Γιατί μερικοί άνθρωποι όταν «στρεσσάρονται» εμφανίζουν πιο συχνά διαταραχές που σχετίζονται με το στρες από κάποιους άλλους; Η ανάπτυξη και η ένταση των διαταραχών που σχετίζονται με το στρες καθορίζεται από την «ευαισθησία στο στρες». Γιατί όμως μερικοί άνθρωποι είναι περισσότερο ευαίσθητοι στο στρες από κάποιους άλλους;
Καταρχήν, μεγαλύτερες πιθανότητες για εμφάνιση κάποιας σχετικής με το στρες πάθησης παρουσιάζουν oι άνθρωποι στους οποίους υπάρχει ανάλογο κληρονομικό ιστορικό και ως εκ τούτου, γενετική προδιάθεση.
Το περιβάλλον από την άλλη, δηλαδή οι συνθήκες στις οποίες αναπτύσσεται κανείς, τα εξωτερικά ερεθίσματα που λαμβάνει και οι εμπειρίες του, διαδραματίζει σημαντικότατο ρόλο στο πως θα διαμορφωθούν οι αντιδράσεις του οργανισμού απέναντι σε ένα στρεσογόνο γεγονός. Μάλιστα, οι επιστημονικές μελέτες φαίνεται να συμφωνούν στην παραδοχή οτι οι εμπειρίες του ανθρώπου κατά τη διάρκεια των «κρίσιμων περιόδων» της ανάπτυξης έχουν καθοριστική και παρατεταμένη δράση στο σώμα, καθιστώντας τον οργανισμό περισσότερο ευάλωτο στο στρες και ως εκ τούτου περισσότερο επιρρεπή στις παθήσεις που σχετίζονται με το στρες. Η εμβρυική, η βρεφική, η παιδική (τα πρώτα 5 χρόνια ζωής θεωρούνται εξαιρετικά σημαντικά) και η εφηβική ηλικία χαρακτηρίζονται ως οι κρίσιμες περίοδοι της ανάπτυξης και οι εμπειρίες μας κατά τη διάρκεια αυτών των περιόδων έχουν μακροχρόνιες συνέπειες, «ρυθμίζοντας» την απάντηση του οργανισμού απέναντι στα στρεσογόνα γεγονότα κατά την ενήλικο ζωή!
Οι στρεσόγονοι παράγοντες που εμφανίζονται νωρίς στη ζωή, όπως το στρες της μητέρας κατά τη διάρκεια της κύησης (η επίδραση του στρες φαίνεται να είναι περισσότερο έντονη στο 1ο και 2ο τρίμηνο της κύησης), η παιδική παραμέληση ή κακομεταχείριση, η έλλειψη επαρκούς μητρικής φροντίδας ή ακόμη και ο πρώιμος αποχωρισμός από τους γονείς μπορεί να ασκήσουν μακροπρόθεσμες επιδράσεις. O λόγος της αυξημένης ευπάθειας έγκειται, σύμφωνα με έρευνες, στην πλαστικότητα του εγκεφάλου σε αυτές τις ηλικίες. Μεγάλο ενδιαφέρον δε παρουσιάζει το γεγονός οτι οι περιβαλλοντικές συνθήκες μπορεί να έχουν επίδραση στο γενετικό υλικό.
Τέλος, η ένταση και η διάρκεια του στρεσογόνου παράγοντα αλληλεπιδρούν με τους παραπάνω παράγοντες για να καθορίσουν την «ευαισθησία στο στρες».
Αν ανήκεις λοιπόν στην κατηγορία των ανθρώπων που είναι περισσότερο ευάλωτοι στο στρες, τότε σήμερα είναι η ιδανική μέρα για να μάθεις να ελέγχεις το στρες στη ζωή σου!