Πώς να λέμε "όχι" χωρίς να αισθανόμαστε ενοχές;

Μήπως συνηθίζετε να λέτε "ναι" στους άλλους ενώ θα θέλατε να πείτε "όχι" και να το μετανιώνετε αργότερα; Πιάνετε τον εαυτό σας να αδυνατεί να αντισταθεί στις «πιέσεις» των άλλων για να κάνετε κάτι ακόμα και αν θεωρείτε τα αιτήματά τους άδικα ή και παράλογα;

Τότε σίγουρα το να λέτε "όχι" δεν είναι το δυνατό σας σημείο.

Το να θέτω όρια συνεπάγεται να υποστηρίζω τον εαυτό μου και να εκφράζω τα συναισθήματα και τις σκέψεις μου σεβόμενος παράλληλα τα συναισθήματα και τις επιθυμίες των άλλων, και να θέτω τις ανάγκες μου στο ίδιο επίπεδο με τις ανάγκες των άλλων. 

Πολλοί έχουμε αναπτύξει τη λανθασμένη πεποίθηση ότι πρέπει να είμαστε καλοσυνάτοι ή χρήσιμοι, παραμερίζοντας τις ανάγκες μας για να χαίρουμε εκτίμησης. Εάν εμείς οι ίδιοι συμπεριφερόμαστε σαν να μην υπολογίζουμε τον εαυτό μας τότε και οι άλλοι θα μας αντιμετωπίζουν αναλόγως. Αντιθέτως, πολλές φορές μας σέβονται περισσότερο όταν λέμε αυτά που πιστεύουμε, όταν το "ναι" είναι "ναι" και το "όχι" είναι "όχι". Έτσι, γνωρίζουν που "στέκονται" απέναντί μας.

Πρακτικοί τρόποι για το πώς σταδιακά καταφέρνω να βάλω όρια

Αναγνωρίζω και καταγράφω τις καταστάσεις στις οποίες δυσκολεύομαι να πω "όχι". Που είναι πιο έντονο το πρόβλημα και με ποιους ανθρώπους.

Νοερή Προετοιμασία:  Σχεδιάστε στο μυαλό σας τι θα μπορούσατε να πείτε σε μια προβληματική κατάσταση. Φανταστείτε τον εαυτό σας να διαχειρίζεται την κατάσταση, τις πιθανές δυσκολίες και πως θα μπορούσατε να αντεπεξέλθετε. Δώστε σημασία στον τόνο της φωνής σας, στον τρόπο ομιλίας σας, στην έκφραση του προσώπου σας, στη στάση του σώματός σας. Η μη λεκτική επικοινωνία χρειάζεται να συμβαδίζει με αυτά που λέμε. Δε μπορούμε να λέμε ότι είμαστε ενοχλημένοι από μια συμπεριφορά και ότι θα θέλαμε να μην επαναληφθεί με σπασμένη φωνή και χαμηλό βλέμμα γιατί έτσι δεν περνάμε το μήνυμα στον άλλο ότι είμαστε σίγουροι για αυτό που αισθανόμαστε και ότι χρειάζεται να μας πάρει στα σοβαρά. 

Μήνυμα στο πρώτο πρόσωπο: "Όταν συμβαίνει αυτό… εγώ αισθάνομαι, πιστεύω… και θα ήθελα να…". Με αυτό τον τρόπο δεν κατηγορούμε άρα δε βάζουμε τον άλλο σε άμυνα αφού εστιάζουμε σε αυτό που εμείς νιώθουμε.

Τεχνική της "κολλημένης βελόνας" : Η συνεχής επανάληψη της άποψής μας με τα ίδια λόγια κάθε φορά ανεξάρτητα από το πόσο ο άλλος επιμένει. Π.χ. – λυπάμαι, όμως δε μπορώ να σου δανείσω το αυτοκίνητό μου.

Μα θα το προσέχω.

Λυπάμαι, όμως δε μπορώ να σου το δανείσω. 

Δεν αναλαμβάνουμε το θυμό των άλλων: Μπαίνουμε σε διαδικασία συζήτησης μόνο αφού κοπάσει ο θυμός του συνομιλητή "θα μιλήσουμε όταν ηρεμήσεις".

Της Μαίρης Ιωάννου

Εγγεγραμενη Κλινικός Ψυχολόγος