Τσιγάρα: Φόροι, πτώση στην αγορά και παράνομο εμπόριο

Εντός δύο ετών χάθηκε τζίρος της τάξης του 25% από την αγορά.

Σε σημαντική μείωση εσόδων για το κράτος αλλά και του κύκλου εργασιών στο εμπόριο οδήγησε η απόφαση αύξησης των φόρων επί των καπνικών προϊόντων, απόφαση η οποία λήφθηκε από την προηγούμενη κυβέρνηση τέλη του 2012.

Η συγκεκριμένη κίνηση κινήθηκε σε δύο βασικούς άξονες:
-Ενίσχυση των κρατικών εσόδων, μέσω αύξησης της φορολογίας στα καπνικά προϊόντα.
-Δικαιότερη φορολόγηση καπνού για στριφτά και έτοιμων τσιγάρων, προκειμένου τα δύο είδη να είναι πιο κοντά σε σχέση με την τιμή τους.

Πιο συγκεκριμένα αναφέρεται ότι η φορολογία για τα έτοιμα τσιγάρα αυξήθηκε από τα 110 στα 121 ευρώ ανά χίλια τσιγάρα. Παράλληλα, η φορολογία για τον καπνό των στριφτών τσιγάρων αυξήθηκε από τα 60 στα 150 ευρώ ανά κιλό, ποσότητα η οποία θεωρείται ανάλογη με χίλια, έτοιμα τσιγάρα.
 

Παρά τη μεγάλη αύξηση στη φορολογία το κράτος αντί να ενισχύσει, είδε τα έσοδά του να περιορίζονται από τη συγκεκριμένη αγορά, αφού τα δύο επόμενα χρόνια καταγράφηκε σοβαρή μείωση του κύκλου εργασιών. Η πτώση ξεπερνά το 25% συγκρίνοντας την κατανάλωση του 2014 με την αντίστοιχη του 2012, που είναι αφύσικα μεγάλη σε σχέση με την τάση διακοπής του καπνίσματος, η οποία υπολογίζεται στο 2% με 3% των καπνιστών σε ετήσια βάση.

Στελέχη από επιχειρήσεις που εισάγουν, τόσο έτοιμα τσιγάρα όσο και καπνό για στριφτά, τονίζουν ότι η αναθεωρημένη φορολογία έχει αυξήσει το παράνομο εμπόριο.

Σοβαρή πτώση στα έσοδα του κράτους
Για να γίνει πιο ξεκάθαρη η εικόνα σε σχέση με την αγορά των καπνικών προϊόντων και τις απώλειες του κράτους αναφέρεται ότι το 2012 οι κρατικές υπηρεσίες εισέπραξαν από τον εν λόγω κλάδο 209 εκατ. ευρώ. Με τη θέσπιση της νέας φορολογίας το ποσό μειώθηκε, με το κράτος να εισπράττει μόλις 203 εκατ. ευρώ το 2013. Περαιτέρω πτώση καταγράφηκε το 2014, έτος κατά το οποίο το κράτος εισέπραξε 196 εκατ. ευρώ, από τη φορολογία στην αγορά καπνικών προϊόντων.

Την ίδια ώρα το παράνομο εμπόριο, τόσο μέσω Κατεχομένων όσο και μέσω άλλων «υπόγειων» οδών εντός Δημοκρατίας επεκτείνεται. Η μείωση στην κατανάλωση έτοιμων τσιγάρων μειώθηκε κατά 23,5%, ενώ του καπνού σε ακόμη μεγαλύτερο ποσοστό το οποίο φτάνει το 45%. Η συνολική, νόμιμη αγορά καπνικών απώλεςε τζίρο της τάξης του 27%.  

Υπάρχει μάλιστα, υπολογισμός από εμπορικές εταιρείες οι οποίες δραστηριοποιούνται νόμιμα στη Δημοκρατία, ο οποίος δείχνει ότι τα τελευταία δύο χρόνια έχει χαθεί κύκλο εργασιών που φτάνει τα 55 εκατ. ευρώ, τον οποίο κέρδισε το παράνομο εμπόριο.

Δύο οι τάσεις στην αγορά για όσα πρέπει να αλλάξουν
Στην κυπριακή αγορά και δη εντός εμπορικών εταιρειών που εισάγουν καπνικά προϊόντα γίνεται μεγάλη συζήτηση για το εάν πρέπει το Υπουργείο Οικονομιών να αναθεωρήσει τα υφιστάμενα, φορολογικά δεδομένα επί των τσιγάρων (έτοιμων και στριφτών).

Πάντως, υπάρχουν διφορούμενες απόψεις, αφού ορισμένες εταιρείες θεωρούν πως πρέπει αφενός να μειωθεί η φορολογία στα καπνικά αλλά και πιο συγκεκριμένα ο φόρος στον καπνό για στριφτά να είναι χαμηλότερος από τα έτοιμα. Βασικό επιχείρημα για στήριξη της εν λόγω άποψης είναι πως ο καπνός για στριφτά πρέπει να είναι έστω και λίγο φθηνότερος από τα τσιγάρα, αφού ο καταναλωτής χρειάζεται να αγοράσει κι άλλα προϊόντα όπως φιλτράκια και χαρτάκια. Από την άλλη πλευρά τονίζεται πως πρώτο μέλημα της πολιτείας θα πρέπει να είναι η πάταξη της παρανομίας και όχι η αναθεώρηση της φορολογίας, αφού αυτό θεωρείται ως το βασικό πρόβλημα της αγοράς, από όσους στηρίζουν τη συγκεκριμένη θέση.

Ήδη στον υπουργό Οικονομικών έχουν σταλεί απόψεις επί του προκειμένου, από εταιρείες που εισάγουν και πουλούν καπνικά προϊόντα στην Κύπρο.