AIDS: Μην κλείνεις τα μάτια!

Κύπρια οροθετική το κρύβει εδώ και 23 χρόνια!

Ο ιός HIV δεν κάνει διακρίσεις, όσο κι αν θέλουμε να πιστεύουμε πως κάνει. Η άγνοια γύρω από το AIDS σπρώχνει τους φορείς στη σιωπή. Μια σιωπή ίσως πιο επικίνδυνη και από τον ίδιο τον ιό, γι' αυτό και επαναφέρουμε το θέμα με τη βοήθεια ατόμων που γνωρίζουν από πρώτο χέρι τι θα πει HIV. Δύο οροθετικά άτομα και η Πρόεδρος του Κέντρου Υποστήριξης Φορέων του ιού AIDS (ΚΥΦΑ), Στέλλα Μιχαηλίδου, μοιράζονται μαζί μας ιστορίες που φαίνονται έξω από την κυπριακή πραγματικότητα. Κι, όμως, δεν είναι. Στην πρώτη, μία κυρία που πολλοί γνωρίζουν αλλά σχεδόν κανείς δεν ξέρει ότι κουβαλά τον ιό HIV, παντρεύτηκε και έγινε μητέρα αφότου είχε διαγνωστεί ως οροθετική. Στην άλλη ιστορία, ένας νεαρός άντρας εξιστορεί πώς κόλλησε τον ιό από την κοπέλα που σε λίγο θα γινόταν γυναίκα του. Τέλος, η κ. Μιχαηλίδου μάς αναφέρει την ιστορία μιας κοπέλας που τη συγκίνησε ιδιαίτερα.

«Είμαι οροθετική για 23 χρόνια»
Η Μιράντα (ψευδώνυμο) κουβαλά αυτό το μυστικό για 23 ολόκληρα χρόνια. Τα όποια δικά μας σχόλια είναι περιττά. «Στα τέλη της δεκαετίας του 1980, όταν τελείωσα το Λύκειο στην επαρχία Αμμοχώστου, ταξίδεψα στην Αθήνα για να σπουδάσω. Μαζί μου ταξίδεψε και ο σύντροφός μου. Ήταν εθισμένος στα ναρκωτικά. Όταν τον γνώρισα, κάπνιζε μόνο μαριχουάνα και επειδή ήθελα κι εγώ να είμαι in, το δοκίμασα και εγώ. Όταν πήγαμε στην Αθήνα, λοιπόν, κυκλοφορούσε πολύ η ηρωίνη αντί ελαφριά ναρκωτικά, που ήταν πιο δυσεύρετα. Ο σύντροφός μου μπήκε στον πειρασμό να τη δοκιμάσει και δυστυχώς πείστηκα και εγώ. Κάπου εκεί πρέπει να έγινε και το μοιραίο, ίσως από μολυσμένες σύριγγες. Νομίζω ο τότε σύντροφός μου κάπως έτσι κόλλησε τον ιό και μου τον μετέδωσε. Επιστρέψαμε στην Κύπρο με σκοπό να κάνουμε αποτοξίνωση, αλλά για να κάνει κανείς αποτοξίνωση πρέπει να περάσει από αναλύσεις. Έτσι έμαθα ότι είμαι φορέας του ιού HIV. Ήταν ένα τεράστιο σοκ για μένα και τους γύρω μου. Τότε ήταν ακόμη σχεδόν άγνωστη η ασθένεια, δεν είχαμε καλή ενημέρωση και ποτέ δεν περίμενες να συμβεί σε σένα. Αντιμετώπισα, όμως, με θετικότητα τα νέα δεδομένα και είπα ότι θα το παλέψω. Ήλπιζα να αντέξω πολλά χρόνια μέχρι να βρεθεί θεραπεία και τα κατάφερα. Μέχρι πριν από τρία χρόνια δεν είχα πάρει σχεδόν ποτέ φαρμακευτική αγωγή. Στο μεταξύ, οι δρόμοι μας χώρισαν με τον τότε σύντροφό μου και γνώρισα έναν άλλον άνθρωπο, με τον οποίο αγαπηθήκαμε πολύ. Του μίλησα ανοικτά και αυτός δεν άφησε το φόβο να μπει ανάμεσά μας. Παντρευτήκαμε και κάναμε μάλιστα ένα παιδί, αφού οι γιατροί με διαβεβαίωναν ότι υπήρχαν πολλές πιθανότητες να μη μετέφερα τον ιό στο παιδί μου. Μετά από