Τα blues των Χριστουγέννων: Γιατί τότε και πως θα το αντιμετωπίσω!

Η μελαγχολία των γιορτών

Η περίοδος των Χριστουγέννων αναμένεται, για τους Χριστιανούς, να είναι περίοδος χαράς, ευτυχίας και πληρότητας. Εντούτοις, για αρκετούς ανθρώπους τα πράγματα δεν είναι έτσι. Κατά τη διάρκεια των Χριστουγέννων πολλοί είναι αυτοί που βιώνουν τα λεγόμενα "holiday blues" ή αλλιώς τη «μελαγχολία των εορτών» και μάλιστα σε σοβαρότερες περιπτώσεις μπορεί να πυροδοτηθεί κλινική κατάθλιψη. Αξίζει να σημειωθεί πως 1 στους 3 Έλληνες και 1 στις 2 Ελληνίδες δήλωσαν οτι τα Χριστούγεννα είναι συνυφασμένα με τη μελαγχολία, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα.

Όπως αναφέρουν οι ειδικοί, η μελαγχολία των εορτών μπορεί να οφείλεται στις συσσωρευμένες απαιτήσεις, οικονομικές και όχι μόνο, της εν λόγω περιόδου (ψώνια, στολισμοί, δώρα, συναντήσεις) και κατά συνέπεια στο έντονο στρες που αυτές προκαλούν, καθώς επίσης στις αυξημένες προσδοκίες των ανθρώπων για τη συγκεκριμένη περίοδο. Αναμένοντας για παράδειγμα το πολυπόθητο "πνεύμα" των εορτών και τη "μαγεία" των Χριστουγέννων. Επιπρόσθετα, η εμπορευματοποίηση των Χριστουγέννων μπορεί να δημιουργήσει σκέψεις ανεπάρκειας και συγκρίσεις με άλλους ανθρώπους που φαίνεται να έχουν και να απολαμβάνουν περισσότερα. Πέραν τούτων, ο βομβαρδισμός των μέσων μαζικής ενημέρωσης και των κοινωνικών δικτύων με εικόνες λαμπερών, χαμογελαστών οικογενειών και φίλων καθώς επίσης η έμφαση στις "τέλειες" κοινωνικές δραστηριότητες, περαιτέρω μπορεί να δημιουργήσουν συναισθήματα στρες και θλίψης, κυρίως σε ανθρώπους που ζουν μόνοι ή που βίωσαν μια απώλεια ή ένα χωρισμό.

Αν βιώνεις τη μελαγχολία των εορτών, παραθέτουμε για σένα μερικές γενικές συμβουλές για να μειώσεις το στρες που συνοδεύει τις γιορτές.

1. Θέσε όρια στα χρήματα που θα ξοδέψεις (μπορείς να δημιουργήσεις χειροποίητα δώρα!), και στις κοινωνικές εκδηλώσεις στις οποίες θα παρευρεθείς. Δεν είναι ανάγκη να θέλεις να πας παντού και μπορεί να είναι αδύνατον να προλάβεις να κάνεις τα πάντα! Λέγοντας «ναι» όταν θέλεις να πεις "όχι" θα σε οδηγήσει σε συναισθήματα αγανάκτησης και έντασης.

2. Ελάττωσε τις προσδοκίες σου για αυτές τις μέρες, ακόμα κι αν ακούς συνεχώς για ιδανικές προγραμματισμένες εξόδους, εκδηλώσεις και οικογενειακές συγκεντρώσεις. Ειδικά οι μεγαλύτεροι χρειάζεται να συνειδητοποιήσουν πως, καθώς οι οικογένειες μεγαλώνουν, οι παραδόσεις επίσης αλλάζουν και να είναι ανοικτοί σε νέα έθιμα και διαδικασίες. Για παράδειγμα, αν τα ενήλικα παιδιά σας δεν μπορούν να έρθουν στο σπίτι, βρείτε νέους τρόπους για να γιορτάσετε μαζί όπως ανταλλάζοντας φωτογραφίες, βίντεος, ή μηνύματα.

