Γυναίκες πρόσφυγες: Το θέμα της Διεθνούς Ημέρας της Γυναίκας για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο

Οι πρόσφυγες έχουν όνομα και φύλο, δεν είναι απλά μπουλούκια που μετακινούνται από χώρα σε χώρα, που ξεβράζονται σε ακτές. Στην περίπτωση των γυναικών προσφύγων και αιτητριών ασύλου τα πράγματα είναι ακόμη χειρότερα, οι γυναίκες αυτές όχι μόνο δεν έχουν όνομα και αποτελούν ένα ακόμη αριθμό, δεν έχουν ούτε καν τα στοιχειώδη δικαιώματα.  

Είναι συχνά θύματα σεξουαλικής κακοποίησης, αναγκάζονται να ταξιδεύουν σε προχωρημένη εγκυμοσύνη γιατί φοβούνται το χωρισμό από τις οικογένειές τους, δεν λαμβάνουν τη στοιχειώδη υγειονομική περίθαλψη στα κέντρα υποδοχής ή στους καταυλισμούς, και πολλές φορές δέχονται λεκτική και σωματική βία στην προσπάθειά τους να προστατεύσουν τα παιδιά τους.

Χιλιάδες ιστορίες, που δεν τελειώνουν όσο η προσφυγική κρίση υφίσταται ακόμη, και όσο τα καραβάνια των προσφύγων θα παίρνουν το δρόμο για ένα καλύτερο αύριο. Οι ιστορίες των γυναικών αυτών ξεδιπλώθηκαν σε διήμερο σεμινάριο στις Βρυξέλλες, με αποκλειστικό θέμα τα δικαιώματα των γυναικών προσφύγων και αιτητριών ασύλου που οργάνωσε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (Women Refugees and Asylum Seekers in the EU).

Στη διάρκεια του σεμιναρίου, με αφορμή και την Ημέρα της Γυναίκας, εγκαινιάστηκε στο Parliamentarium, έκθεση φωτογραφίας της βραβευμένης Γαλλίδας φωτογράφου Marie Dorigny με τίτλο “DISPLACED. WOMEN REFUGEES AND ASYLUM SEEKERS IN THE EU”. Η έκθεση θα παραμείνει ανοικτή ως τις αρχές Ιουνίου.

“Θέλησα να δώσω στις γυναίκες αυτές μια υπόσταση, συχνά ακούμε για τις ιστορίες των προσφύγων, των γυναικόπαιδων, στις ουρές, στα σύνορα, στα κέντρα υποδοχής, οι γυναίκες αυτές έχουν όνομα, έχουν μια ιστορία να διηγηθούν” δήλωσε η βραβευμένη φωτογράφος, στα εγκαίνια της έκθεσης που έγιναν παρουσία, μεταξύ άλλων, της Βρετανίδας Ευρωβουλευτού Mary Honeyball, η οποία είναι εισηγήτρια έκθεσης για την κατάσταση των γυναικών προσφύγων και των αιτητριών ασύλου.

“Η έκθεσή μου περιλαμβάνει πολλά στοιχεία, αριθμούς, στατιστικά για τις γυναίκες αυτές και με τη βοήθεια της φωτογράφου Marie Dorigny, η έκθεση γίνεται ακόμη πιο ισχυρή, την ευχαριστώ γι` αυτό”, δήλωσε η Ευρωβουλευτής.

Στο σεμινάριο είχαν την ευκαιρία να μιλήσουν ο Πρόεδρος του ΕΚ Μάρτιν Σούλτς, Ευρωβουλευτές, μεταξύ αυτών ο Αντιπρόεδρος του ΕΚ Δημήτριος Παπαδημούλης, εκπρόσωποι της Κομισιόν, εκπρόσωποι της Διεθνούς Αμνηστίας και του UNHCR Eυρώπης, Βουλευτές μέλη της ΚΣΣΕ, μέλη του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου για το Φύλο, επικεφαλής της ισπανικής εθελοντικής ομάδας “Proactiva Open Arms”, μέλη των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, συγγραφείς, ακτιβιστές και δημοσιογράφοι.

“Θα συνεχίσουμε να έχουμε μια οδυνηρή κατάσταση. Οι πρόσφυγες συχνά απεικονίζεται ως μια απειλή για την κοινωνία μας. Είναι άνθρωποι που προσπαθούν να ξεφύγουν από τον πόλεμο, αφήνοντας τα πάντα πίσω τους για να πάνε σε ένα ασφαλέστερο μέρος. Αυτοί οι άνθρωποι χρειάζονται τη βοήθειά μας”, δήλωσε ο Πρόεδρος του ΕΚ.