μια περίοδο μεγάλης αγωνίας, γέννησα με καισαρική τομή. Μέχρι και σήμερα, όμως, το παιδί μου δεν είναι φορέας του ιού αλλά ούτε και ο σύζυγός μου. Το μυστικό μου το κρατώ για μένα. Έκτος από τους γονείς μου και το σύζυγό μου, δεν το ξέρει ούτε φίλος ούτε φίλη. Δεν θέλω ο κόσμος να με λυπάται. Δεν έχουμε βοήθεια από τα κράτος, παρά μόνο από οργανώσεις, όπως το ΚΥΦΑ, που αγωνίζονται για τα οροθετικά άτομα. Σίγουρα δεν υπάρχει όση ενημέρωση θα έπρεπε. Ο καθένας σκεφτεται ότι αν δεν έχει ο ίδιος τον ιό, τότε δεν τον αφορά το θέμα. Πρέπει, επιτέλους, οι άνθρωποι να δεχθούν ότι και αυτή είναι μια ασθένεια όπως όλες οι άλλες. Μερικές είναι, μάλιστα, πολύ πιο μεταδοτικές από αυτήν. Άρα, γιατί να μας αποφεύγουν, να μας βάζουν στο περιθώριο; Είμαστε καλά. Προσωπικά πιστεύω ότι θα ζήσω πολλά χρόνια ακόμη και θα δω το παιδί μου να παντρεύεται και να κάνει δικά του παιδιά. Αν η κοινωνία μάς αντιμετώπιζε πιο θετικά, θα νιώθαμε και εμείς ψυχολογικά καλύτερα. Η καλή ψυχολογία βοηθά σημαντικά στην υγεία μας. Θα ήθελα πολύ να βγω να μιλήσω επώνυμα, αλλά δεν θα ήθελα να με δαχτυλοδείχνουν. Επίσης, θα ήθελα να γνωρίσω άλλα άτομα με το ίδιο πρόβλημα, με σκοπό να ανταλλάσσουμε απόψεις και εμπειρίες. Αλλά ακόμη και αυτό δεν γίνεται, από φόβο μη μαθευτεί ποιος είναι φορέας και ποιος όχι. Γιατί να μην μπορούμε να βοηθηθούμε μεταξύ μας τουλάχιστον;».

Η διαφορά μεταξύ του AIDS και της αληθινής αγάπης
Ο νεαρός άντρας αναρωτιέται ποια είναι η διαφορά μεταξύ του AIDS και της αληθινής αγάπης, και μας εξιστορεί… «Φόβος. Ένα μυαλό μπερδεμένο. Μια κομμένη ανάσα σαν να προσπαθούσε η καρδιά να μην κτυπήσει και το μυαλό δεν την άφηνε. Δεν ήξερα ούτε πού πήγαινα ούτε τι έλεγα. Είχα μια απάθεια τυπωμένη στο πρόσωπο. Δεν μπορούσα να καταλάβω πώς έγινε. Δεν μπορώ ακόμη να πιστέψω τι μου ανακοίνωσε ο γιατρός. Οροθετικός, μου είπε, μα εγώ δεν πολυκατάλαβα τι είναι αυτό. Μετά που μου ανακοίνωσε ότι είμαι φορέας του HIV, η πρώτη ερώτηση είναι πόσες μέρες είχα. Ο γιατρός χαμογέλασε και μου απάντησε πολλές. Δεν κατανόησα τι έλεγε. Μπορούσα να προσβληθώ από ΑΙDS. Άρα, για ποιες μέρες μιλούσε; Το όνομά μου είναι Μ. Είμαι 31 ετών και κάποτε ήμουν αρραβωνιασμένος με την Ε. Γεννήθηκα και έζησα στη Λεμεσό. Μου αρέσει ο κινηματογράφος, το θέατρο και η μουσική. Το αγαπημένο μου φαγητό είναι η σούβλα. Πιστεύω ότι η οικογένεια είναι κάτι πολύ σημαντικό για έναν άνθρωπο. Χριστιανός ορθόδοξος. Υπηρέτησα τη θητεία μου. Δεν έχω παιδιά. Η ιστορία μου δεν έχει καμία διαφορά από την ιστορία άλλων παιδιών της ηλικίας μου. Με την Ε. ερωτευτήκαμε στα 16 μας. Η σχέση μας άντεξε για δώδεκα ολόκληρα χρόνια. Στα δέκα χρόνια