Έκανε το παλιό καινούριο

Λάτρης της κυπριακής κουλτούρας και παράδοσης, ο αρχιτέκτονας Στεφάν Φυσεντζίδης, μας υποδέχεται στο Ερμού 300, ένα παραμυθένιο πολυχώρο στην Παλιά Λευκωσία, στον οποίο στεγάζεται το γραφείο και το σπίτι του, αλλά και το νέο «talk of the town» που δεν είναι άλλο από το Καφενείο Ερμού 300.

Πάνε περίπου δύο χρόνια από τότε που επισκέφτηκα για πρώτη φορά τον νεοαφιχθέντα -τότε- πολυχώρο στην οδό Ερμού 300, σε ένα γραφικό σημείο της Παλιάς πόλης, δίπλα στη «νεκρή» ζώνη. Στο παρελθόν, ο χώρος ήταν Χάνι και χρησίμευε για την υποδοχή και τη διανυκτέρευση των ταξιδιωτών και των ζώων τους. Το 2006 και έπειτα από εννέα χρόνια στο Παρίσι, ο αρχιτέκτονας, Στεφάν Φυσεντζίδης πήρε την απόφαση να επιστρέψει πίσω στην Κύπρο και γεμάτος όνειρα, φιλοδοξίες και νέες ιδέες, θέλησε να βάλει το δικό του λιθαράκι στην αναβίωση της Παλιάς Λευκωσίας. Κάπως έτσι, πήρε το παλιό Χάνι και το μεταμόρφωσε στο Ερμού 300. Στο μοντέρνο πολυχώρο, ο οποίος διατήρησε τα ιστορικά του στοιχεία, βρίσκεται το αρχιτεκτονικό του γραφείο, ένα showroom με φωτιστικά, έπιπλα, διακοσμητικά αντικείμενα και είδη υγιεινής, διαφόρων εταιρειών, αλλά και ένας ειδικός χώρος για τη διεξαγωγή εκδηλώσεων και σεμιναρίων. Τον περασμένο Ιούλιο, στη μεγάλη κεντρική αυλή, λειτούργησε το Καφενείο Ερμού 300 και σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα κατάφερε να προσελκύσει το έντονο ενδιαφέρον των κατοίκων της πρωτεύουσας και όχι μόνο. Με αυτή την αφορμή λοιπόν, συναντηθήκαμε ξανά με τον Στεφάν, στο Ερμού 300 και συγκεκριμένα στο Καφενείο (ή στον καφενέ του, όπως του αρέσει να τον αποκαλεί), όπου με χαλαρή διάθεση καθίσαμε στις χρωματιστές παραδοσιακές ψάθινες καρέκλες, πίνοντας παγωμένο καφέ. «Δύο χρόνια μετά από την τελευταία μας συνάντηση, τι άλλαξε στη ζωή σου;» τον ρώτησα. «Άλλαξε σίγουρα η κατάσταση στην Κύπρο. Ξέρω, κουραστήκαμε να ακούμε όλοι συνέχεια για την οικονομική κρίση, αλλά επηρέασε πολύ τον τομέα της αρχιτεκτονικής. Εκεί που ήμασταν σε μία πολύ καλή φάση και είχαμε αρκετές δουλειές σαν γραφείο, πλέον τις βρίσκουμε με το σταγονόμετρο. Ευτυχώς, η Ερμού είναι διαμορφωμένη με τέτοιο τρόπο, που είχαμε εναλλακτικό σχέδιο και έτσι ανοίξαμε το καφενείο». Ο συνδυασμός έντονων χρωμάτων είναι διάχυτος στο χώρο. «Πάντα χρησιμοποιώ πολύ χρώμα, γιατί σε κάνει να νιώθεις όμορφα. Έστω και αν είσαι στεναχωρημένος, αν μπεις σε ένα χώρο που οπτικά αποπνέει χαρά, τότε αλλάζει αυτόματα και η διάθεσή σου». Τον ρώτησα, αν περίμενε, ότι το Καφενείο Ερμού 300, θα είχε τόση απήχηση στον κόσμο. «Η αλήθεια είναι ότι δεν το περίμενα καθόλου. Δεν το διαφημίσαμε καν, έγινε από στόμα σε στόμα γνωστό. Ξαφνικά έγινε χαμός, ουρές να περιμένουν απ' έξω. Να φανταστείς με πήραν τηλέφωνο μέχρι και από τον Πύργο Τυλληρίας για να κάνουν κράτηση! Το όνειρό μου από τότε που επέστρεψα από το Παρίσι, ήταν να συμβάλω στην αναβίωση της Παλιάς πόλης. Φαίνεται ότι μέσα από την αρχιτεκτονική δεν τα κατάφερα. Δεν πειράζει, τα κατάφερα με ένα καφενείο!» μου δήλωσε με ένα χαμόγελο, που έκρυβε μέσα του μία μικρή δόση απογοήτευσης. Φρόντισα να του τονίσω, ότι σε αντίθεση με