Ο Σουλτς σημείωσε ότι η ΕΕ στηρίζεται στην αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών μελών και ότι στην συγκεκριμένη κρίση έχει φτάσει η ώρα να επιστρέψουμε σε ένα σύστημα που να βασίζεται σε συμφωνημένους κανόνες που εφαρμόζονται από όλους.

Συγκινητικές οι αναφορές των Ισπανών εθελοντών και των Γιατρών Χωρίς Σύνορα για τις μάχες που δίνουν καθημερινά για να διασώσουν τους πρόσφυγες και οι εκκλήσεις τους προς τα κράτη- μέλη να δώσουν τέρμα στην ανθρωπιστική κρίση και να περισώσουν την αξιοπρέπεια της ΕΕ.

“Η κοινωνία μπήκε στην πρώτη γραμμή, εμείς μπήκαμε στην πρώτη γραμμή και ξεπεράσαμε τα θεσμικά όργανα της ΕΕ”, αναφέρθηκε.

“Προσπαθούμε να μην αφήσουμε κανένα να πνιγεί, το 30% ων περιπτώσεων που φτάνουν στις ελληνικές ακτές δεν τα καταφέρνουν, οι αδίστακτοι τους δίνουν ψεύτικα γιλέκα, οι γυναίκες δεν ξέρουν κολύμπι, κρατάνε τα μωρά στην αγκαλιά, είναι έγκυες στον όγδοο μήνα, γίνεται εμπόριο και στην Ελλάδα και στην Τουρκία”, ανέφερε ο επικεφαλής της ΜΚΟ Proactiva Open Arms, Oscar Camps.

Eίπε ότι στη Βόρεια Λέσβο το 40% των προσφύγων είναι γυναικόπαιδα και ότι 8,000 σώθηκαν παρά τρίχα χάρη στις δικές τους προσπάθειες.

Η ακτιβίστρια Σούφι Nawal κρατώντας στα χέρια δύο πλαστικά μπουκάλια νερό, δήλωσε ότι αυτά τα πλαστικά μπουκάλια μπορούν να σώσουν ζωές γιατί μπορούν να γίνουν το σωσίβιο για τους πρόσφυγες, ένα γιλέκο διάσωσης για όλους εκείνους τους ανθρώπους που πέφτουν στην θάλασσα για μια καλύτερη ζωή και που οι λαθρέμποροι τους έχουν αφαιρέσει όλα τα υπάρχοντα.

Οι συμμετέχοντες δημοσιογράφοι, 82 στον αριθμό, από 22 χώρες της ΕΕ, είχαν την ευκαιρία να ανταλλάξουν απόψεις και εισηγήσεις, να μοιραστούν εμπειρίες και να λάβουν μέρος σε τρία εργαστήρια με θέματα τη βία κατά των γυναικών προσφύγων, τα δικαιώματά τους στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και την κοινωνική τους ενσωμάτωση.

Στο σεμινάριο αναφέρθηκε ότι τα ΜΜΕ έχουν μεγάλο ρόλο να διαδραματίσουν καθώς δίνουν φωνή και εικόνα σε μια πραγματικότητα που είναι ζωτικής σημασίας.

Το προσφυγικό, αναφέρθηκε, αποτελεί, θεμελιώδες ζήτημα που θα καθορίσει το μέλλον της ΕΕ. Πολλοί Ευρωβουλευτές επέκριναν έντονα τις Κυβερνήσεις των κρατών- μελών λέγοντας ότι με τη στάση τους οδηγούν το οικοδόμημα της ΕΕ σε καταστροφή και θα έπρεπε να ντρέπονται.

Συγκεκριμένα αναφέρθηκε ότι το 35% των προσφύγων που έχουν εισέλθει στην ΕΕ είναι γυναικόπαιδα που είναι πολύ πιο ευάλωτα. Τονίστηκε ότι η διάσταση του φύλου πρέπει να λαμβάνεται υπόψη και ότι οι γυναίκες πέφτουν συχνά θύματα εμπορίας και κακοποίησης και ότι πολλές φορές δεν γνωρίζουν καν τα δικαιώματά τους όσον αφορά την υποβολή αίτησης για άσυλο.

Σημαντικές αναφορές έγιναν και για τα ασυνόδευτα παιδιά πολλά από τα οποία εξαφανίζονται χωρίς να υπάρχουν οι θεσμοί για προστασία τους (σχολείο, υγειονομική περίθαλψη κλπ). Υπολογίζεται ότι 10,000 αγνοούνται σήμερα στην ΕΕ.

