Βικτόρια Χίσλοπ: Με φόντο την Αμμόχωστο

Το νέο βιβλίο της Βικτόρια Χίσλολ \"Η ανατολή\" είναι εμπνευσμένο από την κλειστή πόλη της Αμμοχώστου. Μια πόλη τυλιγμένη στην ομίχλη των Τούρκων εισβολέων, που αναζητεί εδώ και 40 χρόνια τη δική της ανατολή.

Μια Ανατολή βυθισμένη στη σιωπή εδώ και 40 χρόνια. Ο χρόνος αµείλικτος. Οι αναµνήσεις όµως ανεξίτηλες. Απλώνεις το χέρι και θαρρείς πως µπορείς να την αγγίξεις. Κλείνεις τα µάτια και φαντάζεσαι εκείνα τα καλοκαίρια που δεν έχεις ζήσει, εκείνες τις βόλτες που δεν έκανες ποτέ, εκείνο το σπίτι που στοίχειωσε την ύπαρξή σου και ας µην το έχεις δει ποτέ. Αυτό είναι για µένα η Αµµόχωστος. Το λιµάνι που δεν µπόρεσα ακόµη να δέσω. Σε αυτή την πόλη, τη δική µου, την πόλη που δεν γνώρισα ποτέ και ας την ξέρω από τις ιστορίες των άλλων, αναφέρεται το νέο βιβλίο της διεθνούς φήµης συγγραφέως Βικτόριας Χίσλοπ που κυκλοφόρησε στα ελληνικά πριν από µερικές ηµέρες. Στο εξωτερικό, Η Ανατολή γνωρίζει ήδη τεράστια επιτυχία, αφού από τη δεύτερη κιόλας εβδοµάδα κυκλοφορίας του, το βιβλίο ανέβηκε στην 1η θέση στη λίστα των best sellers στους Times. ∆εν θα µπορούσα λοιπόν παρά να συναντήσω την Αγγλίδα συγγραφέα του βιβλίου κατά την επίσκεψή της στην Κύπρο και να της ζητήσω να µου διηγηθεί τη δική της ιστορία για την Αµµόχωστο, µε φόντο την ανατολή…Η ΑΝΑΤΟΛΗ
Τι ήταν ακριβώς αυτό που σας ενέπνευσε για να γράψετε την Ανατολή;
Μια πόλη πίσω από συρµατοπλέγµατα, ένας τόπος γεµάτος εγκαταλελειµµένα σπίτια και επιχειρήσεις. Η κλειστή πόλη της Αµµοχώστου είναι ένα µέρος, όπου 40.000 άνθρωποι εγκατέλειψαν τα υπάρχοντά τους και δεν επέστρεψαν ποτέ πίσω. Είναι µια πόλη γεµάτη αναµνήσεις.
Η ιστορία του βιβλίου είναι φανταστική;
Οι χαρακτήρες του βιβλίου είναι εντελώς φανταστικοί, αλλά το µέρος από µόνο του, η Αµµόχωστος είναι πραγµατική, οπότε µπορεί ενδεχοµένως και οι χαρακτήρες να είναι πραγµατικοί. Οι τσιµεντένιες κατασκευές και η παραλία είναι απολύτως απτά -και εγώ πάντα σκέφτοµαι ότι το σκηνικό των ιστοριών µου είναι χαρακτήρες από µόνοι τους. Έτσι και τώρα, το σκηνικό είναι ένας χαρακτήρας που δεν επινοήθηκε. Το πραξικόπηµα και η εισβολή του τουρκικού στρατού, επίσης δεν είναι φανταστικά γεγονότα. Αυτά τα γεγονότα συνέβησαν και προκάλεσαν καταστροφή στους ανθρώπους που ζουν στην Κύπρο…  Η ιστορία πάνω στην οποία δηµιούργησα την Ανατολή -δύο οικογένειες που έµειναν πίσω, όταν οι υπόλοιποι είχαν φύγει- είναι εντελώς δική µου. Έτσι χρησιµοποίησα τα γεγονότα και τις αληθινές τοποθεσίες ως δοµή για τη µυθοπλασία.
Γιατί δώσατε στο βιβλίο το συγκεκριµένο τίτλο;
Οι τίτλοι των βιβλίων µου έχουν πολλαπλές ερµηνείες. Ανατολή είναι το όνοµα του ξενοδοχείου, στο οποίο εκτυλίσσεται το µεγαλύτερο µέρος της ιστορίας. Επιπλέον, το ξενοδοχείο αυτό είναι διάσηµο επειδή είναι κτισµένο µε τέτοιο τρόπο που οι επισκέπτες του να απολαµβάνουν την ανατολή πέρα από τη θάλασσα. Εξίσου σηµαντικό είναι και το µήνυµα που εµπερικλείεται στη λέξη αυτή. Η ανατολή συµβολίζει κάτι καινούργιο. Είναι ένας υπαινιγµός για τη δυνατότητα ανοίγµατος της Αµµοχώστου.
Πόσο καιρό σας πήρε για να ολοκληρώσετε την Ανατολή;
Ήρθα στην Κύπρο για πρώτη φορά το 1978 σε µια τολµηρή περιπέτεια, όπου ταξίδεψα µε ένα µίνι βαν σε όλη την Ευρώπη και την Τουρκία πριν φτάσω στα κατεχόµενα. Τότε είδα για πρώτη φορά την Αµµόχωστο από µακριά. Κάποιος θα µπορούσε να πει πως η διεργασία για να γραφτεί αυτό το βιβλίο κράτησε κοντά σαράντα χρόνια. Σε πραγµατικό χρόνο, το γράψιµο της Ανατολής διήρκεσε περίπου τρία χρόνια.

