσης των ωοθηκών (υπερδιογκώνονται αρκετές φορές περισσότερο από το φυσιολογικό μέγεθός τους). Το σύνδρομο αυτό εμφανίζεται περίπου στο ένα τρίτο των γυναικών που καταφεύγουν σε ορμονοθεραπεία για συμβατική εξωσωματική γονιμοποίηση, συνήθως με σχετικά ήπια συμπτώματα όπως ναυτία και εμετούς. Όμως, στο 5% έως 10% των περιπτώσεων μπορεί να εμφανιστούν και σοβαρότερες δυνητικά θανατηφόρες επιπτώσεις, όπως βλάβη στα νεφρά.

Όπως δήλωσε ο Γουόλτζιτ Ντίλο, «το σύνδρομο υπερδιέγερσης των ωοθηκών είναι ένα μείζον ιατρικό πρόβλημα. Μπορεί να αποβεί μοιραίο σε σοβαρές περιπτώσεις και παρουσιάζεται σε γυναίκες που κάνουν θεραπεία για εξωσωματική και οι οποίες, κατά τα άλλα, είναι πολύ υγιείς. Χρειαζόμαστε πραγματικά πιο αποτελεσματικούς και φυσικούς τρόπους για να ενεργοποιούμε την ωρίμαση των ωαρίων στη διάρκεια της θεραπείας για εξωσωματική και τα αποτελέσματα της δοκιμής με κισπεπτίνη είναι πολύ υποσχόμενα».

Η κισπεπτίνη, η οποία ανακαλύφθηκε επίσης από βρετανούς ερευνητές το 2003, είναι μια φυσική ορμόνη που ενεργοποιεί την παραγωγή άλλων αναπαραγωγικών ορμονών στο σώμα της γυναίκας. Αντίθετα, με την χοριακή γοναδοτροπίνη, η οποία παραμένει στο αίμα για πολύ καιρό μετά την ένεση, η κισπεπτίνη διασπάται πιο γρήγορα, πράγμα που ελαχιστοποιεί τον κίνδυνο υπερδιέγερσης των ωοθηκών.
Στο μέλλον, οι νέες δοκιμές θα συγκρίνουν απευθείας την ασφάλεια και αποτελεσματικότητα της χρησιμοποίησης των δύο διαφορετικών ορμονών, της κισπεπτίνης και της χοριακής γοναδοτροπίνης.
«Πρόκειται για μια ενδιαφέρουσα έρευνα, που εντοπίζει ένα πρόσθετο νέο φάρμακο, το οποίο θα μπορούσε να κάνει ακόμη πιο ασφαλή την εξωσωματική γονιμοποίηση, που είναι ήδη μια ασφαλής διαδικασία», δήλωσε ο καθηγητής Ντέηβιντ Άνταμσον, εκ μέρους της Διεθνούς Ομοσπονδίας Εταιρειών Γονιμότητας. «Κι άλλες αποτελεσματικές στρατηγικές για την αποφυγή του συνδρόμου υπερδιέγερσης των ωοθηκών ήδη δοκιμάζονται κλινικά και το νέο φάρμακο (σ.σ. η κισπεπτίνη) θα πρέπει να περάσει μέσα από μεγάλες κλινικές δοκιμές για να επιβεβαιώσει την αποτελεσματικότητα, ασφάλεια και ισοδυναμία του με άλλα φάρμακα που σήμερα χρησιμοποιούνται», πρόσθεσε.