“Υποστηρίζουμε την ισότητα όλων των ανθρώπων, η Ευρώπη αυτή τη στιγμή αδυνατεί να εφαρμόσει αυτά που αποφάσισε για την ποσόστωση, 66,000 που εισήλθαν στην Ελλάδα έπρεπε να μετεγκατασταθούν και από αυτούς μόνο 250 πρόσφυγες πήγαν σε άλλες χώρες της ΕΕ, υπάρχει έλλειμμα ηγεσίας στην ΕΕ σήμερα”, δήλωσε ο Αντιπρόεδρος της ΕΕ Δημήτρης Παπαδημούλης.

Σημείωσε ότι δεν υπάρχουν εθνικές λύσεις στο προσφυγικό, και ότι δεν μπορεί να επιλυθεί με κλείσιμο συνόρων ή με μονομερείς ενέργειες ή ακολουθώντας το δόγμα `μακριά από τη δική μου την αυλή`.

Για τα ψυχολογικά τραύματα των γυναικών που πέφτουν θύματα πορνείας και κακοποίησης , για τις γυναίκες που υφίστανται βία και στην ίδια την οικογένειά τους πριν αναγκαστούν να ξεριζωθούν και να γίνουν πρόσφυγες, μίλησαν ακτιβιστές και εκπρόσωποι ΜΚΟ.
"Πολλές γυναίκες αναγκάζονται να πουλήσουν το κορμί τους για να προστατεύσουν τα παιδιά τους, χρειάζεται να υπάρχουν περισσότερες γυναίκες στα κέντρα υποδοχής οι οποίες να μπορούν να προσεγγίσουν τα θύματα και να τους παράσχουν βοήθεια και συμβουλές”, αναφέρθηκε.

“Πρέπει να σπάσουμε τη σιωπή, αυτό είναι το βασικό και δεν είναι αλήθεια ότι γνωρίζουμε τη κατάσταση, έχουμε μαρτυρίες και μελέτες αλλά δεν γνωρίζουμε το μέγεθος του φαινομένου για τις γυναίκες, αυτές που υποφέρουν περισσότερο είναι οι γυναίκες και γι αυτό πρέπει να ρίξουμε φως στην κατασταση”, ανέφεραν εκπρόσωποι γυναικείων οργανώσεων.

Εκπρόσωπος της UNHCR παρουσίασε έρευνα της οργάνωσης με μαρτυρίες γυναικών για τη βία, την οποία υπέστησαν στη διάρκεια του ταξιδιού τους προς την Ευρώπη και για την ανάγκη να υπάρχουν ξεχωριστά δωμάτια για γυναίκες και παιδιά στα κέντρα υποδοχής καθώς και περίθαλψη για τις βασικές τους ανάγκες.

Γυναίκες δημοσιογράφοι σε χώρες όπως το Βέλγιο και τη Γερμανία ανέφεραν πως έχουμε υποχρέωση ως δημοσιογράφοι να διηγηθούμε τις ιστορίες των γυναικών αυτών γιατί δεν είναι απλά νούμερα, αλλά αριθμοί που πολλαπλασιάζονται συνεχώς.

Σε ένα από τα εργαστήρια παρέμβαση έκανε και η Βουλευτής Ρούλα Μαυρονικόλα, η οποία σημείωσε ότι η Κύπρος μπορεί να μην είναι χώρα προορισμού, ωστόσο οι Κύπριοι γνωρίζουν από προσφυγιά. “Αυτοί οι άνθρωποι μεταναστεύουν για να νοιώσουν ασφάλεια,οι γυναίκες και τα παιδιά είναι τα μεγαλύτερα θύματα, χάνουν την ταυτότητα και αξιοπρέπεια τους και είναι σημαντικό να δούμε πως νοιώθει ένας άνθρωπος στην σειρά για ένα κομμάτι ψωμί και μια κουβέρτα”, σημείωσε.

Η κ. Μαυρονικόλα αναφέρθηκε στη σεξουαλική κακοποίηση των γυναικών και στη βία που υφίστανται λέγοντας ότι οι πρόσφυγες δεν ξεχνούν ποτέ και έχουμε υποχρέωση να επουλώσουμε τις πληγές τους. Είπε ακόμη ότι πρέπει να εξεταστεί το θέμα των γυναικών που μένουν έγκυες ύστερα από κακοποίηση, λέγοντας ότι στην Κύπρο, μετά την εισβολή θεσπίστηκε ειδική νομοθεσία για τις αμβλώσεις για να προστατευθούν γυναίκες που έπεσαν θύματα βιασμού.