Δυσλεξία: Τι είναι και πώς μπορώ να βοηθήσω το παιδί μου;

Η κλινική ψυχολόγος Μαρία Φωτιάδου μας αναλύει όλα όσα πρέπει να γνωρίζουμε για αυτή τη μαθησιακή δυσκολία και τρόπους αντιμετώπισής της.

Η σωστή ανάγνωση είναι ένα ουσιώδες εργαλείο για τη εκμάθηση ενός μεγάλου μέρους της σχολικής ύλης που διδάσκετε στο σχολείο. 

Με μια πάντοτε αυξητική έμφαση στην εκπαίδευση και στη γνώση της ανάγνωσης και της γραφής, όλο και περισσότερα παιδιά και έφηβοι χρειάζονται βοήθεια για να μάθουν να διαβάζουν, να συλλαβίζουν, να εκφράζουν τις σκέψεις τους στο χαρτί και να αποκτήσουν επαρκή γνώση της γραμματικής.

Αυτή η διαδικασία είναι αρκετά πιο δύσκολη για ένα παιδί με δυσλεξία, και αυτό γιατί οι δυσκολίες του σε επίπεδο γλωσσικών διεργασιών είναι ιδιαίτερες και πολυεπίπεδες, αλλά και επειδή υπάρχουν κάποια δευτερογενή ψυχολογικά προβλήματα που μπορεί στην πορεία να ανακύψουν.

Τί είναι, όμως, η δυσλεξία;

Θα μπορούσαμε να πούμε με όσο πιο απλά λόγια γίνεται ότι είναι μια νευρολογική κατάσταση, στην οποία το δικτύωμα του εγκεφάλου είναι λίγο διαφορετικό από τα τυπικά άτομα και η οποία εκδηλώνεται συνήθως ως μια δυσκολία στην ανάγνωση (και συνακόλουθα στην γραφή) εκ μέρους των παιδιών. Συνεπώς, η κατάσταση αυτή δεν θεραπεύεται, χωρίς βέβαια αυτό να πρέπει να μας προκαλεί ανησυχία.

Και αυτό γιατί η δυσλεξία βελτιώνεται σημαντικά. Αυτό το πετυχαίνουμε διδάσκοντας μεθόδους αντιμετώπισης και εκπαιδεύοντας το παιδί να λειτουργεί με διαφορετικό τρόπο χρησιμοποιώντας άλλες δεξιότητες του εγκεφάλου του, οι οποίες λειτουργούν σε ανεπτυγμένο βαθμό.  Τα αποτελέσματα είναι πραγματικά εντυπωσιακά!

Σημαντικό είναι επίσης ότι υπάρχουν πολλές έρευνες που αποδεικνύουν ότι η δυσλεξία δεν σχετίζεται με την εξυπνάδα. Τα παιδιά με δυσλεξία δεν είναι ούτε πιο έξυπνα, αλλά ούτε και λιγότερο έξυπνα από τα τυπικά παιδιά.

Πώς να καταλάβω εάν το παιδί μου έχει δυσλεξία;

Ηλικίες 6 - 11 ετών

•    Κάνει ανάγνωση με αργό ρυθμό ή με κομπιάσματα ή χωρίς να σταματάει στα σημεία στίξης
•    Έχει δυσκολία στην ορθογραφία ακόμα και όταν αντιγράφει
•    Αντιστρέφει γράμματα ή αριθμούς; (π.χ. 9 αντί 6)
•    Αντικαθιστά ή παραλείπει γράμματα
•    Γράφει ή διαβάζει την ίδια λέξη με διαφορετικούς τρόπους στο ίδιο κείμενο
•    Έχει έλλειψη συγκέντρωσης όταν μελετάει
•    Έχει δυσκολία στην κατανόηση της διαδοχής και του χρόνου (ώρες, ημέρες κλπ)
•    Μπερδεύει το αριστερό με το δεξί
•    Απαντάει σε ερωτήσεις προφορικά αλλά δυσκολεύεται να τις γράψει
•    Είναι αδέξιο στις κινήσεις του γενικά
•    Έχει δυσκολία να ξεχωρίσει ήχους όπως β-δ ή θ-δ

Ηλικίες 12 - 18 ετών

•    Όταν κάνει ανάγνωση κειμένου, διαβάζει με ανακρίβεια
•    Κάνει πολλά ορθογραφικά λάθη
•    Έχει δυσκολία στο να κρατάει σημειώσεις ή να αντιγράφει
•    Έχει δυσκολία στο σχεδιασμό και γράψιμο μιας έκθεσης, μιας επιστολής ή μιας αναφοράς

Πώς να αντιμετωπίσουμε την δυσλεξία

Προκειμένου να απαντηθεί με βεβαιότητα αν το παιδί έχει δυσλεξία, ο ορθός και επιστημονικός τρόπος είναι να γίνει μια αξιολόγηση - τεστ δυσλεξίας από κάποιον ειδικό.

Η έγκυρη αναγνώριση και συνειδητοποίηση από τους γονείς των ψυχολογικών, εκπαιδευτικών και κοινωνικών παραγόντων που εμπλέκονται στο πρόβλημα του παιδιού τους είναι το πιο σημαντικό εφόδιο στην προσπάθεια σχεδιασμού μιας αποτελεσματικής παρέμβασης, που κυρίως στοχεύει να ενισχύσει την αίσθηση ικανότητας, αυτάρκειας και προσωπικού ελέγχου που έχει το παιδί για ο, τι αφορά τη ζωή του. Οι προσπάθειες, τόσο των γονιών όσο και των εκπαιδευτικών, θα πρέπει να έχουν ως γνώμονα και τελικό στόχο:  Τη διαμόρφωση στο σπίτι και στο σχολείο ενός περιβάλλοντος όπου το παιδί όχι μόνο θα πετύχει, αλλά και θα βιώσει αυτή του την επιτυχία ως αποτέλεσμα κυρίως των δικών του προσπαθειών και ικανοτήτων. 

Μαρία Φωτιάδου
Κλινική Ψυχολόγος 
+357 97701702