3. Αναγνώρισε και αποδέξου τα συναισθήματά σου. Αν έχεις πρόσφατα βιώσει ένα μεγάλο στρεσογόνο γεγονός (όπως θάνατο αγαπημένου προσώπου, χωρισμό, αλλαγή στην κατάσταση υγείας, απώλεια εργασίας κτλ.), τότε είναι φυσιολογικό να αισθάνεσαι λύπη και θλίψη. Είναι εντάξει να κλάψεις ή να εκφράσεις τα συναισθήματά σου και δεν είναι ανάγκη να είσαι χαρούμενος/η μόνο και μόνο επειδή είναι περίοδος εορτών.

4. Επικεντρώσου στα καλά των γιορτών, όπως τον χρόνο για να δεις και να συνδεθείς με αγαπημένα πρόσωπα, να δημιουργήσεις νέες φιλίες ή την ευκαιρία να ανταλλάξεις ευχές και να ανταποδώσεις αγάπη, καλοσύνη, γενναιοδωρία.

5. Γίνε εθελοντής/όντρια. Η περίοδος των Χριστουγέννων ενδείκνυται για να εμπλακείς σε εθελοντικές δραστηριότητες και να αισθανθείς το ανώτερο νόημα των Χριστουγέννων, μέσα από τη στήριξη προς τους ανθρώπους γύρω σου. Ο αλτρουϊσμός και ο εθελοντισμός σε κάνουν να αισθάνεσαι καλύτερα για τον εαυτό σου και παράλληλα σε απομακρύνουν από την απομόνωση του σπιτιού και σου δίνουν την ευκαιρία να συνδεθείς με νέους ανθρώπους.

6. Διατήρησε τις υγιεινές σου συνήθειες. Οι υπερβολικές ποσότητες φαγητού και αλκοόλης δρουν ως στρεσογόνοι παράγοντες για τον οργανισμό και μπορεί να δημιουργήσουν αισθήματα ενοχών. Μπορείς να έχεις ένα υγιεινό σνακ πριν από τα καθιερωμένα γιορτινά τραπέζια, ούτως ώστε να μην το παρακάνεις με τα φαγητά και τα γλυκά. Επίσης, η παρατεταμένη αϋπνία δημιουργεί στρες και καταθλιπτική διάθεση, γι΄ αυτό μην υποτιμάς τον βραδινό σου ύπνο. Τέλος, εκμεταλλεύσου τις ηλιόλουστες χειμερινές μέρες για περπάτημα ή τρέξιμο! Με την άσκηση εκκρίνονται οι ορμόνες «ενδορφίνες», τα φυσικά αντικαταθλιπτικά του οργανισμού.

7. "Πάρε μια ανάσα". Αφιέρωσε στο εαυτό σου μερικά λεπτά απόλυτης ηρεμίας και αναζωογόνησης χωρίς περισπασμούς, εφαρμόζοντας μια τεχνική χαλάρωσης όπως διαλογισμό σε συνδυασμό με διαφραγματικές αναπνοές. Μπορείς επίσης να ακούσεις χαλαρωτική μουσική ή να διαβάσεις ένα βιβλίο.

8. Απέφυγε τις συγκρίσεις και εξασκήσου στην ευγνωμοσύνη. Απέφυγε τις συγκρίσεις και επικεντρώσου σε αυτά που έχεις κατακτήσει, υλικά και μη. Νιώσε ευγνώμων γι’ αυτά, γράψε ευχαριστήρια κάρτα ή διατήρησε ημερολόγιο στο οποίο θα γράφεις τους λόγους για τους οποίους αισθάνεσαι ευγνώμων. Αν το μυαλό σου βρίσκεται διαρκώς σε αυτά που δεν έχεις τότε πάντα θα σου λείπει κάτι, ακόμη κι αν είσαι ο πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο!

Τέλος, αν τα συναισθήματα στεναχώριας ή άγχους παραμένουν για καιρό και συνοδεύονται από σωματικές διαταραχές όπως κόπωση, υπνηλία ή αϋπνία, υπερφαγία ή ανορεξία, δυσχεραίνοντας τις καθημερινές σου δραστηριότητες τότε καλό θα ήταν να απευθυνθείς σε επαγγελματία ψυχικής υγείας για να λάβεις συγκεκριμένη θεραπεία.

Λάουρα Παναγή

Ψυχολόγος