Μεγάλη Δευτέρα - Ο Ιοσήφ Παγκαλος και η ξηρανθήση συκή

Η αγία μας Εκκλησία μάς καλεί σήμερα να εισέλθουμε στην Αγία και Μεγάλη Εβδομάδα. Λέγεται Μεγάλη, όχι γιατί εμπεριέχει περισσότερες ώρες, αλλά τα γεγονότα που καλούνται οι πιστοί να ζήσουν είναι θεολογικά σωτήρια, σπουδαία και πανίερα.  

Σήμερα η Εκκλησία τιμά τη μνήμη του Ιωσήφ του Παγκάλου και υπενθυμίζει, σύμφωνα με την ευαγγελική περικοπή, το γεγονός της καταρασθείσης και ξηρανθήσης συκής. Προβάλλεται ως παράδειγμα σωφροσύνης και πνευματικής εγρήγορσης το ιστορικό πρόσωπο της Παλαιάς Διαθήκης, ο Ιωσήφ ο Πάγκαλος, ο ενδέκατος γιός του Πατριάρχη Ιακώβ.

Ο Ιωσήφ βρέθηκε στην Αίγυπτο, αποτέλεσμα του φθόνου των αδελφών του. Ερμήνευσε το όνειρο του Φαραώ και έγινε σπουδαίος άρχοντας. Στο τέλος διακόνησε τους οικείους του, τους οποίους φιλοξένησε στην Αίγυπτο και φρόντισε στα δύσκολα χρόνια της πείνας. Ο περιφρονημένος Ιωσήφ καταξιώθηκε και αναδείχθηκε, με τη χάρη του Θεού, σε άρχοντα της Αιγύπτου.

Εδοξάσθη από το Θεό, ο οποίος διείδε την αντίσταση του απέναντι στις προκλήσεις «της δευτέρας Εύας», της αιγυπτίας γυναίκας του Πετεφρή. Ο Ιωσήφ παραμένει ζωντανό παράδειγμα στους ανθρώπους που αγωνίζονται και αντιστέκονται στις ποικίλες προκλήσεις της κάθε εποχής.

Την ίδια ημέρα προβάλλεται, μέσα από το Ευαγγέλιο, η διδασκαλία του Ιησού με το γεγονός της καταρασθείσης και ξηρανθήσης συκής. Η ακαρπία και ξηρότητα της τυπολατρίας της παλαιάς διδασκαλίας καταργείται με την παρουσία του Θεανθρώπου Λυτρωτή. Οι πιστοί καλούνται με αγώνα και προσευχή να αποκτήσουν καρπούς πνευματικούς, με την πίστη, την άσκηση και την ταπείνωση, ενθυμούμενοι τον κίνδυνο εκκοπής από το πνευματικό σώμα της Εκκλησίας, λόγω πνευματικής ακαρπίας και αλαζονείας.

Σήμερα το πρωί τελείται ο Εσπερινός με Θεία Λειτουργία των Προηγιασμένων Δώρων και το απόγευμα ο όρθρος της Μεγάλης Τρίτης, όπου η Εκκλησία υπενθυμίζει την παραβολή των δέκα παρθένων, οι οποίες ετοίμασαν τις λαμπάδες τους και περίμεναν το νυμφίο. Οι μεν πέντε ήσαν φρόνιμες (δηλ. επιμελείς και στη ψυχή και το σώμα) και ανέμεναν με εγρήγορση, οι δε άλλες πέντε ήσαν αμελείς και δεν είχαν την ανάλογη υπομονή και πνευματική εγρήγορση. Όταν ήρθε ο νυμφίος δεν ήσαν έτοιμες για την υποδοχή. Έτσι  η αμέλειά τους τις κράτησε εκτός του νυμφώνος.

Συνεπώς, οι πιστοί προτρέπονται, να παραμένουν έτοιμοι, επιμελείς και σε εγρήγορση, για να μην μείνουν «έξω του Νυμφώνος Χριστού», διότι δεν ξέρουν την ώρα και την ημέρα που ο Νυμφίος Χριστός έρχεται.
Έτσι εξηγείται γιατί τις πρώτες τρείς ημέρες η ακολουθία του όρθρου λέγεται και Νυμφίος διότι ξεκινά με το τροπάριο «Ιδού ο Νυμφίος έρχεται εν τω μέσω της νυκτός, …».

Επίσης, στο ιερό Ευαγγέλιο απόψε, στην ακολουθία του όρθρου της Μεγάλης Τρίτης, θα ακουστούν τα «ουαί» του ελέγχου από μέρους του Χριστού της τυπολατρίας και υποκρισίας των ανθρώπων. Αλλοίμονο, και τότε και σήμερα, σε όσους ευρίσκονται μακριά από το αληθινό θέλημα του Θεού.

Ο Χριστός δέχεται τους απλούς, ταπεινούς και αυθεντικούς και όχι τους αλαζόνες, υποκριτές και ανέντιμους. Ακολουθώντας την πορεία των παθών, μαζί με το Νυμφίο Χριστό, εντείνουν οι Χριστιανοί τον αγώνα ώστε να είναι σε εγρήγορση για να συναντήσουν επάξια το Νυμφίο της Εκκλησίας.