Η Αμμόχωστος
Τι ήταν αυτό που σας έκανε να αφιερώσετε ένα από τα βιβλία σας στην Αµµόχωστο;
Όταν είδα αυτή την τεράστια έρηµη πόλη, που είχε κυριολεκτικά θαφτεί στην άµµο, µου φάνηκε σαν ένα θέµα που φώναζε για προσοχή. Είναι ένα µέρος γεµάτο ιστορίες και αναµνήσεις και για µια µυθιστοριογράφο γεµάτο µε χιλιάδες φανταστικές ζωές.
Να υποθέσω ότι για να γράψετε το βιβλίο προηγήθηκε µεγάλη έρευνα;
Για δυο σχεδόν χρόνια διάβαζα ιστορίες από τις συγκρούσεις στην Κύπρο και για το τι έγινε στις δεκαετίες του 1950 και του 1960. Υπάρχουν επίσης κι αρκετά σύγχρονα δηµοσιεύµατα, για παράδειγµα οι Times του Λονδίνου, έχουν καλύψει εκτενώς το θέµα. Βρήκα φωτογραφικό υλικό της περιόδου, συνάντησα πολλούς Κυπρίους και έκανα πολλές επισκέψεις τόσο στα κατεχόµενα όσο και τις ελεύθερες περιοχές.
Έχετε επισκεφθεί την πόλη φάντασµα;
∆εν έχω περάσει τα συρµατοπλέγµατα, αν και µπήκα στον πειρασµό να πηδήξω το φράκτη. Μου δόθηκε άδεια να επισκεφτώ την πόλη από ένα πρώην τουρκοκύπριο ηγέτη -τουλάχιστον έτσι νόµιζα, ότι µού δόθηκε- αλλά όταν ήρθα για την επίσκεψή µου, φαίνεται ότι µου είχαν αρνηθεί την άδεια. (Κατάλαβα ότι αυτό ήταν απόφαση της Άγκυρας, δεν ήταν πολύ ξεκάθαρο). Πέρασα πολύ χρόνο στην ταράτσα του δηµαρχείου το οποίο έχει µια εξαιρετική θέα σε ολόκληρη την περιοχή των Βαρωσίων και είδα πολλά περισσότερα από αυτά που µπορεί κάποιος να δει στην πλευρά της παραλίας.
Πώς αισθάνεστε όταν βλέπετε από µακριά την κλειστή πόλη της Αµµοχώστου;
Το πιο δυνατό συναίσθηµα, καθώς στεκόµουν κοντά στο αγκαθωτό συρµατόπλεγµα ήταν θυµός. Το ότι µου φώναζαν οι Τούρκοι στρατιώτες όταν πήγα εκεί για να βγάλω φωτογραφίες ήταν εξοργιστικό. Ήταν επιθετικοί και τα όπλα τα οποία κρατούσαν υποθέτω ήταν γεµάτα. Έβαλα τον εαυτό µου στη θέση κάποιου στον οποίο ανήκει µια από εκείνες τις περιουσίες. Ποιο δικαίωµα έχουν οι στρατιώτες να αρνούνται σε κάποιον να φωτογραφήσει το ίδιό του το σπίτι; Γενικότερα όταν είµαι κοντά στην πόλη αισθάνοµαι λυπηµένη. Είναι µια θλίψη το γεγονός ότι µια πανέµορφη πόλη κοιµάται κυριολεκτικά, ή όπως θα µπορούσε κάποιος να πει… βρίσκεται σε κώµα. Πάντα έχω την αίσθηση ότι µε παρακολουθούν όταν βρίσκοµαι εκεί.
Τι σηµαίνει για εσάς σήµερα η Κύπρος και η Αµµόχωστος;
Οι λέξεις που έρχονται στο µυαλό µου είναι ζωές που χάθηκαν και χαµένες ευκαιρίες. Είναι τροµακτική σπατάλη να βλέπεις αυτό το πανέµορφο νησί µε τις τόσες προοπτικές, να είναι µοιρασµένο και να µην ολοκληρώνει τις δυνατότητές του. Αυτό είναι ένα µέρος που µε κάνει να νιώθω ένα κενό, ότι κάτι δεν έχει τελειώσει. Είναι σαν κάτι που αφέθηκε στον αέρα.

