Η φθειρίαση (ψείρες) της κεφαλής ταλαιπωρεί πραγματικά πολλά παιδιά και ταυτόχρονα τις μαμάδες. Ιδιαίτερα στα νηπιαγωγεία και στα δημοτικά σχολεία μπορεί να πάρει μορφή επιδημίας. Η φθειρίαση δεν έχει σχέση με την καθαριότητα του κεφαλιού. Φθειρίαση μπορεί να παρουσιάσουν με την ίδια πιθανότητα, τόσο τα βρώμικα όσο και τα καθαρά κεφάλια.
Πού οφείλεται η φθειρίαση;
Οφείλεται σε ένα παράσιτο που λέγεται φθείρα (ψείρα) της κεφαλής. Είναι διαφορετική φθείρα (ψείρα) από τις φθείρες (ψείρες) του σώματος και του εφηβαίου. Η ενήλικη θηλυκή φθείρα(ψείρα) έχει μήκος 3-4 χιλιοστά και χρώμα γκριζωπό. Η αρσενική φθείρα (ψείρα) είναι λίγο πιο κοντή. Οι φθείρες (ψείρες) έχουν τρία ζευγάρια πόδια και δαγκάνες για να μπορούν να προσκολλώνται πάνω στην τρίχα. Η φθείρα (ψείρα) τρέφεται με αίμα, το οποίο απομυζά από το δέρμα της κεφαλής με την προβοσκίδα της, με αποτέλεσμα να προκαλεί έντονο ερεθισμό. Η διάρκεια ζωής της φθείρας (ψείρας) είναι περίπου 40 μέρες. Μέσα σε αυτό το διάστημα το θηλυκό γεννά περίπου 300 αβγά (7-10/ημέρα). Τα αβγά επωάζονται για περίπου 8 μέρες και η φθείρα (ψείρα) είναι έτοιμη σε 15-20 μέρες. Όταν εκκολαφτεί η νύμφη και βγει από το αβγό, το άδειο κέλυφος που μένει λέγεται κόνιδα. Οι κόνιδες έχουν άσπρο χρώμα και αναγνωρίζονται εύκολα. Εμφανίζονται με μεγαλύτερη πυκνότητα στη βρεγματική και στην ινιακή χώρα (πλάγια και πίσω πλευρά του κεφαλιού) του τριχωτού.
Πώς μεταδίδεται η φθειρίαση;
Η φθείρα ζει μόνο στον άνθρωπο και μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο. Μεταδίδεται εύκολα και γρήγορα εάν το παιδί χρησιμοποιήσει τη χτένα ή το καπέλο του πάσχοντα ή απλά εάν έρθει σε πολύ στενή επαφή με τον πάσχοντα.
Τι συμπτώματα παρουσιάζει η φθειρίαση;
Ο ερεθισμός που προκαλείται όταν η φθείρα απομυζά αίμα από το δέρμα οδηγεί σε κνησμό και έντονο ξεσμό, που μπορεί να προκαλέσει εκδορές και επιμολύνσεις του δέρματος. Έτσι λοιπόν, κάθε παιδί που ξύνει το κεφάλι του πρέπει να ελέγχεται για φθειρίαση. Αυτό που εύκολα μπορείτε να δείτε ,είναι τα αβγά της φθείρας που βρίσκονται κολλημένα στη βάση της τρίχας. Είναι πολύ μικρά άσπρα αβγά ,που όταν είναι πολλά σας δίνουν την εντύπωση ότι το παιδί έχει πιτυρίδα. Η διαφορά είναι ότι αυτά δεν πέφτουν με το τίναγμα των μαλλιών γιατί είναι κολλημένα στην τρίχα. Αν ψάξετε καλά θα βρείτε και φθείρες, που είναι πολύ μικρά ζωάκια χρώματος γκρίζου που περπατούν πάνω στο κεφάλι του παιδιού. Εάν το παιδί σας έχει για πολύ καιρό τις φθείρες δεν θα του προκαλέσουν κανένα άλλο ιατρικό πρόβλημα εκτός από τον κνησμό. Βέβαια ορθό είναι να γίνεται το συντομότερο δυνατόν η θεραπεία
Πώς θεραπεύεται η φθειρίαση;
1. Το παιδί πρέπει να χρησιμοποιήσει τα ειδικά shampoo που πολλές φορές συνοδεύονται και από την ανάλογη lotion. Υπάρχουν διάφορα shampoo στα φαρμακεία τα οποία μάλιστα μπορείτε να πάρετε και χωρίς ιατρική συνταγή. Τα περισσότερα χρησιμοποιούνται πάνω σε στεγνά μαλλιά. Βάλτε την ανάλογη ποσότητα shampoo στα μαλλιά και μετά τοποθετείστε λίγο χλιαρό νερό. Απλώστε καλά πάνω στο κεφάλι και μέσα στα μαλλιά το shampoo και αφήστε το για 10-20 λεπτά. Τα shampoo αυτά σκοτώνουν και τις φθείρες αλλά και τα αβγά τους.
2. Εάν 8-10 μέρες μετά την θεραπεία υπάρχουν ακόμα ζωντανές φθείρες στο κεφάλι του παιδιού σας, σημαίνει ότι το φάρμακο δεν ήταν αποτελεσματικό (εφόσον το έχετε χρησιμοποιήσει σωστά) και πρέπει να ενημερώσετε το γιατρό σας.
3. Αφαιρέστε τα αβγά από τις τρίχες. Τα αβγά είναι δυστυχώς κολλημένα πάνω στις τρίχες και πολύ δύσκολα πέφτουν. Χρησιμοποιείστε τις ειδικές χτένες που υπάρχουν στα shampoo. Επίσης μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ξύδι. Βάλτε πάνω στο κεφάλι του παιδιού ξύδι σε αναλογία ξύδι /νερό=1:1. Αφήστε το πάνω στο κεφάλι του παιδιού για 30 λεπτά και μετά τα αβγά θα αφαιρούνται με μεγάλη ευκολία.
4. Οι φθείρες δεν μπορούν να ζήσουν μακριά από το κεφάλι για χρόνο μεγαλύτερο των 24 ωρών Τα σεντόνια, οι κουβέρτες και οι μαξιλαροθήκες του παιδιού πρέπει να πλένονται με ζεστό νερό. Βάλτε τις χτένες του παιδιού σε δοχείο με το ειδικό shampoo για μια ώρα.
5. Ελέγξτε με προσοχή όλα τα μέλη της οικογένειας. Αν αφήσετε κάποιο μέλος χωρίς θεραπεία σύντομα θα κολλήσει τους άλλους.
6. Δεν χρειάζεται η προληπτική χορήγηση φαρμάκων σε άτομα που δεν έχουν φθείρες. Δεν σας προστατεύει αλλά αντίθετα η αλόγιστη χρησιμοποίηση των φαρμάκων θα οδηγήσει στην αχρήστευση τους. Την επομένη της θεραπείας το παιδί μπορεί να επιστρέψει στο σχολείο. Υπενθυμίστε του να μην μοιράζεται με τους άλλους τη χτένα και το καπέλο.