Πλούσια παραδοσιακή λαϊκή αρχιτεκτονική, εξαιρετικά οινοποιεία και πολλές επιλογές για φαγητό.
Αξίζει να πας ως το πανέμορφο Κοιλάνι απλά και μόνο για να επισκεφθείς την εκκλησία του Μονογενή, αφού θεωρείται ως η μοναδική παγκυπρίως που είναι αφιερωμένη στο Μονογενή Υιόν του Θεού! Φτάνοντας όμως στο Κοιλάνι, θα διαπιστώσεις ότι μια εκδρομή ως εκεί έχει κι άλλα πολλά να σου προσφέρει. Κατ’ αρχάς, το σημαντικό αυτό αμπελοχώρι της Λεμεσού έχει να επιδείξει πλούσια παραδοσιακή λαϊκή αρχιτεκτονική. Η εικόνα με τα στενά πλακόστρωτα ανηφορικά δρομάκια, τις κεραμιδένιες στέγες, τα γραφικά ανώγια, τους αυλόγυρους με τα πιθάρια, τα όμορφα μπαλκονάκια και τις καμάρες με τα ανάγλυφα πλαίσια στις εισόδους των σπιτιών τα οποία είναι κτισμένα με πελεκητή ασβεστόπετρα, αποτελεί το καλύτερο ‘ορεκτικό’ για τη γερή δόση παράδοσης που θα απολαύσεις στο Κοιλάνι.
Πού βρίσκεται
Το χωριό είναι τοποθετημένο κοντά στη δυτική όχθη του Κρυού ποταμού (παραπόταμος του Κούρη), σε υψόμετρο 820 μέτρων και σε απόσταση 36 χιλιομέτρων βορειοδυτικά της Λεμεσού. Για να φτάσεις στο Κοιλάνι πρέπει να βγεις από την έξοδο της Ερήμης και να ανηφορίσεις προς Κρασοχώρια, περνώντας διαδοχικά από Πάνω Κυβίδες και Βουνί.
Τι να δεις & τι να κάνεις
Φεύγοντας από τον Ιερό Ναό του Μονογενή με τα ανεκτίμητης αξίας κειμήλια, μην παραλείψεις να κατηφορίσεις προς το Αμπελουργικό Μουσείο που βρίσκεται λίγα μέτρα παρακάτω -και για τα δύο προαναφερθέντα σημεία, το κλειδί εισόδου έχει μια κυρία που μένει εκεί κοντά και την οποία θα εντοπίσεις μέσω της κυρίας Τιμοθέας, που δουλεύει στο Κοινοτικό Συμβούλιο (25471008). Στο συγκεκριμένο μουσείο, που στεγάζεται σε ένα πανέμορφο παλιό κτίσμα, εκτίθενται εργαλεία που έχουν σχέση με το φύτεμα και το μεγάλωμα του αμπελιού καθώς και άλλα που χρησιμοποιούνται για την επεξεργασία του σταφυλιού και την παρασκευή διαφόρων προϊόντων, ενώ εκεί μπορείς να δεις και μια πιστή αναπαράσταση ενός παλιού κυπριακού σπιτιού. Η κύρια εκκλησία του Κοιλανιού, που βρίσκεται στο κέντρο του χωριού, είναι αφιερωμένη στην Παναγία την Ελεούσα, ενώ εκεί βρίσκεται και το Εκκλησιαστικό Μουσείο με εικόνες του 13ου αιώνα καθώς και εικόνες από τον 18ο αιώνα οι οποίες συνδέονται κυρίως με αγιορείτικο εργαστήριο! Η τρίτη εκκλησία του χωριού, που βρίσκεται 3 χιλιόμετρα μακριά (στα μισά της διαδρομής προς Πέρα Πεδί) και είναι κτισμένη στην ειδυλλιακή κοιλάδα του Κρυού ποταμού, είναι αφιερωμένη στην Αγία Μαύρη. Κάνε μια στάση κάτω από τη φυσική σκέπη που σχηματίζει ο θεόρατος πλάτανος και αν είσαι τυχερός μπορεί να απολαύσεις και τους μικρούς καταρράκτες που δημιουργεί η βροχή στην πλαγιά του απέναντι λόφου. Η βόλτα στο Κοιλάνι πρέπει οπωσδήποτε να ολοκληρωθεί με επίσκεψη σε κάποιο ή κάποια από τα φημισμένα οινοποιεία του χωριού. Συγκεκριμένα, εδώ βρίσκεται το οινοποιείο Αγία Μαύρη (25470225), ο Βλασίδης (25471482, 99441574), ο Βάρδαλης (25470261) και ο Κώστας Ερημούδης (25334305). Προσωπικά, επισκέφτηκα τα πρώτα δύο και είχα την ευκαιρία να δοκιμάσω και φυσικά να αγοράσω ένα από τα καλύτερα Shiraz που φτιάχνεται στο νησί, αυτό του Βλασίδη που αποτελεί πλέον ένα οινοποιείο-στολίδι για την περιοχή, αλλά και το πολυβραβευμένο (μεταξύ άλλων με μεγάλο χρυσό στη Γαλλία) Μοσχάτο της Αγίας Μαύρης!
Πού να φας
Για μεζέ με μεγάλη ποικιλία σχάρας πρέπει να πας στην ‘Αγία Μαύρη’ (25470542) απέναντι από το ομώνυμο εκκλησάκι. Εκεί δίπλα βρίσκονται και ‘Τα Τρία Πεύκα’ (25470046), εστιατόριο όμως που λειτουργεί μόνο κατά τους καλοκαιρινούς μήνες προσφέροντας σούβλα, μακαρόνια του φούρνου και άλλα τέτοια. Για φαγητά της ώρας και είδη σχάρας μπορείς επίσης να καθίσεις σε ένα από τα ‘Κορίνεον’ (99608196), ‘Ξένιος Κ. Ρωτή’ (96512775) και το ‘Πολιτιστικό Κέντρο’ (25470542), τα οποία βρίσκονται μέσα στο χωριό, ενώ υπάρχει τέλος και η επιλογή του snack bar ‘Σκουλιάς’ (25470107) στο πάρκο.
Πού να μείνεις
Τα ενταγμένα στο σχέδιο του αγροτουρισμού και full εξοπλισμένα Mavrikios Village Apartments (25565763, 99642763), διατίθενται προς ενοικίαση προς €60-€65 (για δύο άτομα ανά βράδυ). Υπάρχει φυσικά και η επιλογή του Kilani Gardens (99604004) με τα 9 studio apartments, όλα με κουζινούλα (μάλιστα ένα από αυτά διαθέτει και τζάκι), όπου οι τιμές αρχίζουν από €25.