Τα βιβλία μου
Κρήτη, Γρανάδα, Θεσσαλονίκη και τώρα Αµµόχωστος. Πώς επιλέγετε τους προορισµούς στους οποίους εκτυλίσσονται οι ιστορίες σας;
O τόπος είναι ο χαρακτήρας. Ο τόπος µπορεί να καθορίσει ποιοι είµαστε, τις ζωές και τη διάθεσή µας, οπότε ναι είναι σηµαντικός για µένα στο γράψιµό µου. ∆εν θα µπορούσα να µετακινήσω κάποιες από τις ιστορίες µου και να τις µεταφέρω κάπου αλλού.
Το πρώτο σας βιβλίο το Νησί αναφερόταν στην Ελλάδα, τι σηµαίνει πλέον για εσάς η χώρα αυτή;
Πολύ απλά ένα µέρος που αγαπώ.
Ποιο είναι το καλύτερο και ποιο το χειρότερο πράγµα στην Ελλάδα;
Το καλύτερο πράγµα στην Ελλάδα είναι οι περισσότεροι άνθρωποι. Το χειρότερο είναι µερικοί από τους ανθρώπους της.

Η δική μου ιστορία
Τι διαβάζατε ως παιδί;
Όλοι διαβάσαµε την Enid Blyton η οποία µας έκανε να θέλουµε να αγωνιστούµε µέσω ενός βιβλίου. Αυτή είναι µια καλή συνήθεια για να µάθει κανείς.
Γράφατε κιόλας µικρή;
Κατά κάποιο τρόπο διατηρούσα ένα ηµερολόγιο από τότε που ήµουν περίπου δέκα ετών. Κάναµε µαθήµατα δηµιουργικής γραφής µέχρι τα δεκατέσσερα και ύστερα σταµατήσαµε.
Πότε γράψατε το πρώτο σας µυθιστόρηµα; 
Τότε µε το Νησί. Αυτό ήταν το πρώτο κοµµάτι δηµιουργικής γραφής που έκανα από τότε που ήµουν δεκατεσσάρων ετών. Είχα ένα κενό τριάντα χρόνων.
Πώς ξεκινήσατε το γράψιµο;
Σαν µυθιστοριογράφος (γιατί ήµουν δηµοσιογράφος πριν) άρχισα να γράφω όταν µου ήρθε µια ιδέα. Μια επίσκεψη στη Σπιναλόγκα µου έδωσε την έµπνευση. ∆εν µπορώ να γράψω χωρίς έµπνευση. Αν είναι εκεί θα γράψω, αν όχι, δεν µπορώ.
Ποιοι είναι οι αγαπηµένοι σας συγγραφείς;
Οι Emily Bronte, Donna Tartt, Ian Mc Ewan και Javier Marias.
Ποιο από τα βιβλία που διαβάσατε σας επηρέασε περισσότερο;
Τα Ανεµοδαρµένα Ύψη της Emily Bronte. Είναι ένα µυθιστόρηµα, όπου ο τόπος καθορίζει τις προσωπικότητες των χαρακτήρων και σχεδόν και τις µοίρες τους. Το διάβασα όταν ήµουν δεκατεσσάρων ετών και το έχω ξαναδιαβάσει πολλές φορές από τότε.
Τι διαβάζετε τώρα;
∆ιαβάζω το We are all completely beside ourselves της Karen Joy Fowler. Είναι µια Αµερικανίδα συγγραφέας και ήταν στο short list για το βραβείο λογοτεχνίας Booker.
Υπάρχει κάτι προσωπικό για εσάς που ο κόσµος θα ξαφνιαστεί όταν το ακούσει;
Προγραµµατίζω να κάνω ένα τατουάζ.
Τα επόµενά σας συγγραφικά πλάνα ποια είναι; 
Αφού τελειώσω µε τις περιοδείες για την προώθηση της Ανατολής σε Αγγλία, Νορβηγία, Κύπρο και Ελλάδα, θα αρχίσω ξανά το γράψιµο. Το επόµενό µου βιβλίο θα αποτελείται από µικρά διηγήµατα.