αρραβωνιαστήκαμε. Η Ε. και εγώ ταξιδεύαμε αρκετά για δουλειά. Ένα καλοκαίρι η Ε. ταξίδεψε για δουλειά. Εγώ έμεινα στην Κύπρο, γιατί τότε μετακομίζαμε στο καινούργιο μας σπίτι. Ένιωθα ότι είχα βρει το άλλο μου μισό και ήμουν ο τυχερότερος άνθρωπος του κόσμου. Δύο μήνες πριν από το γάμο πήγαμε με την Ε. να κάνουμε αναλύσεις αίματος. Το κάναμε τακτικά από συνήθεια, μια και μπορούσε να συμβεί οτιδήποτε από ακάθαρτους δημόσιους χώρους ή/και από άλλα αίτια. Είχα ξυπνήσει και έπαιρνα τον πρωινό μου καφέ όταν ο Χ., ο χημικός και φίλος μας, με πήρε τηλέφωνο και με παρακάλεσε να περάσω να πάρω τα αποτελέσματα. Δεν έδωσα σημασία και έφυγα για το χημείο, αφού ήταν πολύ κοντά στο γραφείο μου. Μόλις μπήκα, ο Χ. με πήρε σε ένα μικρό γραφείο στο τέλος του διαδρόμου. Άρχισε να ρωτά διάφορες ερωτήσεις για τη σεξουαλική μου ζωή με την Ε. Είχα εκνευριστεί, γιατί είχε γίνει αδιάκριτος. Σε κάποια στιγμή τον σταμάτησα και με θυμό τον ρώτησα γιατί μου έκανε ερωτήσεις για την προσωπική μου ζωή. Μου απάντησε ότι ήμασταν και οι δύο οροθετικοί. Έκλεισα τα μάτια και άρχισα να κλαίω. Η γη δεν υπήρχε, την κατάπιαν τα νέα που μόλις ξεστόμισε ο Χ. Γονάτισε στο πάτωμα και έκλαιγε με λυγμούς. Δεν ήξερα τι να κάνω. Να προλάβω να χωνέψω τα λόγια, να παρηγορήσω τον Χ., να σκεφτώ την Ε. ή τις οικογένειές μας; Άφησα τον Χ. στο πάτωμα. Βγήκα από το κτίριο και μπήκα στο αυτοκίνητο. Άνοιξα την πόρτα του σπιτιού. Μπήκα στο υπνοδωμάτιό μας. Ξύπνησα την Ε. Της είπα τα νέα. Δεν αντέδρασε. Είχα μείνει άναυδος. Δεν καταλαβαίνω το λόγο. Έπρεπε να πανικοβληθεί. Θα γινόταν νύφη σε δύο μήνες. Γιατί δεν έκλαιγε; Γιατί δεν ξεσπούσε; Μήπως ήξερε; Άρχισε να κλαίει με λυγμούς και μου φώναζε να τη συγχωρήσω. Είχε κοιμηθεί με ένα συνάδελφο στο ταξίδι που έκανε. Στα δώδεκα χρόνια ήταν η πρώτη απιστία της. Δυστυχώς, όμως, μία που θα της στοίχιζε πολλά. Έκλεισα εισιτήρια για Αγγλία αμέσως. Πήγαμε στο MiddlesexHospital για περαιτέρω εξετάσεις. Μας πρόσφεραν, όμως, ψυχολογική στήριξη. Μας παρακολούθησαν για τρεις μήνες. Ο γάμος αναβλήθηκε, οι οικογένειές μας τρόμαξαν και χάσαμε και οι δύο τις δουλειές μας. Θυμάμαι κάπου έξω από το σταθμό Euston, της είπα ότι δεν μπορούσα να είμαι πλέον μαζί της. Όσο δύσκολο και να ήταν για μένα να βρω άλλη γυναίκα που να δεχτεί την οροθετικότητά μου, δεν μπορούσα να είμαι με κάποια που μετά από δώδεκα χρόνια, πέταξε τη ζωή μας για την ηδονή μιας βραδιάς. Γυρίσαμε από την Αγγλία με σπασμένα φτερά, αλλά με πλήρη ενημέρωση. Οι γιατροί μάς έδωσαν τα τηλέφωνα της Γρηγορίου Κλινικής στη Λάρνακα, για να συνεχίσουμε τη θεραπεία μας και να μπορούμε να προμηθευόμαστε τα φάρμακά μας. Πήρα τηλέφωνο αμέσως και