Έξι χρόνια χωρίς τον Άντη Χατζηκωστή [βίντεο]

Ο Χρόνος, με κάποιον τρόπο, προδικάζει τα πάντα, πόσο μάλλον το ανεξαργύρωτο της ευγνωμοσύνης για κάτι που υπήρξε η ανεξάντλητη δωρεά μιας γενναιοδωρίας που έρχεται ακατάπαυστα από το μέλλον.

Αυτός είναι, θαρρώ, ο τρόπος του Άντη να συνεχίζει να υπάρχει, πέρα από το κοινό, επονείδιστο μέτρο της ανθρώπινης μικρότητας, με τη χειρονομία του μεγαλείου που κρύβει το σχήμα και τις διαστάσεις της μεγαλοσύνης του. Σαν τον ψίθυρο που είναι πλουσιότερος σε νεύματα από την πιο σπουδαιοφανή φράση, και σαν την απομνημόνευση μιας απλής χειρονομίας που συμπυκνώνει ολάκερη τη ζωή στο πάντα ζωντανό και εν έργω παράδειγμά της.

Γιατί να μνημονεύεις τον Άντη, σημαίνει να απομνημονεύεις, πράξει και έργω, όλα όσα εκείνος ιχνογράφησε με το πέρασμά του από τη ζωή, κατ’ επειγόντως τώρα, που επιβάλλεται να αρθρωθεί ένας λόγος για εκείνο που ήταν, αντίθετα με κάθε βίαιη εκθεμελίωση, η ορθοτόμηση ενός στέρεου οράματος για το μέλλον.

Τώρα, λοιπόν, που όλα γύρω μοιάζουν να καταρρέουν, μέσα στην «επερχόμενη για αιώνες βαρβαρότητα», καθώς έλεγε ο ποιητής, χάνοντας κάθε μέτρο, θεϊκό, κοσμικό ή ανθρώπινο, σάμπως να μην υπήρξε ποτέ ανάμεσά τους καμιά στερεότητα ή ασφάλεια, αναρωτιέμαι πόσο μας λείπουν άνθρωποι, ικανοί να λογαριάσουν και να λογαριαστούν με την ακριβοζύγιαστη δικαιοσύνη του μέτρου, να γειώσουν την άξεστη αμετροέπεια της δύναμης, να αδράξουν, με το δικράνι της φρόνησης, μέσα στην αενάως παρερχόμενη χίμαιρα των ανθρωπίνων, μια σκέψη τόσο δυνατή, που να αναστηλώνει το φως μέσα στο έρεβος…

Σκέφτομαι, καθώς συνέχεια μια θλιμμένη αύρα αντιφεγγίζει κάθε πέρασμα έξω από το γραφείο του Άντη εδώ στον τρίτο όροφο του «Δία», πως εκείνος ήταν ένας από αυτούς, κάτι περισσότερο από μια τραυματική απώλεια την οποία μπορεί να λειάνει, μέσα στη φλεγμαίνουσα θλίψη της συγκίνησης, το πέρασμα του χρόνου.

Ο άνθρωπος λειαίνεται έως ότου γίνει αόρατος έλεγε κάπως έτσι ο Ρενέ Σαρ, κι αυτό ήταν κυρίως η μοίρα των ποιητών, αλλά κι εκείνων που τολμούσαν να παρασταθούν στην έκθεση μιας κατακλυσμιαίας αναταραχής, στο όριο που το ανθρώπινο πασχίζει να αναλωθεί πέρα από τον εαυτό του, σε μια χειρονομία που ενώνει, μετεωριζόμενη, το Παν και το Τίποτα. Αόρατος, μα, όπως ο Άντης, διαρκώς ψηλαφήσιμος μέσα στης αγάπης την πλέρια ορατότητα.

Η επίκληση ενός άλλου κόσμου

Στα απρόσιτα και κάποτε τρομώδη σύμπαντα των επιχειρηματικών λειτουργιών, με τις σκληρές, αλύγιστες ιεραρχίες, όπου οι περισσότεροι αισθάνονται να συνθλίβονται στα γρανάζια αναίσθητων μεγαμηχανών, ο Άντης ήταν το θερμό ανάβλυσμα αλλά και η αθρόα επίκληση ενός άλλου κόσμου, εκεί όπου το πρώτο πρόσωπο προβάλλει με την ευθύτητα μιας ανυπόκριτης χειρονομίας, χωρίς διαμεσολαβήσεις, με τη συνεκτική εγγύτητα μιας απαράγραπτα προσφερόμενης παρουσίας. Ήταν το κατώφλι μιας ανεπιφύλακτης διαθεσιμότητας, που κληροδότησε σε όσους κρατούν σήμερα στα χέρια τους το έπαθλο αυτής της αφιλοκέρδειας, μιαν ανοικονόμητη χειρονομία, που αντισταθμίζει το αναπαλλοτρίωτο του ανθρώπινου μέσα στην άτεγκτη παντοδυναμία των αριθμών.

Και εκεί που όλα βυθίζονταν, άλλοτε με αθόρυβη δυσθυμία και άλλοτε με πάταγο, στο τέλμα της καθημερινής μέριμνας, έχοντας ως ορίζοντα την έλευση του επόμενου κοπιαστικού  εικοσιτετραώρου, ο Άντης ήταν ήδη ένας απαιτητικός συνεργάτης του μέλλοντος, ήταν, με την ψυχή και το μυαλό, αγκιστρωμένους στους ανέμους των πραγμάτων που έρχονταν, για να πηδαλιουχήσει ορθόπλωρα, να κρατήσει «αράγιστες» τις θαλασσογραμμές.  

Κοιτάζοντας τώρα γύρω, παντοτινά πολύτιμε και αδαπάνητε φίλε, τόσες ζωές και τόσα όνειρα αλύπητα να συνθλίβονται, συναισθανόμαστε πως το μεγαλύτερό σου επίτευγμα, ήταν ότι εμφύτευσες διάρκεια στα πράγματα, τόση, όση χρειάζεται μια στιγμή για ν’ αναλωθεί στο περιεχόμενο που την κάνει αιώνια.

Ότι χάραξες, με το χέρι αλάνθαστου γεωμέτρη στον χάρτη του απραγματοποίητου, ένα ταξίδι που πραγματοποιείται, τώρα, με πολλούς άλλους που δεν σε γνώρισαν, που δεν είχαν την τύχη να γίνουν σύντροφοι, συνεργάτες και φίλοι σου. Που δεν πρόλαβαν να διακρίνουν, μέσα στην ήρεμη αποφασιστικότητα των λόγων σου, το περίγραμμα των πραγμάτων που έρχονται, ν’ ακούσουν την ήσυχη βεβαιότητα μιας φωνής που ήδη, δίχως έπαρση, δεσπόζει στο μέλλον.

Σήμερα, λοιπόν, σε θυμόμαστε με τον ίδιο τρόπο που σε θυμόμαστε κάθε μέρα και θα σε θυμόμαστε πάντα. Σαν μια γλυκιά, λυπημένη, ανένδοτη ανάμνηση.

Και είναι παραμυθία αληθινή, που σε βλέπουμε, ατάραχος, να μας χαιρετάς από την όρθια στάση της ζωής, από την όχθη μιας ανθρωπιάς χωρίς όρια. Κι είναι το κούνημα του χεριού σου, μια υπόμνηση της θαρραλέας υπευθυνότητας, της ακαταγώνιστης προσπάθειας για το καλύτερο. Ξέροντας πως ο θάνατος, άλλο δεν είναι, από ένα πικρό παραλειπόμενο στην πηχυαία ομορφιά όσων υπήρξες...