Εποχιακή συναισθηματική διαταραχή: Τι είναι και που οφείλετε;

Η Κλινική Ψυχολόγος, Μαρία Φωτιάδου μας εξηγεί τι είναι η εποχιακή συναισθηματική διαταραχή, ποια τα συμπτώματα και που οφείλετε.

Η χειμερινή κατάθλιψη είναι ο πιο κοινός τύπος της εποχιακής συναισθηματικής διαταραχής. Πολλοί άνθρωποι βιώνουν εποχιακές αλλαγές στη διάθεση, στη συμπεριφορά, στην όρεξη και στον ύπνο όλο τον χρόνο χωρίς οποιαδήποτε σοβαρά προβλήματα στην καθημερινή λειτουργία τους. Εάν αυτές οι μεταβολές συμβαίνουν τακτικά κατά τη διάρκεια του χειμώνα και η έντασή τους είναι τέτοια που να πληρεί τις προϋποθέσεις για ένα καταθλιπτικό επεισόδιο ή για ένα μείζον καταθλιπτικό επεισόδιο μπορούν να θεωρηθούν ως συμπτώματα της εποχιακής συναισθηματικής διαταραχής.

Η συμπτωματολογία της εποχιακής συναισθηματικής διαταραχής

Τα συμπτώματα της εποχιακής συναισθηματικής διαταραχής συνήθως εμφανίζονται κατά τη διάρκεια των πιο κρύων μηνών του φθινοπώρου και του χειμώνα, όταν υπάρχει μικρότερη έκθεση στο φως του ήλιου κατά τη διάρκεια της ημέρας. Τα συμπτώματα της κατάθλιψης μπορεί να είναι ήπια έως μέτρια, αλλά μπορούν να γίνουν πιο σοβαρά.

Εκείνοι που εργάζονται πολλές ώρες μέσα σε κτίρια και κλειστά γραφεία με λίγα παράθυρα μπορεί να εμφανίζουν τα συμπτώματα όλο το χρόνο, και σε μερικά άτομα μπορεί να σημειωθούν αλλαγές στη διάθεση λόγω συννεφιάς μεγάλης διάρκειας ή κακοκαιρίας.

Τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν τα εξής:

Τα συχνότερα:

• Λύπη.
• Κόπωση.
• Έλλειψη δραστηριοτήτων.
• Ανησυχία ή άγχος.
• Αυξημένη υπνηλία.
• Κακή ποιότητα ύπνου.
• Αύξηση βάρους.
• Ακατάσχετη επιθυμία για φαγητά υψηλά σε υδατάνθρακες.
• Μειωμένη σεξουαλική επιθυμία.
• Μειωμένος ύπνος.

Δεν είναι απαραίτητο να βιωθούν όλα τα συμπτώματα μαζί και μερικές φορές ένα σύμπτωμα είναι το αντίθετο της νόρμας, όπως η απώλεια βάρους, σε αντίθεση με την αύξηση του σωματικού βάρους.

Σε ένα μικρό αριθμό περιπτώσεων, η ετήσια υποτροπή εμφανίζεται το καλοκαίρι αντί το φθινόπωρο και το χειμώνα, πιθανώς λόγω ανταπόκρισης στην υψηλή θερμότητα και υγρασία. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, η κατάθλιψη είναι πιο πιθανό να χαρακτηρίζεται από αϋπνία, μειωμένη όρεξη, απώλεια βάρους, και διέγερση ή άγχος.

Η ψυχοφυσιολογία της εποχιακής συναισθηματικής διαταραχής

Μια από τις πρώτες υποθέσεις για την εποχιακή συναισθηματική διαταραχή ήταν ότι η μικρή περίοδος έκθεσης σε φως του ήλιου το χειμώνα οδηγεί ορισμένα άτομα να αναπτύσσουν καταθλιπτικά συμπτώματα. Η εποχιακή συναισθηματική διαταραχή έχει συνδεθεί με μία βιοχημική ανισορροπία στον εγκέφαλο, η οποία προκαλείται από λιγότερες ώρες της μέρας και της έλλειψης του φωτός του ήλιου το χειμώνα.

Η μελατονίνη, μια ορμόνη σχετιζόμενη με τον ύπνο, επίσης συνδέεται με την εποχιακή συναισθηματική διαταραχή. Αυτή η ορμόνη, η οποία έχει συνδεθεί με την κατάθλιψη, παράγεται σε αυξημένα επίπεδα στο σκοτάδι. Όταν οι μέρες είναι μικρότερες και πιο σκοτεινές, τα επίπεδα της μελατονίνης αυξάνονται.

Πώς μπορεί να θεραπευτεί η εποχιακή συναισθηματική διαταραχή;

Η αυξημένη έκθεση στο ηλιακό φως μπορεί να βελτιώσει τα συμπτώματα της εποχιακής συναισθηματικής διαταραχής. Αυτό μπορεί να είναι μια μεγάλη βόλτα έξω ή η οργάνωση στο σπίτι ή στο γραφείο, έτσι ώστε να εκτίθενται σε ένα παράθυρο κατά τη διάρκεια της ημέρας. Αν τα συμπτώματα της κατάθλιψης σας είναι αρκετά σοβαρά για να επηρεάζουν σημαντικά την καθημερινή σας ζωή.

Το έντονο φως κάνει την διαφορά στην χημεία του εγκεφάλου, αν και το ακριβές μέσο με το οποίο οι πάσχοντες επηρεάζονται δεν είναι ακόμη γνωστό. Πρόσθετη ανακούφιση προσφέρει η ψυχοθεραπεία και σε ορισμένες περιπτώσεις τα αντικαταθλιπτικά.

Μαρία Φωτιάδου

Κλινική Ψυχολόγος

Τηλ. 00357 97701702