Τι είναι οι δίαιτες "γιο - γιο"’ και ποιες οι επιπτώσεις στην υγεία μας

H Κλινική Διαιτολόγος - Διατροφολόγος, Στέλλα Πετρίδου αναλύει το φαινόμενο \"γιο-γιο\", γνωστό και ως \"ανακύκλωση\" του βάρους.

Αν η απώλεια του σωματικού βάρους ήταν απλή διαδικασία, η παχυσαρκία δεν θα είχε φτάσει σε τόσο ανησυχητικά επίπεδα. Πάμπολλοι είναι αυτοί που αγωνιούν να χάσουν μερικά κιλά και το προσπαθούν, οι περισσότεροι με λάθος τρόπο, αναζητώντας απεγνωσμένα κάποια θαυματουργή δίαιτα, παρότι γνωρίζουν ότι τέτοια θαύματα δεν γίνονται.

Το φαινόμενο γιο-γιο, γνωστό και ως "ανακύκλωση" του βάρους, αφορά την απώλεια κιλών και τη σταδιακή επαναπρόσληψή τους και έχει συνδεθεί με δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία.

Οι υγρές δίαιτες χαμηλών θερμίδων για παράδειγμα αποτελούν έναν μη επιστημονικό τρόπο απώλειας βάρους, με μεγάλο κίνδυνο για την υγεία, σύμφωνα με τα σημερινά δεδομένα σε θέματα αδυνατίσματος, εφόσον:

• Η γρήγορη απώλεια αποτελεί μια κύρια αιτία της γρήγορης επαναπρόσληψης.
• Η στέρηση τροφών δημιουργεί στον οργανισμό τις προϋποθέσεις για υπερφαγικά επεισόδια μετά το πέρας της δίαιτας. Έτσι, το άτομο υπερκαταναλώνει τροφές που του έλειψαν και στερήθηκε.
• Δεν προτείνουν ένα γενικότερο πρόγραμμα αλλαγής τρόπου ζωής.
• Προάγουν το φαινόμενο "γιο-γιο" που αποδεδειγμένα οδηγεί μακροπρόθεσμα σε αύξησης βάρους και προβλήματα υγείας.

Πώς "την πατάμε" με τις δίαιτες

Η λανθασμένη επιλογή δίαιτας ίσως είναι ο κυριότερος λόγος για το φαινομένο γιο-γιο. Με άλλα λόγια, η αυξομείωση του βάρους παρουσιάζεται κυρίως όταν η δίαιτα είναι στερητική, πολύ αυστηρή και αποσκοπεί στο γρήγορο αδυνάτισμα. H ταχεία απώλεια βάρους μας καθιστά πιο επιρρεπείς στη γρήγορη επαναπρόσληψή του.

Γιατί όμως συμβαίνει αυτό;

Επειδή, όταν χάνουμε γρήγορα κιλά (περισσότερο από 1 κιλό την εβδομάδα), τότε το μεγαλύτερο "θύμα" της απώλειας βάρους είναι ο μυϊκός ιστός, καθώς και τα υγρά του σώματός μας. Όσο πιο γρήγορα αδυνατίζουμε, λοιπόν, τόσο περισσότερο μυϊκό ιστό χάνουμε. Αντιθέτως, η απώλεια του λίπους είναι μικρότερη του 70%.

Από την άλλη, η απώλεια του μυϊκού ιστού κυμαίνεται στο 10% (το ποσοστό αυτό, πολύ χονδρικά, αντιστοιχεί σε μισό με ένα κιλό μυών και θεωρείται ιδιαίτερα υψηλό). O μυϊκός ιστός, όμως, είναι απαραίτητος για τη διατήρηση του βασικού μεταβολικού ρυθμού (δηλαδή των θερμίδων που καίμε σε ηρεμία για τη λειτουργία του οργανισμού μας). Όσο πιο ατροφικοί οι μύες, τόσο λιγότερες και οι θερμίδες που καίμε σε ηρεμία. Εφόσον, λοιπόν, μειώνονται οι καύσεις του οργανισμού, δυσχεραίνεται η διατήρηση του βάρους και αυξάνονται οι πιθανότητες επαναπρόσληψης των χαμένων κιλών.

Επιπλέον, οι στερητικές δίαιτες υπονομεύουν την προσπάθεια διατήρησης του βάρους και με έναν ακόμη τρόπο. Ακριβώς επειδή είναι αυστηρές δίαιτες, μετά την ολοκλήρωσή τους έχουμε πλέον εντονότατη την επιθυμία να φάμε ό,τι μας «απαγορεύτηκε» κατά τη διάρκειά τους. Το στερητικό σύνδρομο που προκαλείται μας στρέφει στην αυξημένη κατανάλωση τροφίμων, ιδιαίτερα όσων είναι πλούσιων σε θερμίδες και λιπαρά, με αποτέλεσμα γρήγορα να ξαναπαίρνουμε το χαμένο βάρος.

Ψυχολογική Κατάσταση:

Η ψυχολογική ευημερία μπορεί επίσης να επηρεαστεί καθώς το άτομο μπορεί να αισθάνεται απογοητευμένο και ανήμπορο να κρατήσει σταθερό το βάρος του. Και επειδή αυτό το μοτίβο θα μπορούσε να περιλαμβάνει έναν κύκλο στέρησης τροφής και υπερφαγίας, τα ευπαθή άτομα διατρέχουν κίνδυνο να αναπτύξουν κάποια διαταραχή πρόσληψης τροφής.

Οπότε ποια είναι η έξυπνη τακτική αδυνατίσματος; "Το καλύτερο πράγμα που μπορεί να κάνει κάποιος για να χάσει βάρος", σύμφωνα με τον Χίγκινσον, "είναι να κινηθεί σταθερά. Να τρώει κάθε μέρα ελαφρώς λιγότερο απ’ ό,τι θα έκανε, αλλά να το κάνει αυτό συνεχώς. Και παράλληλα να ασκείται σωματικά. Τότε έχει περισσότερες ελπίδες να πετύχει ένα υγιές βάρος, απ’ ότι αν ακολουθεί συνεχώς δίαιτες με λίγες θερμίδες".

Στέλλα Πετρίδου,

Κλινική Διαιτολόγος – Διατροφολόγος (MSc)

Τηλ: 99038921