έκλεισα ραντεβού. Μπήκα εκείνη την Πέμπτη μέσα στην κλινική. Μια κατάσταση χάους. Κανείς εκεί να με υποδεχθεί, ένα κακώς φωτισμένο καθιστικό και μια σιωπή που σου ξέσκιζε τα αφτιά και σου έβγαζε τα μάτια. Βγήκε έξω μια νοσοκόμα και με πήγε σε ένα μικρό δωμάτιο. Πήραν δείγματα αίματος και με σύστησαν στην ψυχολόγο της κλινικής, που βρισκόταν εκεί μόνο δύο φορές την εβδομάδα. Δυστυχώς, φυλλάδια στα ελληνικά δεν υπήρχαν, αλλά ούτε η υπέροχη ψυχολογική υποστήριξη από γιατρούς, νοσοκόμες και ψυχολόγους της Αγγλίας υπήρχε στην Κύπρο. Μετά από 2,5 χρόνια στην Κύπρο, κατάλαβα τις προσωπικές μαρτυρίες οροθετικών ατόμων στα περιοδικά. Ελλιπής η ενημέρωση στα σχολεία, το Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο (μόνο κάποιοι άξονες λειτουργούν), η Εθνική Επιτροπή να συστήνεται λίγο πριν από τις εκλογές, κανένα χρηματικό βοήθημα όμοιο με την υπόλοιπη Ευρώπη, κανένα σεμινάριο, καμία κοινότητα. Εγώ και η Ε. δεν έχουμε πια σχέση. Τη στηρίζω βέβαια, γιατί εγώ την αγαπώ πραγματικά. Δεν είμαι μίζερος και κρατώ την αξιοπρέπειά μου. Έχω τη δουλειά μου, το μισθό μου. Έχω ένα ωραίο παρουσιαστικό και όλοι αναρωτιούνται γιατί είμαι ακόμη άγαμος. Δυστυχώς, πολλές φορές περπατώ στην παραλία και σκέφτομαι ότι δεν διάλεξα εγώ αυτόν το γολγοθά. Αλλά δυστυχώς η γυναίκα που αγάπησα από το σχολείο, με έστειλε σε ένα ταξίδι απομόνωσης. Σε μια χώρα που δεν ξέρει ούτε καν τα βασικά για το HIV/AIDS. Δυστυχώς, στο μικρό μας νησί, κανείς δεν παίρνει σοβαρά το θέμα αυτό. Μάλιστα, αρκετοί λένε ότι καλά να πάθουμε. Ότι εμείς επιφέραμε στον εαυτό μας αυτήν την κατάληξη. Άρα δεν μας αξίζει βοήθεια. Απολαύσαμε σεξ και να τα αποτελέσματα. Καλά να πάθουμε.  Τα κρούσματα έχουν φτάσει σχεδόν τα οκτακόσια και αυτά είναι μόνο τα καταγραμμένα. Δεν θέλω να φανταστώ τον πραγματικό αριθμό των οροθετικών ατόμων στην Κύπρο. Οι κρατικές υπηρεσίες, πάντως, κάνουν εξαιρετική δουλειά στο να αγνοούν το θέμα πέρα από την 1η Δεκεμβρίου, που θυμούνται να κάνουν ψεύτικες διασκέψεις και να τυπώσουν καμιά εικοσαριά αφίσες για την κλινική. Ελπίζω να βρω μια κοπέλα να ανοίξω ένα σπίτι. Αλλά ποια κοπέλα χωρίς παιδεία στο θέμα θα θελήσει να κάνει οικογένεια με ένα οροθετικό άτομο; Ποιος γονιός στην Κύπρο ξέρει τι είναι αυτό το πράγμα; Ένας λανθασμένος χειρισμός μπορεί να αποβεί μοιραίος και το μυστικό να γίνει κοινή γνώση. Ό,τι χειρότερο αν ζεις σε μια μικρή κοινωνία. Ποια είναι η διαφορά μεταξύ του AIDS και της αληθινής αγάπης; To AIDS κρατά για πάντα! Η ιστορία μου δεν έχει καμία διαφορά από την ιστορία άλλων παιδιών της ηλικίας μου. Εγώ δεν έχω καμία διαφορά από κανέναν άλλον. Θέλω αγάπη, κατανόηση και στήριξη».