τους περισσότερους χώρους στην Κύπρο, το Ερμού 300, δεν χαρακτηρίζεται από το λιτό design, το απόλυτο λευκό και το μινιμαλισμό. «Δυστυχώς, αν και η αρχιτεκτονική στην Κύπρο έκανε τεράστια βήματα προόδου, υπάρχει και ένα μεγάλο κομμάτι μιμητισμού. Αν και η δουλειά μας σε υποχρεώνει να ενημερώνεσαι συνέχεια για τα νέα υλικά, τις τάσεις και τις νέες μεθόδους, οφείλεις να τιμάς την κουλτούρα σου. Και αυτό προσπαθήσαμε να κάνουμε εδώ, εξού και ανοίξαμε ένα παραδοσιακό καφενείο και όχι ένα café. Το μενού μας είναι καθαρά κυπριακό. Από ντόπια τσιμπήματα όπως λούντζα, χαλλούμι, χοιρομέρι, αναρή, κασκαβάλι και κουλούρια αρκατένα με λάδι και ρίγανη, μέχρι τα δικά μας κοκτέιλ όπως η Ζιβανόφσκα (η κυπριακή… καϊπιρόσκα) με ζιβανία, τριαντάφυλλο και φρέσκο χυμό λεμόνι, αλλά και τον Ουζογράφο που είναι σπιτική λεμονάδα, με ούζο, σόδα, αγγουράκι και χαλλούμι στο σέικερ. Δυστυχώς δεν έχουμε άδεια για εστιατόριο, ούτε μας επιτρέπεται να βάζουμε μουσική, σε αντίθεση με τους υπόλοιπους χώρους της Παλιάς Λευκωσίας, που η μουσική επιτρέπεται μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες. Οι διάφορες αρχές στέκονται τροχοπέδη στα σχέδιά μας. Αντί να βοηθούν τους νέους να επενδύσουν στην Παλιά πόλη και να της δώσουν ξανά ζωή, τους αποθαρρύνουν. Γιατί; Δεν ξέρω πραγματικά…». Τον ρώτησα πώς φαντάζεται την εξέλιξη του χώρου στην πορεία. «Όπως ήρθαν τα πράγματα, αυτό που θα θέλαμε να κάνουμε είναι ένα μέρος, ιδανικό για όλο τον κόσμο. Δεν κάνουμε κρατήσεις, δεν 'τρώει' κανείς πόρτα, δεν υπάρχουν κώδικες ντυσίματος και φυσικά επιτρέπονται τα ζώα. Θα θέλαμε να κάνουμε περισσότερες εκδηλώσεις, που να έχουν σχέση με την κυπριακή παράδοση, σε ό,τι αφορά το καλλιτεχνικό κομμάτι και επίσης τα Σαββατοκύριακα, στο χώρο να γίνονται παζαράκια, όπου νέοι δημιουργοί θα μπορούν να στήνουν τους πάγκους τους και να εκθέτουν χωρίς χρέωση τη δουλειά τους». Ανατρέχω στην προηγούμενή μας συνέντευξη. «Είσαι έξι χρόνια πλέον στην Κύπρο. Θυμάμαι μου είχες πει στο παρελθόν ότι ήρθες από το Παρίσι, γεμάτος όνειρα και πολλή ενέργεια. Νιώθεις ότι οι στόχοι σου άρχισαν σιγά-σιγά να υλοποιούνται; Είσαι ευχαριστημένος με τον τρόπο που εξελίσσονται τα πράγματα για σένα;» τον ρώτησα. «Όχι, καθόλου. Δυστυχώς τα όνειρά μου έγιναν εφιάλτες. Το μόνο όνειρο που ζω από την ημέρα που ήρθα, είναι η Ερμού». Του ζήτησα να μου πει τι είναι αυτό που του προκαλεί αυτή την έντονη δυσαρέσκεια. «Είναι αυτό που λέγαμε πριν. Πρώτα απ' όλα νιώθω ότι δεν είμαι στη χώρα μου. Για να επικοινωνήσω με κάποιον πρέπει να μιλήσω σε όλες τις άλλες γλώσσες εκτός από τη δική μου. Ζούσα στο Παρίσι, που ήταν καταπληκτικό σε όλους τους τομείς. Ειδικά στο θέμα της δημιουργίας. Στην Κύπρο ψάχνεις μία καλλιτεχνική διέξοδο και δεν τη βρίσκεις. Ευτυχώς που υπάρχει η θάλασσα, το βουνό και τα χωριά και μπορείς να ανασάνεις. Τώρα με το καφενείο, είναι η πρώτη φορά στην Κύπρο που νιώθω ότι αιωρείται μία καλή διάθεση, ένα χαμόγελο. Μόλις μπω στο Ερμού 300, λέω ότι αξίζει τον κόπο να το πολεμήσω. Νομίζω ο κόσμος άρχισε να ξυπνά και ειδικά εμείς οι νέοι. Εύχομαι κάποια μέρα να ξυπνήσουν και τα άτομα που πρέπει».