Η μετάβαση από το νηπιαγωγείο στο δημοτικό!

Όλα όσα θέλουν να γνωρίζουν οι γονείς

Η μετάβαση των παιδιών από το νηπιαγωγείο στο δημοτικό σχολείο αποτελεί τεράστια αλλαγή τόσο για τα ίδια όσο και για τις οικογένειές τους. Είναι από τις κρισιμότερες περιόδους της παιδικής ηλικίας αφού σηματοδοτείται από πολλές συναισθηματικές, γνωστικές και κοινωνικές απαιτήσεις και το παιδί καθώς και οι γονείς του καλούνται να διαχειριστούν με βάση καθορισμένες προδιαγραφές. Αυτό, απαραίτητα φέρει έντονες αλλαγές στην προσωπικότητα του παιδιού και στο οικογενειακό περιβάλλον του. Το πώς το παιδί προσαρμόζεται σε όλες αυτές τις νέες εμπειρίες  και απαιτήσεις, έχει επίδραση στην  περαιτέρω ακαδημαϊκή εξέλιξη του παιδιού, την κοινωνικοποίησή του αλλά και στη διαμόρφωση σημαντικών χαρακτηριστικών της προσωπικότητάς του.

Η κάθε μετάβαση, για να είναι επιτυχημένη, θα πρέπει να μας βρει προετοιμασμένους. Aποτελεσματικές τεχνικές μετάβασης είναι αυτές που εμπλέκουν τα παιδιά, τις οικογένειες και τους εκπαιδευτικούς του νηπιαγωγείου και του δημοτικού.

Πέραν του ίδιου του σχολείου που θα πρέπει να διασφαλίζει την επικοινωνία και συνεργασία μεταξύ των εκπαιδευτικών νηπιαγωγείου-δημοτικού και τη συνέχεια στη μάθηση μέσα από το σχεδιασμό αναπτυξιακά κατάλληλων προγραμμάτων για παιδιά του νηπιαγωγείου και πρώτης δημοτικού, στην ομαλή προσαρμογή συντείνει σημαντικά η εμπλοκή των γονέων στη διαδικασία της μετάβασης καθώς και η ανάπτυξη θετικής σχέσης επικοινωνίας μεταξύ παιδιών, εκπαιδευτικών και γονέων. Το σχολείο δεν πρέπει να γίνεται αντιληπτό στα μικρότερα παιδιά ως κάτι που εμπνέει φόβο. Καλό θα ήταν να διευθετούνται επισκέψεις γνωριμίας στο δημοτικό σχολείο με ή και χωρίς τα παιδιά.

Οι γονείς παίζουν καθοριστικό ρόλο στην προετοιμασία του παιδιού ώστε να ενισχύσουν την ανάπτυξη βασικών κοινωνικών, συναισθηματικών και γνωστικών δεξιοτήτων οι οποίες θα βοηθήσουν δραστικά το παιδί στην καλύτερη προσαρμογή στο νέο σχολικό περιβάλλον.

Πώς καλλιεργούμε Κοινωνικές Δεξιότητες (ικανότητα συνεργασίας, επίλυσης προβλημάτων, ανάληψης ευθύνης, προσαρμογής, αυτοέλεγχου): προσφέρουμε επιλογές στα παιδιά για να εξασκηθούν στην ανάληψη αποφάσεων, τους προετοιμάζουμε όταν θα αλλάξει κάποια δραστηριότητα όπως για παράδειγμα «σε λίγο θα πας για ύπνο», «σε λίγο, όταν σου πω σταματά το παιχνίδι και πάμε για μπάνιο», φροντίζουμε ώστε να συνευρίσκονται με άλλα παιδιά ώστε μέσω του παιχνιδιού να συνεργάζονται, να ακολουθούν κανόνες και όρια.

Τα παιδιά με ανεπτυγμένες κοινωνικές δεξιότητες έχουν θετική στάση προς τη μάθηση και είναι δεκτικά σε νέες εξερευνήσεις.

Πώς καλλιεργούμε Συναισθηματική Νοημοσύνη/Ωριμότητα (ικανότητα αναγνώρισης και έκφρασης συναισθημάτων και ενσυναίσθησης - να βάζω τον εαυτό μου στη θέση του άλλου): τα ενισχύουμε στο να εξασκηθούν ώστε να περιγράφουν  συναισθήματα, π.χ. «Σε βλέπω λυπημένο σήμερα. Δεν έχεις διάθεση για παιχνίδι και δε χαμογελάς», μιλήστε τους για το πώς εσείς αισθάνεστε «είμαι χαρούμενη σήμερα γιατί ...», τα επιβραβεύουμε όταν βοηθούν άλλους «Μου άρεσε που βοήθησες την αδερφή σου σήμερα με τα μαθήματά της», γινόμαστε οι ίδιοι  υποδείγματα συμπεριφοράς γιατί είμαστε οι πρώτοι των οποίων τα παιδιά θα αντιγράψουν τις συμπεριφορές.

Τα παιδιά με ανεπτυγμένη συναισθηματική νοημοσύνη κάνουν εύκολα φίλους, εμπλέκονται σε νέες εμπειρίες και βιώνουν τη σχολική ζωή ευχάριστα.

Πώς καλλιεργούμε  Δεξιότητες Επικοινωνίας (ικανότητα ομιλίας και ακρόασης): συζητάμε με τα παιδιά για διάφορα θέματα, εμπλουτίζοντας έτσι το λεξιλόγιό τους, παίζουμε μαζί τους παιχνίδια ρόλων και φαντασίας και κάνουμε συνδέσεις μεταξύ των βιβλίων/παραμυθιών που διαβάζουμε και της καθημερινότητας «Αν ήσουν στη θέση του Πινόκιο τι θα έκανες;».

Πώς ενισχύουμε τη Γλωσσική και Γνωστική Ανάπτυξη (ικανότητα αναγνώρισης λέξεων, αριθμών,  αρίθμησης, γραφής, ανάγνωσης, επάρκεια μνήμης): παίζουμε μαζί τους παιχνίδια που περιέχουν γράμματα  πχ. βρείτε λέξεις που αρχίζουν/τελειώνουν με τα αρχικά του ονόματος τους, φαγητά ή ζώα, που αρχίζουν με τα γράμματα αυτά, κλπ), παιχνίδια μνήμης και αριθμητικά παιχνίδια πχ. μετρήστε μαζί τους σκαλοπάτια, δέντρα κτλ., μιλήστε για τα βασικά σχήματα αντικειμένων, τα χρώματα.

Αν τα παιδιά βοηθηθούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο στην ανάπτυξη των πιο πάνω δεξιοτήτων, θα έχουν αναμφισβήτητα αυξημένη αυτοεκτίμηση και αυτοπεποίθηση, μειωμένη αγωνία και σίγουρα επιτυχημένες μαθησιακές εμπειρίες.

Μαίρη Ιωάννου

Εγγεγραμμένη Κλινικός Ψυχολόγος