Τι λέει η Στέλλα Μηχαηλίδου, Πρόεδρος του Κέντρου Υποστήριξης Φορέων του ιού AIDS (ΚΥΦΑ)
«Ένα κυριακάτικο απόγευμα δέχθηκα ένα τηλεφώνημα από γνωστό μου άτομο ότι ήταν επείγον να συναντηθούμε, γιατί μια παιδική της φίλη διαγνώστηκε στο εξωτερικό οροθετική και ήταν σε άσχημη ψυχολογική κατάσταση. Συναντηθήκαμε στο σπίτι μου. Ήταν μία πολύ όμορφη κοπέλα, 26 ετών. Φαινόταν χαμένη, το βλέμμα της απλανές, γεμάτο φοβία και ανασφάλεια. Καθίσαμε, τους κέρασα καφέ και η νεαρή ξεκίνησε να μου διηγείται πώς μολύνθηκε. Ο σύντροφός της, με τον οποίο συζούσε τα τελευταία τρία χρόνια στην Κύπρο, της ανακοίνωσε, ενώ ήταν σε ταξίδι στο εξωτερικό, ότι διαγνώστηκε οροθετικός και ότι και εκείνη έπρεπε να κάνει το τεστ. Πανικόβλητη το έκανε και σε πέντε μέρες είχε τα αποτελέσματα. Θετική. Ένιωσε τον κόσμο να χάνεται κάτω από τα πόδια της. Την ίδια ημέρα επέστρεψαν στην Κύπρο, και εκείνη την Κυριακή που ήρθε στο σπίτι μου, το είχε πει στους γονείς της. Το συγκλονιστικό είναι ότι όταν τους το είπε ζητώντας στήριξη και αγάπη, η απάντησή τους ήταν ''Μην τολμήσεις να ξαναπατήσεις σε αυτό το σπίτι'' και όταν τους ρώτησε τι να κάνει, της απάντησαν ''Να πας να αυτοκτονήσεις''. Τη στήριξα για μια περίοδο δύο μηνών μέχρι που αποφάσισε να φύγει από την Κύπρο, γιατί φοβόταν μη μαθευτεί και στη δουλειά της. Τελικά βρήκε δουλειά στο εξωτερικό και έχει πολλή στήριξη από τη φίλη της, με την οποία και συγκατοικούν. Οι δικοί της ποτέ δεν την αποδέχτηκαν. Δυστυχώς, είμαι και πολύ συγκλονισμένη με τα τελευταία κρούσματα, πού πρέπει όλους να μας ανησυχήσουν. Αφορούν νεαρά παιδιά 14 και 15 ετών. Αυτό το γεγονός αποτελεί αποδεικτικό στοιχείο της ελλιπούς διαφώτισης. Επιτέλους, πρέπει να πάψουμε να στρουθοκαμηλίζουμε».
Κυρία Μιχαηλίδου, εξακολουθεί να υπάρχει η ίδια φοβία στην Κύπρο για το θέμα και προκατάληψη προς τα άτομα που είναι φορείς;
Δυστυχώς, υπάρχει ακόμη μεγάλη προκατάληψη. Για να αλλάξει αυτό πρέπει να αλλάξουμε τρόπο σκέψης και στάση συμπεριφοράς. Πιστεύω ότι το κράτος φέρει μεγάλη ευθύνη επί τούτου, διότι αν ενημέρωνε επαρκώς το γενικό πληθυσμό, τα πράγματα θα ήταν καλύτερα. Στην Κύπρο υπάρχει επίσης μεγάλη ομοφοβία. Γι' αυτό και είναι επιτακτική η ανάγκη να εναρμονιστεί με πολλές τροποποιήσεις του Συντάγματος για τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Τι κάνει η κυβέρνηση για αυτά τα άτομα;
Τα οροθετικά άτομα είναι στο περιθώριο και καθόλου στις προτεραιότητες του κράτους. Λογω του γεγονότος ότι η Κύπρος θεωρείται χώρα χαμηλής συχνότητας, η κυβέρνηση δεν έχει δώσει την απαραίτητη σημασία στο όλο θέμα. Η χαμηλή συχνότητα, βέβαια, είναι κάτι που μπορεί να ανατραπεί ανά πάσα στιγμή.
