Φυσιοθεραπεία στην εγκυμοσύνη. Όσα πρέπει να ξέρετε για να μη φοβάστε

Η εγκυμοσύνη είναι η πρώτη φάση μετάβασης για πολλές γυναίκες στο νέο είδος ζωής που θα ακολουθήσει. Θα αλλάξουν αρκετές συνήθειες και καθημερινές τους ασχολίες όπως ακριβώς θα αλλάξει το σώμα τους κατά την ωραία αυτή εμπειρία.

Σε μερικές περιπτώσεις όμως οι αλλαγές αυτές φέρνουν και κάποιες ενοχλήσεις όσο αφορά το σώμα και ειδικά στα σημεία της μέσης και του αυχένα ή ακόμα και στο πυελικό έδαφος (περιτονία και μύες που προστατεύουν και βοηθούν τις λειτουργίες εσωτερικών οργάνων στη περιοχή της λεκάνης) που οδηγεί σε πρόπτωση μήτρας ή/και ακράτεια.

Πολλές γυναίκες πανικοβάλλονται στην ιδέα ότι θα χρειαστούν κάποιο είδος φυσιοθεραπευτικής αγωγής κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης επειδή πιστεύουν ότι αυτό μπορεί να βλάψει το μωρό τους.

Αυτό φυσικά δεν είναι η πραγματικότητα αφού πολλές φορές η φυσιοθεραπεία και άσκηση επιβάλλονται την περίοδο εγκυμοσύνης (μετά από συνεννόηση με γυναικολόγο) για καλύτερη σταθερότητα των μυϊκών ομάδων, αποφυγή τραυματισμού και καλύτερη προετοιμασία κατά το τοκετό. Η εγκυμοσύνη δεν είναι ασθένεια και έτσι δε χρειάζεται να παρέμβουμε με επεμβατικά μέσα αλλά με απλά φυσιοθεραπευτικά μέσα που αρμόζουν ανάλογα στη κάθε περίσταση.

Δυστυχώς το επάγγελμα των φυσιοθεραπευτών στη χώρα μας έχει ταυτιστεί με το μασάζ και την ηλεκτροθεραπεία και αυτό αμέσως προκαλεί έντονο βαθμό ανησυχίας όταν παραπέμπετε μια έγκυος για θεραπεία.

Οι θεραπείες ποικίλουν και συνήθως σε αυτές τις περιπτώσεις στηρίζεται το πρόγραμμα σε χειροκίνητη ορθοπεδική αποκατάσταση, διατατικές κινήσεις και ενδυνάμωση των τροποποιημένων μυϊκών ομάδων. Ακόμα και στις περιπτώσεις χρήσης ηλεκτροδιέγερσης με μηχάνημα φυσιοθεραπείας, η συχνότητα ρυθμίζεται έτσι ώστε να περνά μόνο μερικά χιλιοστά υποδόρια η ένταση για να εκκινήσει τη διαδικασία.

Η κάθε ασθενής έχει εξατομικευμένο πρόγραμμα ανάλογα με την περιοχή και είδος πάθησης της. Μπορεί να είναι ενοχλημένος αυχένας λόγω αλλαγής της δομής της μέσης (αυξημένο βάρος και αλλαγή κέντρου σταθερότητας του σώματος αλλάζει τη σωστή στάση), μπορεί να είναι ώμος από το ότι ξαπλώνει αρκετές ώρες η έγκυος σε εμβρυακή στάση ή ακόμα διάσταση του ορθού κοιλιακού από το φούσκωμα της κοιλιάς.

Το πιο συχνό φαινόμενο είναι η ενόχληση στη μέση ή στις ιερολαγώνιες αρθρώσεις(ένωση ιερού και λεκάνης) από το αυξημένο φορτίο και  απελευθέρωση ορμονών για χαλάρωση συνδέσμων που προκαλεί καταπόνηση σε συνδέσμους και αρθρώσεις με αποτέλεσμα την αστάθεια και πόνο. Ένας από τους λόγους είναι η αύξηση των εγκυμονουσών σε μεγαλύτερες ηλικίες για λόγους κυρίως καριέρας και επαγγελματισμού, περίοδος όμως που μειώνονται αρκετά οι σωματικές δραστηριότητες άρα το σώμα είναι και πιο ευάλωτο.

Κατά τη διάρκεια της φυσιοθεραπείας δε θα γίνει μόνο η διαδικασία μείωσης του πόνου αλλά ταυτόχρονα θα γίνεται και εκμάθηση για τη σωστή στάση, ποιους μύες πρέπει να κρατά η έγκυος δυνατούς, αύξηση σωματικής αντοχής καθώς επίσης εκπαίδευση για έλεγχο του πυελικού εδάφους για καλύτερο τοκετό και αποφυγή προβλημάτων της μήτρας μετά τον τοκετό.

Το πρόγραμμα πρέπει να περιλαμβάνει ασκήσεις κοιλιακών, ραχιαίων και γλουτιαίων οπωσδήποτε αφού είναι από τις ομάδες μυών που θα αυξηθεί ο φόρτος σταθερότητας τους κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Εννοείται ότι μια έγκυος θα προσέχει το τρόπο που σκύβει, την ορθοστασία για πολλή ώρα και ψηλοτάκουνα ειδικά τους τελευταίους μήνες εγκυμοσύνης.
Για γρήγορη ανακούφιση από το πόνο εκτελούνται μικρές, ήπιες κινήσεις για να αυξηθεί η κινητικότητα μια περιορισμένης περιοχής, σε συνδυασμό με μυϊκή μάλαξη για περαιτέρω χαλάρωση και στη συνέχεια προσθέτοντας τις ασκήσεις ενδυνάμωσης.  

Το επόμενο φαινόμενο είναι η διάταση του ορθού κοιλιακού που προκαλεί την αίσθηση κενού στη περιοχή του ομφαλού και επίσης εμποδίζει την επιστροφή της κοιλιακής περιοχής οπτικά στο προηγούμενο φυσιολογικό στάδιο. Ακόμα και αυτό μπορεί να διορθωθεί με μάθηση ασκήσεων ισομετρικής σύσπασης στη συγκεκριμένη περιοχή.
Όπως αναφέρθηκα προηγουμένως μπορεί να υπάρξει και πρόβλημα στο πυελικό έδαφος και να παρουσιαστεί ακράτεια με το φτάρνισμα ή βήχα. Αυτό μπορεί να επιλυθεί με εκγύμναση με τις ασκήσεις Κέγκελ τις οποίες μπορεί να καθοδηγήσει ένας φυσιοθεραπευτής και η ασθενής να τις εφαρμόζει στο σπίτι.  

Αν εγκυμονείτε και χρειαστεί να κάνετε φυσιοθεραπεία μην ανησυχήσετε γιατί κανένας σωστός επαγγελματίας δε θα έκανε οτιδήποτε που θα έβλαπτε το παιδί σας ή εσάς σε αυτή τη τόσο σημαντική και γλυκιά περίοδο που περνάτε.