Η Κλινική Ψυχολόγος, Μαρία Φωτιάδου μας εξηγεί τι πρέπει να απαντάμε στα παιδιά στο ερώτημα \"Μαμά, υπάρχει Άγιος Βασίλης;\"
"Μαμά υπάρχει Άγιος Βασίλης;". Είναι μια ερώτηση που δυσκόλεψε πολλούς γονείς όταν χρειάστηκε να την απαντήσουν και που δημιουργεί αμηχανία στους γονείς που νιώθουν ότι η ώρα της αποκάλυψης πλησιάζει.
Να πιστέψει κανείς ή να μην πιστέψει;
Αναφορικά με το αν πρέπει να αφήσουμε τα παιδιά να πιστεύουν δεν υπάρχει μια ξεκάθαρη απάντηση. Αυτό εξαρτάται από τον κάθε γονιό, από το πως νιώθει ο ίδιος σε σχέση με τα Χριστούγεννα, από την έμφαση που θέλει να δώσει στο πνεύμα των ημερών και από την καταγωγή και τις παραδόσεις με τις οποίες έχει μεγαλώσει. Αν το πνεύμα των Χριστουγέννων είναι κάτι που εκφράζει την οικογένεια και οι γονείς θέλουν να ενισχύσουν την πίστη του παιδιού τους στον Άγιο Βασίλη μπορούν να το κάνουν! Δεν χρειάζεται να ανησυχούν για το κατά πόσο δημιουργούν ψέματα και μυστικά. Για την ακρίβεια το "ψέμα" ή καλύτερα το "μυστικό του Άγιου Βασίλη" ανήκει σε εκείνη την κατηγορία μυστικών που αποκαλούμε "αθώα μυστικά".
Πρόκειται για μυστικά που όχι μόνο δεν βλάπτουν, αλλά αντίθετα μπορούν να ενισχύσουν τις οικογενειακές σχέσεις, να δημιουργήσουν νέους δεσμούς και να διευρύνουν την αίσθηση του εαυτού.
Να αποκαλύψω το μυστικό; Πότε;
Οι γονείς δε χρειάζεται να ανησυχούν ιδιαίτερα για το πότε θα χρειαστεί να αποκαλύψουν στο παιδί τους το μυστικό του Άγιου Βασίλη. Είναι γνωστό ότι τα παιδιά μεταξύ 2 και 8 ετών χρησιμοποιούν τη λεγόμενη "μαγική σκέψη". Η "μαγική σκέψη" είναι η πίστη ότι συγκεκριμένες δραστηριότητες συνδέονται με συγκεκριμένα γεγονότα, με έναν τρόπο φανταστικό που δεν μπορεί να δικαιολογηθεί από τη λογική και την παρατήρηση. Είναι αναμενόμενο λοιπόν τα παιδιά να πιστέψουν εύκολα στην ύπαρξη του Άγιου Βασίλη.
Γύρω στα 8 ή 9 η "μαγική σκέψη" σταδιακά θα υποχωρήσει αφήνοντας χώρο για έναν περισσότερο λογικό-αναλυτικό τρόπο σκέψης. Είναι η περίοδος που τα παιδιά θα αρχίσουν να αναρωτιούνται και να εξακριβώνουν από μόνα τους τις αντιφάσεις και τις ασυνέπειες γύρω από την ιστορία του Άγιου Βασίλη (π.χ. "ο Άγιος κάνει τα ίδια γράμματα με τη μαμά μου" ή "όλα τα δώρα, ακόμα και αυτά που δεν είναι από τον Άγιο Βασίλη, έχουν το ίδιο περιτύλιγμα" κλπ). Είναι μια διαδικασία που συνήθως έρχεται φυσιολογικά, ίσως και με κάποια δόση χιούμορ, χωρίς να τραυματίζει ή να δημιουργεί κάποιο πρόβλημα. Σε κάθε περίπτωση, τα παιδιά πλέον αντιλαμβάνονται ότι είναι πιο λογικό ο Άγιος Βασίλης να είναι η μαμά και ο μπαμπάς. Αυτή είναι η στιγμή που συνήθως οι γονείς θα αποκαλύψουν το μυστικό ή που δε θα χρειαστεί να πουν τίποτα γιατί απλώς όλοι ξέρουν τι συμβαίνει.
Τελικά τι να απαντήσω όταν με ρωτήσει;
1. "Αλήθεια, πως σου δημιουργήθηκε αυτή η απορία;"
Προσπαθήστε να μάθετε τι είναι αυτό που έχει δημιουργήσει στο παιδί ερωτηματικά. Πιθανώς άρχισε να καταλαβαίνει ότι υπάρχουν λογικές ασυνέπειες στην ιστορία ή ίσως άκουσε κάτι από κάποιον φίλο τους. Σε κάθε περίπτωση είναι χρήσιμο να ξέρετε τί είναι αυτό που έχει ακούσει και τι είναι αυτό που το απασχολεί πραγματικά.
2. "Εσύ τι πιστεύεις;"
Είναι σημαντικό να δείτε τί πιστεύει το ίδιο το παιδί. Έτσι αν σας πει ότι πιστεύει στ’ αλήθεια στον Άγιο Βασίλη και ότι παρά τις αμφιβολίες των φίλων του εκείνο είναι σίγουρο, τότε μάλλον δεν είναι ακόμα η κατάλληλη στιγμή να αποκαλύψετε το μυστικό. Επίσης μπορείτε να ρωτήσετε πως φαντάζεται το ίδιο τον Άγιο Βασίλη και γιατί τον θεωρεί τόσο σημαντικό.
3. Πείτε τι σημαίνει Άγιος Βασίλης για εσάς
Είναι μια καλή ευκαιρία να μιλήσετε για το πνεύμα των Χριστουγέννων και για το πως ο Άγιος Βασίλης συμβολίζει την ελπίδα, το νοιάξιμο για αυτούς που αγαπάμε, τη φροντίδα εκείνων που έχουν ανάγκη και τη γενναιοδωρία.
4. Πείτε την αλήθεια αν πιστεύετε ότι πλέον ήρθε η στιγμή να το κάνετε
Αν πιστεύετε ότι το παιδί σας είναι πλέον αρκετά μεγάλο και έτοιμο να ακούσει την αλήθεια μπορείτε να αποκαλύψετε το μυστικό.
5. "Τώρα που έμαθες την αλήθεια μπορείς να γίνεις κι εσύ ο βοηθός του, όπως κι εγώ".
Μπορείτε να δώσετε μια θετική προοπτική μετά την αποκάλυψη του μυστικού εξηγώντας στο παιδί σας ότι η ιστορία του Άγιου Βασίλη μπορεί να συνεχιστεί εφόσον το επιθυμεί: "Βέβαια τώρα που έμαθες το μυστικό η ιστορία συνεχίζεται, αν το θες κι εσύ φυσικά. Όταν κανείς μαθαίνει το μυστικό, μετά μπορεί να επιλέξει να γίνει βοηθός του Άγιου Βασίλη. Αυτό σημαίνει ότι πλέον μπορείς να μεταφέρεις κι εσύ, ως βοηθός του, το μήνυμα της αγάπης και της γενναιοδωρίας μέσα από τις πράξεις και το νοιάξιμό σου για τους άλλους. Τελικά, αυτό είναι το πραγματικό πνεύμα των Χριστουγέννων"!
Μαρία Φωτιάδου
Κλινική Ψυχολόγος
Τηλ. 00357 97701702