Έχει ξεκινήσει ο σχεδιασμός του Κέντρου Ημέρας;
Έχουμε κάνει τα αρχιτεκτονικά σχέδια, τα οποία έγιναν δωρεάν από τον αρχιτέκτονα Γιώργο Λεβέντη, και πήραμε τις πολεοδομικές άδειες. Αυτό που χρειαζόμαστε τώρα είναι οι άδειες οικοδομής. Κάνω έκκληση προς τους πολιτικούς μηχανικούς αν μπορεί κάποιος να κάνει τη μελέτη είτε δωρεάν είτε σε χαμηλή τιμή, να επικοινωνήσει με το τηλέφωνο του Κέντρου στο 25340505.

Ο ιός
Ο HIV, ο ιός που προκαλεί το AIDS, βρίσκεται σε ποσότητες ικανές για να μολύνουν το αίμα, το σπέρμα, τα κολπικά υγρά, τη βλέννη που καλύπτει το ορθό και το μητρικό γάλα. O ιός επιζεί στο περιβάλλον εκτός του ανθρώπινου οργανισμού για ελάχιστη ώρα. Ο ιός μεταδίδεται με το αίμα, με σεξουαλική επαφή χωρίς προφυλάξεις, με κοινή χρήση σύριγγας και από τη μητέρα στο νεογνό (κάθετη μετάδοση). Ο ΗΙV δεν μεταδίδεται από τον αέρα, από τις πισίνες, από τη θάλασσα, από την τουαλέτα, από τα πόμολα, από τα τρόφιμα και τα ποτά, από την κοινή χρήση ποτηριών, πιρουνιών, πιάτων, φλιτζανιών του καφέ, κ.λπ., από αντικείμενα και επιφάνειες γενικώς, από τα έντομα, από τα ζώα εν γένει, από το σάλιο, από τη σωματική επαφή, από χάδια, τριψίματα, μασάζ, από φιλιά, ακόμη και βαθιά φιλιά με τη γλώσσα, από ελιές στο δέρμα, από τον αμοιβαίο αυνανισμό ή αν κάποιος εκσπερματώσει πάνω μας σε δέρμα που δεν έχει αμυχές ή πληγές.

Τι γίνεται στην Κύπρο
Κατά την περίοδο 1986 μέχρι το τέλος του 2010, διαγνώστηκαν στην Κύπρο 681 οροθετικά περιστατικά. Από το σύνολο των 681 οροθετικών ατόμων (354 είναι Κύπριοι και 327 αλλοδαποί), οι 410 είναι κάτοικοι Κύπρου και οι 271 κάτοικοι εξωτερικού. Ο κύριος τρόπος μετάδοσης είναι η σεξουαλική επαφή (93%) και ακολουθούν η ετεροφυλική επαφή (60%) και η ομοφυλοφιλική επαφή (33%). Από το σύνολο των 681 οροθετικών ατόμων, 462 είναι άντρες και 219  γυναίκες. Οι κύριοι τρόποι μετάδοσης στους άντρες είναι η σεξουαλική επαφή ανάμεσα σε άντρες (49%) και η ετεροφυλική επαφή (43%), ενώ στις γυναίκες η ετεροφυλική σεξουαλική επαφή (95%). Ποσοστό 67% των περιστατικών που διαγνώστηκαν ανήκουν στις ηλικίες από 20 μέχρι 39.Ποσοστό 29% των περιστατικών που διαγνώστηκαν ανήκουν στις ηλικίες από 40 μέχρι 65+ και ποσοστό 4% στις ηλικίες 0-19.

Πηγή: Υπουργείο Υγείας / Εθνικό Πρόγραμμα AIDS